Douwe Jan Elzinga

Douwe Jan Elzinga studeerde geschiedenis en rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij promoveerde in 1982 en werd hoogleraar Staatsrecht in 1985. Sinds 2004 is hij tevens hoogleraar aan de Universiteit van Aruba. Van 1998 tot 2000 trad hij op als voorzitter van de Staatscommissie Dualisme en lokale democratie. Zijn eerste column in Binnenlands Bestuur verscheen in de herfst van 1978. Hij schreef een tiental boeken en handboeken over staatsrecht, politiek en bestuur. Het belangrijkste deel van zijn prijzenkast bestaat echter uit de drie zilveren kruisjes die hij behaalde in de Elfstedentochten van 1985, 1986 en 1997.
  • bestuur en organisatie / Column

    Verkiezing Eerste Kamer moet anders

    Politieke spelletjes slecht voor rol Eerste Kamer.’ Dat schrijven vicevoorzitter van de JOVD Stijn de Vreede en voorlichter van de JOVD Lars Benthin in de Volkskrant van 27 februari. 

    08 maart 2019
    Verkiezing Eerste Kamer moet anders
  • bestuur en organisatie / Column

    Urgenda-oordeel bijna zeker van tafel

    In de klimaatdiscussie wordt allerwegen als uitgangspunt genomen dat het recente oordeel van de rechter maatgevend is voor de politieke besluitvorming. In de Urgenda-uitspraak van het Hof in Den Haag van 9 oktober 2018 werd een eerdere uitspraak van de rechtbank op 24 juni 2015 in stand gelaten. 

    22 februari 2019
    Urgenda-oordeel bijna zeker van tafel
  • bestuur en organisatie / Column

    Revitalisering provincie is broodnodig

    Weg met de provincies! Onder die kop beweert de Nijmeegse hoogleraar bestuurskunde Michiel de Vries in Trouw van 30 januari dat de provincies zo snel mogelijk moeten worden opgeheven. 

    08 februari 2019
    Revitalisering provincie is broodnodig
  • bestuur en organisatie / Column

    Vertrouwelijkheid moet op de schop

    Als je tegenwoordig ergens aandacht voor wil vragen, is het verstandig om de term ondermijning te gebruiken. Bij het actuele ondermijningsvraagstuk is er veel ‘framing’ en er wordt gewerkt met meervoudige werkelijkheden. Dat is niet het geval bij de omlijning van het niet-openbare domein in de gemeente. Sinds een uitspraak van de strafrechter in 2010 is het geheimhoudingsregime uit de Gemeentewet een uiterst wankel gebeuren geworden. In tal van gemeenten is geconcludeerd dat er nu geen touw meer aan is vast te knopen. 

    25 januari 2019
    Vertrouwelijkheid moet op de schop
  • bestuur en organisatie / Column

    Rapport staatscommissie-Remkes mist politieke steun

    Een deel van de bevolking voelt zich niet vertegenwoordigd in het politieke stelsel en daarom moet het stelsel bij de tijd worden gebracht. Dat is het kernprobleem dat door de Staatscommissie- Remkes is neergelegd in haar eindrapport. Er worden mooie historische vergezichten geschetst en de feitelijke analyse van de staatscommissie is degelijk en overtuigend. Maar de hoofdvraag is natuurlijk of de ruim tachtig voorstellen realiseerbaar zijn en het gesignaleerde probleem uit de wereld kunnen helpen. Daar zijn grote twijfels en wel op de beide onderdelen. 

    11 januari 2019
    Rapport staatscommissie-Remkes mist politieke steun
  • bestuur en organisatie / Column

    Raadslid moet Bibob-rapport kunnen inzien

    Steeds vaker spelen geheime BIBOB-rapporten een rol in de gemeentelijke besluitvorming. Vooral bij grotere bouwprojecten zijn er soms criminele invloeden in het spel. Dat kan dan een reden zijn om het betreffende project geheel of deels af te blazen of anders in te richten. Vanwege hun specifieke karakter moeten die BIBOB-rapporten geheim blijven, maar belangrijk is de vraag of dergelijke rapporten onder geheimhouding aan de gemeenteraad ter inzage kunnen worden gegeven. 

