Vacaturetekst burgemeester zoekt mannelijke superheld

In het rapport 'Wie wil nog burgemeester worden?' geven Simon Otjes en ik antwoord op de vraag: waarom loopt het aantal burgemeesterssollicitanten de afgelopen jaren terug? En wat kan daaraan gedaan worden? Er valt een hele hoop over te zeggen, want het rapport is zo'n 80 pagina's lang geworden. Een van de vragen waarop we inzoomen is: hoe kan het proces bijdragen aan het aantal sollicitanten?

We hebben allemaal wel eens een vacaturetekst gelezen waarvan je halverwege denkt: dit gaat niet over een mens van vlees en bloed. Nee, dit is een bestuurlijke superheld met járen ervaring, een groot netwerk, strategisch inzicht, een warme uitstraling en een voorliefde voor protocollen. Nou, veel succes met jullie zoektocht, maar ik haak af. Helaas: dat soort teksten zijn de norm bij burgemeestersvacatures. En waar mannen dan denken: als ik de helft afvink, waag ik het er gewoon op om te solliciteren, denken vrouwen vaker: laat maar. 

Het is niet nieuw dat mannen vaker wél solliciteren, ook al voldoen ze niet op alle gevraagde punten, terwijl vrouwen zich minder snel aangesproken voelen om een brief te gaan schrijven. Opvallend is hoe hardnekkig zulke teksten zich blijven herhalen, ook op het lokale niveau. 

De vacatureteksten voor burgemeesters zijn vaak zo breed geformuleerd dat vrijwel niemand zich volledig in het profiel kan herkennen. Vrouwen trekken daar dus andere conclusies uit dan mannen. Die ideale kandidaat, zo blijkt tussen de regels door, is nog steeds een man van middelbare leeftijd met een stevig netwerk en een lange politieke carrière.

Neem Bladel. Daar zoekt men een burgemeester die ‘het proces stevig in handen neemt’, ‘gedrag durft te normeren’ en ‘vuur, vaart en voeding’ geeft aan het gemeentehuis. In Etten-Leur wordt de voorkeur gegeven aan iemand die ‘op gezaghebbende wijze tot een daadkrachtige aanpak komt’ en ‘grenzen durft te verkennen’. Zo staan er per vacaturetekst werkelijk tientallen van zulke competenties die worden gezocht. Je hoeft geen expert te zijn in het schrijven van vacatureteksten om je af te vragen wie zich door dit soort teksten uitgenodigd voelt - en wie niet.

Er is dus werk aan de winkel. Gemeenten: pak vooral een rode pen en ga eens flink met die vacaturetekst aan de slag. Dit kan echt beter. We kunnen blijven zeggen dat we meer vrouwen als burgemeester willen, maar zolang we blijven vasthouden aan profielen die vooral een bepaald type aanspreken, verandert er weinig. We hoeven daarvoor niet de lat lager te leggen, maar de drempel anders te bouwen: menselijker en herkenbaarder lijken me daarbij kernwoorden. Zodat meer mensen denken: dit zou zomaar over mij kunnen gaan.

Want laten we eerlijk zijn: als bij zulke vacatureteksten alleen de mannen overblijven die denken: ik ben deze superheld - dan weet ik niet of dat per se de persoon is waarmee je als gemeente wilt eindigen.