Douwe Jan Elzinga

Douwe Jan Elzinga studeerde geschiedenis en rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij promoveerde in 1982 en werd hoogleraar Staatsrecht in 1985. Sinds 2004 is hij tevens hoogleraar aan de Universiteit van Aruba. Van 1998 tot 2000 trad hij op als voorzitter van de Staatscommissie Dualisme en lokale democratie. Zijn eerste column in Binnenlands Bestuur verscheen in de herfst van 1978. Hij schreef een tiental boeken en handboeken over staatsrecht, politiek en bestuur. Het belangrijkste deel van zijn prijzenkast bestaat echter uit de drie zilveren kruisjes die hij behaalde in de Elfstedentochten van 1985, 1986 en 1997.
  • bestuur en organisatie / Column

    Geheime stem over burgemeester

    Bij een hoofdelijke stemming moeten raadsleden kleur bekennen en publiekelijk aangeven of ze wel of niet verder willen met de burgemeester. Als de burgemeester dan toch wordt herbenoemd, dan zijn de tegenstanders bekend en kan dat de politiek-bestuurlijke relaties behoorlijk bederven. Bij een hoofdelijke stemming kunnen raadsleden dan ook gaan twijfelen en aarzelen of ze wel het achterste van hun tong moeten of kunnen laten zien.

    18 december 2015
    Geheime stem over burgemeester
  • bestuur en organisatie / Column

    Behandelen begroting is hoogtepunt

    De CDA-fractie in de gemeenteraad van Utrecht heeft wethouder Jeroen Kreijkamp van financiën gevraagd onderzoek te doen naar de mogelijkheid van een tweejaarlijkse begroting. Volgens deze fractie zijn de tussentijdse verschuivingen in de begroting te beperkt om een zinnige jaarlijkse begrotingsbehandeling te doen. Kansen hiervoor ziet de fractie in de ‘experimentenwet’ voor het openbaar bestuur van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken. 

    23 oktober 2015
    Behandelen begroting is hoogtepunt
  • bestuur en organisatie / Column

    Meten met twee maten

    Burgemeester Pieter Smit van Oldambt deed vorige week aangifte van het lekken van informatie over de noodopvang van vluchtelingen in het gebied Blauwe Stad. De gemeente gaat daar een noodopvang vestigen en wilde eerst de omwonenden informeren voordat het plan bekend zou worden gemaakt.

    25 september 2015
    Meten met twee maten
  • bestuur en organisatie / Column

    Onderzoek lek commissie kansloos

    De Tweede Kamer is op aangeven van het College van Procureurs Generaal min of meer gedwongen om onderzoek te doen vanwege het lek in de commissie-Stiekem. De brief van de Kamervoorzitter laat meteen al een baaierd aan problemen zien. De wet voorziet in een procedure waarbij er eerst een aanklacht moet zijn, en kennisgeving aan betrokkene en vervolgens de instelling van een onderzoekscommissie die wel of niet een last tot vervolging moet vervaardigen. Er is echter geen aanklacht en kennisgeving, maar volgende week wel een onderzoekscommissie.

    20 november 2015
    Onderzoek lek commissie kansloos
  • bestuur en organisatie / Column

    Niet alles is echt geheim

    Achtergrond van dit vraagstuk is dat indien colleges de route van bekrachtiging moeten lopen, er altijd het risico is dat de raad de gevraagde toestemming niet geeft of al heel snel de gevraagde geheimhouding weer opheft.

    06 november 2015
    Niet alles is echt geheim
  • bestuur en organisatie / Column

    Toetsingsrecht is terugval

    In ons land mogen volgens de Grondwet wetten in formele zin niet door de rechter aan bepalingen uit de Grondwet worden getoetst. Dat betekent dus dat de wetgevende producten van regering en parlement voor de rechter een gegeven zijn. Het oordeel van de politiek kan door de rechter niet worden gecorrigeerd.

    09 oktober 2015
    Toetsingsrecht is terugval
  • bestuur en organisatie / Column

    Gebrekkige analyse van Arubaans bestuur

    De Nijmeegse hoogleraar bestuurskunde Michiel de Vries bekleedde drie jaar lang in Oranjestad de zogenaamde Gouverneursleerstoel om onderzoek te doen naar het openbaar bestuur in Aruba. Afgelopen november nam hij afscheid en publiceerde een boekje Dagboek van de Gouverneursleerstoel met daarin zijn bevindingen. Het is een bijzonder geschrift geworden en dan gebruik ik een understatement. In de eerste dertig pagina’s slaat de professor wild om zich heen.

    19 december 2014
    Gebrekkige analyse van Arubaans bestuur
  • bestuur en organisatie / Column

    Weg met de term ‘reces’

    In de eerste week van september komt de politieke machinerie weer op gang na een zomerreces van ongeveer twee maanden. De nationale politiek bereidt zich voor op Prinsjesdag. In gemeente en provincie komen de raden en Staten weer bijeen voor de start van het nieuwe politieke seizoen. In het webtijdschrift ‘De Hofvijver’ van het Montesquieu-instituut rekent collega Aalt-Willem Heringa voor dat in Nederland de Tweede Kamer ongeveer 140 dagen per jaar in vergadering bijeen is. Naast het lange zomerreces is er een winter- en een voorjaarsreces.