    21 december 2018
    Raadslid moet Bibob-rapport kunnen inzien
  • bestuur en organisatie / Column

    Nieuwe aanslag op decentrale autonomie

    Er komt weer een nieuwe vorm van regionaal bestuur aan. En dat is de regionale energiestrategie met natuurlijk ook regionale samenwerkingsverbanden. En opnieuw worden warme woorden geuit over vrijwillige deelname, ‘bottum up’-processen en kansrijke uitdagingen voor provincies, gemeenten en waterschappen.

    07 december 2018
    Nieuwe aanslag op decentrale autonomie
  • bestuur en organisatie / Column

    Politisering van het burgemeestersambt

    De Eerste Kamer heeft geoordeeld. Rob Jetten (D66) heeft zijn triomf. Na ruim zestig jaar is de barrière geslecht voor de invoering van een andere benoemingswijze van burgemeester en CdK. Maar voor D66 is de buit nog bepaald niet binnen als het gaat om de gekozen burgemeester. De benoeming kan nu weliswaar bij gewone meerderheid door de wetgever worden geregeld, maar wat moet of zal het gaan worden? 

    23 november 2018
    Politisering van het burgemeestersambt
  • bestuur en organisatie / Column

    Ja, rechter mag politiek een plicht opleggen

    Het gerechtshof in Den Haag heeft geheel onverwacht de Urgenda-uitspraak van de rechtbank uit 2015 intact gelaten. Gevolg is dat de overheid verplicht is tot het nemen van klimaatmaatregelen. In 2020 moet de uitstoot van broeikasgassen 25 procent lager zijn. 

    09 november 2018
    Ja, rechter mag politiek een plicht opleggen
  • bestuur en organisatie / Column

    Geen aangifteplicht bij informatie-lekken

    De burgemeester van Deventer heeft aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie (OM) omdat er mogelijk is gelekt uit de gemeenteraad. Het dagblad De Stentor maakte bekend dat Deventer aast op het WK tijdrijden voor merkenteams. Dat aangifte werd gedaan, is begrijpelijk. In hetzelfde dagblad meldde de Nijmeegse hoogleraar Sackers dat er voor burgemeesters bij een vermoeden van een informatielek een aangifteplicht bestaat. 

    26 oktober 2018
    Geen aangifteplicht bij informatie-lekken
  • bestuur en organisatie / Column

    Burger kan burgemeester voorlopig niet kiezen

    Eind september heeft de Eerste Kamer het eindverslag opgemaakt over de deconstitutionalisering van de benoeming van de burgemeester en de cdk. De plenaire behandeling kan nu snel volgen. Dat betekent dat deze benoemingswijze uit de Grondwet wordt gehaald, waardoor voortaan bij gewone meerderheid veranderingen in deze procedure kunnen worden aangebracht. De Tweede Kamer nam deze grondwetswijziging aan met een overweldigende meerderheid, alleen de SGP stemde tegen.

    12 oktober 2018
    Burger kan burgemeester voorlopig niet kiezen
  • bestuur en organisatie / Column

    Een gedragscode voor Kamerleden?

    In het augustusnummer van ‘De Hofvijver’ pleit collega Paul Bovend’Eert voor het vervaardigen van een gedragscode voor de leden van Eerste en Tweede Kamer. Dit pleidooi kan in beginsel worden onderschreven, maar het is wel de vraag of de vorm van een gedragscode hier wel het meest geschikte instrument is. 

