Douwe Jan Elzinga

Douwe Jan Elzinga studeerde geschiedenis en rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij promoveerde in 1982 en werd hoogleraar Staatsrecht in 1985. Sinds 2004 is hij tevens hoogleraar aan de Universiteit van Aruba. Van 1998 tot 2000 trad hij op als voorzitter van de Staatscommissie Dualisme en lokale democratie. Zijn eerste column in Binnenlands Bestuur verscheen in de herfst van 1978. Hij schreef een tiental boeken en handboeken over staatsrecht, politiek en bestuur. Het belangrijkste deel van zijn prijzenkast bestaat echter uit de drie zilveren kruisjes die hij behaalde in de Elfstedentochten van 1985, 1986 en 1997.
  • bestuur en organisatie / