Michel Knapen studeerde economie en rechten. Hij werkt sinds 1999 als juridisch journalist en sinds 2007 als juridisch uitgever bij Celsus juridische uitgeverij. Hij schrijft sinds 2017 voor Binnenlands Bestuur.
carrière
/Nieuws
Wie vaak porno kijkt schaadt vertrouwen
'In de clinch' is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht.
Overheden dienen dit najaar al hun oproepkrachten in kaart te brengen. Na 1 januari 2020 moeten ze binnen een maand een aanbod krijgen voor een vast aantal uren, als zij twaalf maanden of langer op oproepbasis werken. Anders kan het een gemeente duur komen te staan.
Nu nog kunnen overheidswerkgevers een functie van een ambtenaar eenzijdig wijzigen, ook als het een verslechtering betreft. Na 2020 is zijn instemming nodig. De positie van de ambtenaar wordt er over een paar maanden iets beter op.
De werksfeer bij een team binnen het ministerie van Justitie en Veiligheid was ronduit slecht. Een ambtenaar leed daaronder en meldde zich lange tijd ziek. Waarom hoefde haar werkgever het salaris in haar tweede ziektejaar niet door te betalen?
Een Rotterdamse ambtenaar kwam regelmatig te laat op het werk, wat werd gezien als herhaald en doorgaand plichtsverzuim. Zijn verklaring: door een longziekte had hij minder energie. Waarom werd hij toch ontslagen?
Alles is anders… en alles moet zo veel mogelijk hetzelfde blijven. Thuiswerken zou zich in niets moeten onderscheiden van werken op het gemeentehuis. Wat zijn de rechten en plichten van de thuiswerkende ambtenaar?
De proefperiode voor ambtenaren gaat na 2020 fors omlaag: van maximaal twee jaar naar maximaal twee maanden. Dit is een gevolg van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren. ‘In die nieuwe proeftijd zijn ze vogelvrij.’
’s Avonds een appje van het teamhoofd: wil je de vergadering voor de volgende ochtend even voorbereiden? In het weekend een telefoontje: die beleidsnota móet snel af, begin je er vast aan? Werken op vrije momenten vindt niemand prettig. Een wetsvoorstel geeft werknemers het recht onbereikbaar te zijn. Hoe valt dat in de ambtenarenwereld?
Volgend jaar gaat de Ambtenarenwet op de schop. De nieuwe Wnra maakt het ontslaan van ambtenaren niet eenvoudiger. De Wet arbeidsmarkt in balans, die ook in 2020 in werking treedt, doet dat wél. Daar staat een ruimere financiële compensatie tegenover.
Een ambtenaar moet zich gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt. Dat geldt ook na 2020, als de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren is ingevoerd. Maar dan is de ambtenaar óók gebonden aan de norm van goed werknemerschap. Wat betekent dat, als ambtenaren zich moeten houden aan deze dubbele norm?
Als een werkgever in de publieke sector personeel opdraagt om thuis te werken, zal deze dat thuiswerken moeten faciliteren en betalen. ‘Heb je thuis geen laptop, dan hoef je er geen voor het werk aan te schaffen, daarvoor moet de werkgever zorgen’, zegt Robert van Huussen, advocaat bij Axius Advocaten & Mediators.
Voor het eerst is een ‘ambtenaar’ ontslagen onder de regels van het Burgerlijk Wetboek. Aan ambtenaren worden ook na 2020 andere integriteitsregels dan ‘gewone’ werknemers gesteld. Maar volgens advocaat Ed van Meer maakt de kantonrechter wel direct een fout: het nieuwe ambtenarenrecht blijft nog een zoektocht.
De noodmaatregelen die zijn genomen in de strijd tegen het coronavirus zijn wettelijk voldoende onderbouwd. Dat stelt advocaat bestuursrecht Vera Textor, verbonden aan Nysingh advocaten en notarissen. Burgemeesters staan min of meer buitenspel nu de voorzitters van de veiligheidsregio’s veel van hun bevoegdheden hebben overgenomen.
Het was altijd zo eenvoudig: het is de gemeenteraad die bepaalt wie de griffier wordt, en die de griffier en de medewerkers van de griffie benoemt. Maar sinds 1 januari 2020, met de inwerkingtreding van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren, ‘benoemt’ de raad de griffier niet meer, hij ‘wijst hem aan’.