Michel Knapen studeerde economie en rechten. Hij werkt sinds 1999 als juridisch journalist en sinds 2007 als juridisch uitgever bij Celsus juridische uitgeverij. Hij schrijft sinds 2017 voor Binnenlands Bestuur.
bestuur en organisatie
/Nieuws
Kantonrechter nog even streng voor ambtenaar
Na de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) bijna een jaar van kracht is, kan een eerste balans worden opgemaakt. Is de kantonrechter milder geworden voor ambtenaren die zich verkeerd gedragen? Niet dus.
Ambtenaren die zich schuldig maken aan knevelarij – het komt nauwelijks voor. Toch is het risico dat ambtenaren in contact komen met justitie aanzienlijk, zegt strafrechtadvocaat Anne Marie de Koning. Vooral omdat collega’s de plicht hebben dat te melden.
Altijd handig als je de sleutels hebt van de auto van de gemeente. Goed, er worden afspraken gemaakt over het gebruik daarvan, maar een keer wat extra kilometers maken, so what? Dat dacht ook François Postman*, sinds 2008 werkzaam bij de gemeente Rotterdam en bevoegd om in de gemeentelijke dienstauto te rijden.
Al drie jaar was een ambtenaar arbeidsongeschikt. Het lokale ambtenarenreglement stond toe dat zij dan kon worden ontslagen. Maar in die periode was zij enkele maanden arbeidsongeschikt wegens zwangerschap. Die maanden moeten er toch vanaf worden getrokken?
Een medewerker van de milieustraat van Woerden hield ingenomen goederen achter en verkocht deze door. Dat is niet alleen plichtsverzuim maar ook strafbaar. Waarom kon hij zich niet beroepen op zijn zwijgrecht, wat voor alle verdachten geldt?
Een leidinggevende die op zijn ondergeschikten ‘schiet’ – daar hoef je toch geen respect voor op te brengen? Daarom wilde een Amsterdamse ambtenaar niet naar zijn chef voor het jaarlijkse voortgangsgesprek. Waarom werd die ambtenaar daarvoor toch gestraft?
Een ambtenaar van de gemeente Diemen kreeg een andere functie maar kon dat werk niet aan. Na enkele kritische beoordelingen en verbeterplannen werd haar vertrek aangekondigd. Waarom kon ze toch blijven?
Een ambtenaar van de gemeente Papendrecht verduisterde flink wat gemeentegeld. De man moest grote sommen terugbetalen. Maar waarom niet alle schade die de gemeente had geleden?
Wie in zijn proefperiode goed functioneert kan rekenen op een vaste aanstelling. Dat dacht een ambtenaar van de gemeente West Betuwe ook. Waarom kon hij na zijn geslaagde proeftijd toch vertrekken?
Een medewerker van de Rijksdienst voor het Wegverkeer gebruikte zijn werktelefoon en zakelijk e-mailadres voor nevenactiviteiten. Dat werd lange tijd door de vingers gezien. Waarom werd hij dan toch plotseling ontslagen?
Over enkele weken treedt de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren in werking. Zal de overgang van het bestuursrechtelijke ambtenarenrecht naar het civiele arbeidsrecht soepel verlopen? Ja, zeggen VNG en rijk. Advocaten, adviseurs en trainers zien hobbels. ‘Leidinggevenden hebben zich nog nauwelijks in de Wnra verdiept.’
Lokale rekenkamers die willen dat gemeenteraden hun aanbevelingen omzetten in beleid, kunnen beter zorgen voor een aantrekkelijke vormgeving van hun rapportages, mét een bestuurlijke samenvatting. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden.
De macht van ambtenaren groeit, de politieke controle daarop laat te wensen over. Dat was het uitgangspunt van oud-gemeentesecretaris Harry van de Loo om zijn proefschrift Quadra Politica te schrijven.* Hij ontwierp een systeem van ambtelijke functiebeschrijvingen en een set van organisatieregels, waarmee het werk van ambtenaren leuker wordt doordat het kan worden geregistreerd.
Een ambtenaar van het ministerie van Financiën was chronisch ziek. Tijdens haar re-integratie kon ze met de taxi naar het werk, maar zelfs dat was te zwaar. Werd haar vakantieverlof (met de auto naar Kroatië) desondanks goedgekeurd?
Klachten van burgers over het ambtelijk apparaat worden vaak verre van adequaat afgehandeld. Veel eerstelijns klachtbehandelaars rommelen maar wat en in de tweede lijn weten ombudsmannen hun rol niet altijd goed te spelen.
‘Ambtenaren dienen het publieke belang. Daar wordt behoorlijk zwaar aan getild, niet alleen in lagere rechtspraak maar ook door de Hoge Raad. Er wordt gewoon meer van ambtenaren verwacht. Ze gaan over grote bedragen, ze hebben veel zeggenschap over ontheffingen en vergunningen. Dat brengt een grote vrijheid en invloed met zich mee.