    11 september 2015
    Weg met de term ‘reces’
  • bestuur en organisatie / Column

    Kiesstelsel Eerste Kamer moet anders

    Indien bij Statenverkiezingen structureel wordt gefocust op de positie van het zittende kabinet, dan heeft dat ook invloed op werkwijze en samenstelling van de Eerste Kamer. Naarmate de senaat politiek interessanter wordt, zal dat de animo bij oud-bewindslieden en oud-politici om senator te worden doen toenemen. Hoewel concrete cijfers hier ontbreken, lijkt de indruk te worden bevestigd dat het sterkere politieke profiel van de Eerste Kamer vanaf 1987 ook deels een ‘self fulfilling prophecy’ is geworden.

    28 augustus 2015
    Kiesstelsel Eerste Kamer moet anders
  • bestuur en organisatie / Column

    Veiligheid moet terug naar BZK

    Het Tweede Kamerlid Magda Berndsen (D66) bepleit in een opiniestuk in de NRC van 20 juli de terugkeer van Veiligheid naar BZK. Het departement van Justitie en Veiligheid zou een waterhoofd zijn geworden. Douwe Jan Elzinga geeft zijn mening hierover.

    14 augustus 2015
    Veiligheid moet terug naar BZK
  • bestuur en organisatie / Column

    Regime ambtelijke bijstand is volwassen

    De stelling van Jos Hessels over de ambtelijke bijstand is een canard volgens Douwe Jan Elzinga.

    24 juli 2015
    Regime ambtelijke bijstand is volwassen
  • bestuur en organisatie / Column

    Geen politiek bedrijven met rekenkamers

    Columnist Douwe Jan Elzinga vindt dat er iets moet veranderen met betrekking tot de rekenkamers. Ze zijn te veel een object van politiek geworden en dat is geen goede zaak.

    03 juli 2015
    Geen politiek bedrijven met rekenkamers
  • bestuur en organisatie / Column

    BZK-focus op economie is riskant

    Columnist Douwe Jan Elzinga vindt de nieuwe focus van BZK op economie riskant.

    19 juni 2015
    BZK-focus op economie is riskant
  • bestuur en organisatie / Column

    Informele benadering redmiddel

    Nu de nieuwe praktijk enkele maanden functioneert, valt een aantal zaken op. In veel gemeenten neemt het aantal klachten en bezwaren nu heel snel toe. Dat was verwacht, maar de meeste gemeenten zijn op die toevloed nog niet voldoende voorbereid.

    05 juni 2015
    Informele benadering redmiddel
  • bestuur en organisatie / Column

    De staat achter de dijken

    Op 20 maart j.l. sprak de Utrechtse hoogleraar Publiek organisatierecht – Remco Nehmelman – zijn oratie uit. De verse professor schuwt daarbij de grote woorden niet en hij neemt zo ongeveer het gehele openbaar bestuur op de schop. Vrijwel alles moet anders. Op zichzelf genomen is dat wel verfrissend en nieuwe bezems vegen schoon. Maar het is dan ook wel gewenst dat de analyse een begin van overtuigingskracht heeft en de aangeboden oplossingen een zekere realiteitswaarde hebben.

    29 mei 2015
    De staat achter de dijken
  • bestuur en organisatie / Column

    Een politiek referendum helpt

    Op 13 mei promoveerde de Groningse bestuurswetenschapper Jan Lunsing aan de Universiteit van Twente op een proefschrift over ‘De kloof’. Ondertitel van het geschrift: ‘Effecten van transparant welstandstoezicht, buurtbudgetten en referenda op de door burgers waargenomen afstand tot het bestuur’.

    22 mei 2015
    Een politiek referendum helpt
  • bestuur en organisatie / Column

    Twintig soorten burgemeesters in de aanbieding

    Minister Plasterk heeft het parlement een notitie aangeboden over de aanstellingsmogelijkheden voor de burgemeester. Als straks de Kroonbenoeming uit de Grondwet is verdwenen, heeft de wetgever de mogelijkheid om te kiezen uit een ruime sortering.

    08 mei 2015
    Twintig soorten burgemeesters in de aanbieding
  • bestuur en organisatie / Column

    Koninkrijk belemmert Caribische democratie

    De drie Caribische landen in het Koninkrijk hebben een parlementair stelsel dat als twee druppels water lijkt op het Nederlandse bestel en dat veroorzaakt aanzienlijke problemen. Er zijn maar weinig jonge democratieën die een dergelijk – nogal verfijnd – politiek stelsel hebben en dat is niet voor niets zo.

    24 april 2015
    Koninkrijk belemmert Caribische democratie
  • bestuur en organisatie / Column

    Zetelroof raakt fundament representatie

    Als een volksvertegenwoordiger weer eens voor zichzelf begint, is er de bekende Pavlov-reactie dat deze zetelroof toch echt onaanvaardbaar is. Die primaire reactie is wel begrijpelijk. Maar curieus is dat uiteindelijk alles steeds bij het oude blijft en voorstellen tot verandering achterwege worden gelaten. De oorzaak daarvan is dat de kwestie raakt aan de fundamenten van het systeem van politieke representatie, waarbij in de westerse wereld een adequaat evenwicht is geschapen tussen de kiezersdemocratie enerzijds en de partijendemocratie anderzijds.

    10 april 2015
    Zetelroof raakt fundament representatie
  • bestuur en organisatie / Column

    Is Rob Bats een crimineel?

    Omdat de geheimhoudingsplicht rond burgemeestersbenoemingen met veel aplomb is neergezet, houden de meeste raadsleden zich daar wel aan. Er is echter een ruime categorie – laten we zeggen 30 procent: de echte kenners – die weten dat een benoeming van een burgemeester politieke strategie vereist: overleg, bondjes, do ut des, coalitiepolitiek, etc

    27 maart 2015
    Is Rob Bats een crimineel?