Michel Knapen studeerde economie en rechten. Hij werkt sinds 1999 als juridisch journalist en sinds 2007 als juridisch uitgever bij Celsus juridische uitgeverij. Hij schrijft sinds 2017 voor Binnenlands Bestuur.
carrière
/Nieuws
Salaris ambtenaar bij schorsing toch doorbetaald
De inwerkingtreding van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (op 1 januari 2020) ging gepaard met een wijziging van het Burgerlijk Wetboek. Voor die datum gold dat een werknemer geen loon kreeg als hij niet werkte – bijvoorbeeld als hij staakte, in voorlopige hechtenis zat of te laat op het werk kwam.
Mogen ambtenaren zich verzetten tegen opdrachten van hogerhand, wanneer fundamentele mensenrechten worden geschonden? Rechtsfilosoof Maurice Adams vindt van wel. Maar of er een wettelijk ‘recht op ongehoorzaamheid’ bestaat, is onduidelijk. Dat het niet in de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren is geregeld, is een gemiste kans.
Ambtenaren behoren burgers correcte en volledige informatie te geven als ze daar om vragen. Maar dat gaat niet altijd goed. Gemeenten worden met regelmaat aansprakelijk gesteld voor schade die burgers daardoor lijden. Advocaat Stefan van de Sande deed onderzoek naar incorrecte informatieverstrekking door ambtenaren.
Anderhalf jaar is er onderhandeld over normalisering van de Cao Gemeenten. Bert de Haas, hoofdonderhandelaar namens het FNV, spreekt van een moderne, redelijke en evenwichtige cao, waarbij het is gelukt bestaande arbeidsvoorwaarden één op één te laten overgaan. Maar een volledige normalisering is het niet, en dat steekt hem.
De bezwaarschriftprocedure wordt gezien als formalistisch en weinig oplossingsgericht. Reden dat veel gemeenten de ‘informele aanpak’ propageren: bel de bezwaarmaker op en spreek de zaak door. Hoewel die methode niet overal van de grond komt, zijn er ook succesverhalen.
Burgers worden steeds mondiger, waardoor het aantal klachten over ambtenaren almaar toeneemt. Maar de positie van de beklaagde ambtenaar is tijdens de klachtbehandeling ronduit zwak. Met de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren zal die positie verder verslechteren, zegt trainer en adviseur Caroline Koetsenruijter.
De bezwaarschriftprocedure was ooit bedoeld voor burgers om zich op een laagdrempelige manier te uiten over een besluit van een bestuursorgaan. Maar dat is in de loop der jaren steeds verder geformaliseerd, waardoor het bijna rechtbankprocedures zijn met bijbehorend taalgebruik.
Over enkele weken treedt de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren in werking. Zal de overgang van het bestuursrechtelijke ambtenarenrecht naar het civiele arbeidsrecht soepel verlopen? Ja, zeggen VNG en rijk. Advocaten, adviseurs en trainers zien hobbels.
De macht van ambtenaren groeit, de politieke controle daarop laat te wensen over. Dat was het uitgangspunt van oud-gemeentesecretaris Harry van de Loo om zijn proefschrift Quadra Politica te schrijven.
Ook na het verbeterplan werd het functioneren van een ambtenaar uit Losser als onvoldoende beoordeeld. Toch had dat geen directe consequenties voor haar. Waarom moest het beoordelingsbesluit van tafel?
Overheden moeten dit najaar al hun oproepkrachten in beeld brengen. Na 1 januari 2020 moeten deze flexwerkers binnen een maand een aanbod krijgen voor een vast aantal uren, als zij twaalf maanden of langer op oproepbasis werken. Anders kan het een gemeente duur komen te staan.
Op een receptie drinkt een ict-beheerder van Eindhoven acht glazen bier. ’s Avonds werkt hij vanuit huis even aan het computersysteem van zijn stad, maar handelt daarmee in strijd met het zero tolerance-beleid ten aanzien van alcohol. Wat zijn de consequenties?
Overgeplaatst naar een andere functie, ook nog eens in een lagere schaal? Omdat bij ambtenaren sprake is van een eenzijdige aanstelling, kan een overheidswerkgever op eigen houtje besluiten iemand over te plaatsen, ook tegen slechtere arbeidsvoorwaarden. Vanaf 2020, met de inwerkingtreding van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren, verandert dat.
Burn-out wijten aan werk straks lastiger voor ambtenaar
Na 2020, als de Wnra is ingevoerd, zullen ambtenaren op een andere manier moeten bewijzen dat dergelijke psychische klachten zijn veroorzaakt door de werkomstandigheden. Dat kán voor hen lastiger worden.