Ook later mag B&W extra diploma eisen

Het lukt een ambtenaar van de gemeente Hoorn maar niet om het diploma Drank- en Horecawet te halen. Ze wordt overgeplaatst naar een lagere functie. Mag dat, nu dat diploma niet in haar functieomschrijving stond toen ze aan die baan begon?

'In de clinch' is een rubriek waarin jurist/columnist Michel Knapen actuele zaken in het ambtenarenrecht belicht. 

Dat gemeenten sinds 1 januari 2013 verantwoordelijk zijn geworden voor het toezicht op de naleving van de Drank- en Horecawet (DHW), heeft voor Nancy Rotius*, gemeenteambtenaar te Hoorn, nogal wat consequenties. Het college besluit dat ook zij dergelijk toezicht moet houden, net als enkele collega’s. Ze moeten een DHW-opleiding volgen en het diploma behalen.

Na zes pogingen is Rotius nog niet geslaagd. Omdat ze niet voldoet aan de opleidingseisen voor haar functie (schaal 6), wordt ze daaruit ontheven. Ze krijgt een nieuwe functie, één schaal lager. Hoewel Rotius haar salaris behoudt, gaat ze tegen die ‘degradatie’ in bezwaar en nadien in beroep bij de bestuursrechter van de rechtbank Noord-Holland.

Haar overplaatsing is gebaseerd op de Collectieve Arbeidsvoorwaardenregeling en Uitwerkingsovereenkomst (CAR/UWO). Volgens vaste rechtspraak bestaat een overplaatsing uit twee componenten: het ontheffen uit de eigen functie en het opdragen van een andere, passende functie. Het college moet daarbij aannemelijk maken dat het functioneren van de ambtenaar tekortschiet en dat het gemeentelijke belang om de ambtenaar te ontheffen groter is dan het belang van de ambtenaar bij behoud van de eigen functie.

Het college mag daarnaast naar eigen inzicht bepalen welke taken tot een bepaalde functie behoren en hoe het werk wordt verdeeld. Echter, in Rotius’ functieprofiel stond niets over het DHW-diploma. Volgens de rechter betekent dit niet dat deze eis niet later aan haar mag worden gesteld. Rotius had een redelijke termijn (ruim vier jaar) gekregen om aan het veranderde takenpakket en de nieuwe eisen te voldoen. Het gaat in deze functie om ‘integraal handhavend’ kunnen optreden, en daaronder valt ook de DHW. En dat kan Rotius nu niet.

Hoewel de rechtbank vindt dat de nieuwe functie passend is, gaat Rotius in hoger beroep. De Centrale Raad van Beroep benadrukt dat de gemeente Hoorn generieke functiebeschrijvingen hanteert – globale beschrijving van taken waaronder uiteenlopende individuele functies zijn te vatten. Het gaat daarbij niet om uitputtende beschrijvingen van concrete individuele werkzaamheden. Om die reden zijn concrete taken en specifieke opleidingsvereisten niet expliciet in de functiebeschrijving opgenomen. Neem het vereiste om de BOA-opleiding met succes af te ronden – dat stond ook niet in de functiebeschrijving van Rotius’.

Al in 2015 is met Rotius besproken dat zij – zonder DHW-diploma – niet voldoet aan de eisen voor haar functie. Later is dat vaker onderwerp van gesprek geweest, ook wat Rotius zou kunnen gaan doen als zij het diploma niet zou behalen. Voor haar moest het daarom wel duidelijk zijn dat het toezichthouden en handhavend DHW-optreden bij haar functie hoort. Overigens, al haar collega’s hebben inmiddels wel het DHW-diploma.

Desondanks vindt Rotius de ‘overplaatsing’ te zwaar: slechts 15 procent van haar tijd is ze bezig met de Drank- en Horecawet. Dat het college stelt dat dit veel meer, doet niet meer ter zake. Zonder diploma én door het zwaarwegende dienstbelang van overplaatsing moet Rotius van de Raad (uitspraak 13 augustus 2020) genoegen nemen met haar nieuwe, lagere functie. Het college heeft wel, als tegemoetkoming, haar taken uitgebreid om deze diverser en daarmee aantrekkelijker te maken.

* De naam is gefingeerd.
ECLI:NL:CRVB:2020:1845