Salaris ambtenaar bij schorsing toch doorbetaald

Ook al zijn de meeste ambtenaren inmiddels ‘genormaliseerd’, verschillen met werknemers uit de private sector blijven bestaan. Zo lijken (bijna alle) ambtenaren bij een schorsing beter af dan werknemers: hun salaris wordt hoe dan ook doorbetaald.

De inwerkingtreding van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (op 1 januari 2020) ging gepaard met een wijziging van het Burgerlijk Wetboek. Voor die datum gold dat een werknemer geen loon kreeg als hij niet werkte – bijvoorbeeld als hij staakte, in voorlopige hechtenis zat of te laat op het werk kwam.

Sinds 1 januari van dit jaar geldt: geen arbeid, toch loon – behalve als het niet-werken voor rekening van de werknemer komt. ‘De bewijslast is dus verschoven naar de werkgever’, zegt Dieuwertje Stolwijk, advocaat arbeids- en ambtenarenrecht bij Pels Rijcken. ‘Die moet aantonen dat de werknemer niet bereid is te werken en – indien hij niet kán werken – dat dit niet-werken aan de werknemer is te wijten.’

Cao gemeenten
Deze nieuwe regel is aantrekkelijk voor werknemers, maar ambtenaren – nu ook werknemers met een arbeidsovereenkomst – schieten er niets mee op, zegt Stolwijk. ‘Voor ambtenaren gold altijd al: niet werken, toch salaris. Wel stond in arbeidsvoorwaardenregelingen zoals het ARAR (rijksambtenaren) en de CAR/UWO (gemeenteambtenaren) dat er geen salaris werd betaald als de ambtenaar opzettelijk niet werkte.’

Hoewel er op dit punt voor de ambtenaren dus niets verandert, gaan ze er op een ander front wel op vooruit: indien ze worden geschorst. Het is vaste jurisprudentie van de Hoge Raad dat werkgevers bij schorsing moeten doorbetalen, ongeacht of de werknemer aanleiding heeft gegeven voor de schorsing.

Het is nog de vraag of die lijn na de recente aanpassing van het Burgerlijk Wetboek nog steeds kan worden gevolgd. ‘Het lijkt erop dat er nu wél naar de reden voor de schorsing kan worden gekeken’, zegt Stolwijk. ‘Dat zou betekenen dat van een werknemer die verwijtbaar is geschorst toch zijn salaris kan worden ingehouden. In theorie geldt dat ook voor ambtenaren, maar in de Cao Rijk en de Cao Gemeenten staat dat rijks- en gemeenteambtenaren ook gedurende de schorsing recht hebben op loon, ongeacht de reden voor de schorsing. Dit wijkt dus af van de mogelijke bedoeling van de wetgever.’

Provincieambtenaren
Een cadeautje voor de rijks- en gemeenteambtenaar, bij wie het salaris vóór 2020 kon worden ingehouden als de schorsing hem kon worden verweten, zoals een schorsing die voorafgaat aan een strafontslag of als tegen de ambtenaar een strafrechtelijke vervolging wegens een misdrijf was ingesteld. Was de grondslag voor de schorsing ‘in het belang van de dienst’, dan moest er wel worden doorbetaald.

Provincieambtenaren komen er bekaaider vanaf, vreest Stolwijk. ‘In de Cao Provincies staat niet dat zij recht hebben op salaris tijdens de schorsing, zodat zij het risico lopen dat zij tijdens hun schorsing niet betaald krijgen.’