Dienstauto niet voor woon-werkverkeer

Een Rotterdamse ambtenaar mag gebruikmaken van een dienstauto, maar niet voor het woon-werkverkeer. Privéritjes zijn ook niet toegestaan. Desondanks rijdt hij 1.288 kilometers die hij niet kan verantwoorden. Ziet de hoogste ambtenarenrechter dat door de vingers?

'In de clinch' is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht. 

Altijd handig als je de sleutels hebt van de auto van de gemeente. Goed, er worden afspraken gemaakt over het gebruik daarvan, maar een keer wat extra kilometers maken, so what? Dat dacht ook François Postman*, sinds 2008 werkzaam bij de gemeente Rotterdam en bevoegd om in de gemeentelijke dienstauto te rijden.

Ergens in 2017 ontvangt de leidinggevende van Postman een bericht over ongebruikelijk hoog brandstofverbruik van diens dienstauto. Hij vraagt de track & trace-gegevens van de auto op en bepaalt alvast dat Postman de dienstauto vanaf de volgende werkdag niet meer voor woon-werkverkeer mag gebruiken. Twee weken later blijkt dat deze toch nog dagelijks op en neer rijdt naar zijn toenmalige woonplaats in België. Hij wordt geschorst en mag niet meer in de werklocaties, panden en computersystemen van Rotterdam. Als ook de track & trace-gegevens van Postmans dienstauto binnen zijn, besluit het college om hem de disciplinaire straf van onvoorwaardelijk ontslag op te leggen.

Hij heeft zich schuldig gemaakt aan ernstig plichtsverzuim door de dienstauto gedurende zes maanden, in strijd met de Regeling woon-werkverkeer bedrijfsvoertuigen 2015, zonder toestemming te gebruiken voor woon-werkverkeer én voor privégebruik, en is hier na waarschuwing mee doorgegaan. De rechtbank Rotterdam laat het ontslag in stand. Van Postman mocht, gelet op zijn functie, worden verwacht dat hij op de hoogte was van de regels over het gebruik van de dienstauto. De rechtbank vond dat het college het belang van integriteit, betrouwbaarheid en verantwoordelijkheid van de ambtenaren zwaarder heeft mogen laten wegen dan het belang van Postman bij behoud van zijn functie.

Hij vindt van niet, en stapt naar de hoogste ambtenarenrechter. Die bestudeert de Regeling woon-werkverkeer grondig. Daarin staat dat voor het gebruik van een bedrijfsvoertuig voor woon-werkverkeer een eigen bijdrage op het salaris van de medewerker wordt ingehouden. De reiskostenvergoeding voor woon-werkverkeer komt dan te vervallen. Privégebruik van een bedrijfsvoertuig is niet toegestaan, staat in de Regeling: de medewerker dient een ‘Verklaring geen privégebruik’ van de Belastingdienst te hebben ontvangen en een kopie daarvan te verstekken aan het leasebedrijf van de dienstauto.

Postman voert aan dat hij toestemming had om de dienstauto te gebruiken voor woon-werkverkeer, maar dat blijkt uit geen enkel stuk. Wel kreeg hij steeds de vergoeding voor woon-werkverkeer en werd op zijn salaris geen bedrag ingehouden voor het gebruik van de bedrijfsauto. En dat privégebruik? Dat was maar 1.288 kilometer, waar práten we over. Nou, privégebruik is in het geheel níet toegestaan.

En die collega dan, zegt Postman, die mocht zijn dienstauto ook gebruiken voor woon-werkverkeer? En hoe moest hij naar huis, toen hij na het schorsingsgesprek de auto had ingeleverd? De Centrale Raad van Beroep beschouwt dat als recht praten wat krom is: dat Postman na de waarschuwing de dienstauto is blijven gebruiken voor woon-werkverkeer, dát is krom.

Kortom, ook de Raad (uitspraak 24 september 2020) vindt dat er sprake is van plichtsverzuim dat Postman geheel is toe te rekenen, zodat het college bevoegd was hem een disciplinaire straf op te leggen. En onvoorwaardelijk ontslag is een passende sanctie voor te veel ongeoorloofd rijden in de dienstauto.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:CRVB:2020:2276