Verbetertraject moet worden aangetoond

'In de clinch' is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht. 

Als Christel Buurdam* negen jaar bij de gemeente Diemen werkt, krijgt ze een nieuwe functie, schaal 8. Maar vanaf het begin loopt dat niet lekker. Na drie maanden wordt ze beoordeeld, het is dan maart 2012, en dan blijkt dat ze op een aantal (nieuwe) gebieden niet aan de verwachtingen voldoet. Dat is ook de boodschap na een tweede beoordeling (2014) en een derde (2015). Steeds worden afspraken gemaakt maar die leiden niet tot een verbetering. Vervolgens neemt het college het voornemen Buurdam te ontslaan. Dat wordt ten uitvoer gebracht indien uit de eerstvolgende beoordeling blijkt dat zij ongeschikt of onbekwaam is voor haar functie.

Ook al is die beoordeling kritisch, toch krijgt Buurdam opnieuw de kans haar functioneren te verbeteren, omdat zij bij herhaling heeft gezegd dat zij op bepaalde onderdelen niet goed is ingewerkt. Een onaf - hankelijk opleidingsinstituut zal een test bij haar afnemen. Daaruit blijkt dat Buurdam niet voldoende in staat is om zelfstandig personeelslijsten te lezen en beoordelen, terwijl dat haar werk is. Er wordt een vervolgtraject ingezet, gericht op het verbeteren van haar kennis. Een tweede test wijst uit dat Buurdam weliswaar beschikt over de vereiste basiskennis, maar dat zij bij ingewikkelde zaken haar kennis niet zelfstandig, dus zonder hulp, kan toepassen, wat wel van haar wordt verwacht.

Dat alles is nu reden om het ontslag door te zetten, maar dat kan pas worden geëffectueerd nadat de re-integratiefase van acht maanden achter de rug is. Buurdam vecht het ontslagbesluit bij de rechtbank Amsterdam aan, maar tevergeefs: die vindt dat ze zowel voldoende tijd als gelegenheid heeft gehad om haar functioneren te verbeteren.

In hoger beroep wijst de Centrale Raad van Beroep erop dat een ambtenaar eervol kan worden ontslagen als deze onbekwaam of ongeschikt is voor de vervulling van zijn functie. Het bestuursorgaan moet de ongeschiktheid aannemelijk maken aan de hand van concrete gedragingen van de ambtenaar. Het college is verder bevoegd iemand op een andere functie te plaatsen, en de ambtenaar behoort, na een overgangstermijn, aan de nieuwe eisen te voldoen. Het Diemense college heeft overtuigend aangetoond dat Buurdam voor haar nieuwe functie ongeschikt is.

Exit Christel Buurdam? Toch niet. Het instituut dat de kennistest afnam had geadviseerd dat zij een opleiding zou moeten volgen zodat haar inzicht in de persoonslijsten kan worden verhoogd. Buurdam stelt dat dit vervolgtraject niet heeft plaatsgevonden, dat zij in die periode geen begeleiding heeft gehad en dat zij daardoor geen eerlijke kans heeft gekregen om haar functioneren te verbeteren. Het college zegt daarentegen dat het vervolgtraject wel is aangeboden en dat Buurdam is getraind en begeleid.

De Raad vindt dat het aan het college is deze stelling te bewijzen. Maar facturen, e-mails en andere stukken die wijzen op de toegezegde begeleiding ontbreken. Dat heet een ‘motiveringsgebrek’, waardoor het ontslagbesluit in strijd met de Algemene wet bestuursrecht is genomen. Dat wordt door de Raad in zijn uitspraak van 19 maart 2020 dan ook vernietigd. Zolang het college niet met stukken onderbouwt dat Buurdam de toegezegde begeleiding heeft gehad, en welke begeleiding zij concreet heeft genoten om de tweede kennistest beter te kunnen maken, blijft Buurdam in dienst.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:CRVB:2020:716