    28 september 2018
    Een gedragscode voor Kamerleden?
  • bestuur en organisatie / Column

    Zeker toekomst voor federatiegemeente

    Een federatie van de Kempengemeenten (Bergeijk, Bladel, Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden) is afgeblazen, zo berichtte Binnenlands Bestuur in het vorige nummer. Dat is jammer want deze figuur heeft allerlei aantrekkelijke kanten. De vorming van deze federatiegemeente gaat niet door omdat de betreffende gemeenten te veel verlies van invloed vrezen en ook omdat onzeker is of deze vorm wel in overeenstemming is met de geldende wet- en regelgeving. 

    14 september 2018
    Zeker toekomst voor federatiegemeente
  • bestuur en organisatie / Column

    Kramp moet af van private beveiliging

    De overheid heeft het geweldsmonopolie. Dat is één van de belangrijkste fundamenten van de democratische rechtsstaat. Burgers en maatschappelijke organisaties hebben die mogelijkheden niet en dat is al heel lang in ons land een ijzeren en dwingend uitgangspunt. Maar het leidde er ook toe dat particuliere organisaties in dit domein nauwelijks werden toegelaten, ook niet als enkel aanvullende activiteiten werden verricht.

    31 augustus 2018
    Kramp moet af van private beveiliging
  • bestuur en organisatie / Column

    Stef Blok gaat het niet redden

    Het ‘leugentje’ van de afgetreden Halbe Zijlstra over het gebeuren in het zomerverblijf van ­Vladimir Poetin valt volkomen in het niet bij de blijvende schade die Blok met zijn uitingen heeft aangericht.

    10 augustus 2018
    Stef Blok gaat het niet redden
  • bestuur en organisatie / Column

    Constitutionele toetsing is terugval

    De Staatscommissie-Remkes inzake het parlementair stelsel stelt voor om een vorm van constitutionele toetsing in Nederland in te voeren. Nu verbiedt de Grondwet in art.120 de rechter om wetten in formele zin aan grondwetsbepalingen te toetsen.

    20 juli 2018
    Constitutionele toetsing is terugval
  • bestuur en organisatie / Column

    Nog veel werk voor Staatscommissie-Remkes

    De Staatscommissie-Remkes inzake het parlementair stelsel heeft een ‘Tussenstand’ gepubliceerd van maar liefst 128 pagina’s. Doel van deze ‘Tussenstand’ is om bepaalde oplossingen in de week te leggen en de reacties mee te nemen naar het Eindrapport dat eind dit jaar zal gaan verschijnen.

    06 juli 2018
    Nog veel werk voor Staatscommissie-Remkes
  • bestuur en organisatie / Column

    Verdere versterking rekenkamers gewenst

    Alle gemeenten moeten een onafhankelijke rekenkamer instellen, waarbij samenwerking tussen gemeenten sterk wordt gestimuleerd. Raadsleden mogen alleen nog adviserend lid zijn van de rekenkamer. De bevoegdheden van de rekenkamers worden verder uitgebreid, met name vanwege de sterk toegenomen regionale samenwerkingsactiviteiten van gemeenten.

    22 juni 2018
    Verdere versterking rekenkamers gewenst
  • bestuur en organisatie / Column

    Geen uitstel voor conflictenregeling

    De afgelopen decennia waren er vele meningsverschillen over de wijze waarop het Koninkrijk opereert jegens de Caribische landen en dan is het in ieder geval wenselijk om bij juridische interpretatieverschillen over de betekenis en reikwijdte van het Statuut een onafhankelijk oordeel te kunnen vragen. Een dergelijk onafhankelijk oordeel kan alleen maar worden gegeven door een rechterlijke instantie. En het is vooral op dat punt dat de schoen wringt.

    08 juni 2018
    Geen uitstel voor conflictenregeling
  • bestuur en organisatie / Column

    Bijstand voor de raad ver onder de maat

    Deze week promoveerde de burgemeester van Echt-Susteren – Jos Hessels – in Nijmegen op het proefschrift ‘Raad zonder raadgevers’. Hessels onderzocht onder meer hoe het is gesteld met de ambtelijke bijstand aan de gemeenteraad en met de fractie-ondersteuning.

    25 mei 2018
    Bijstand voor de raad ver onder de maat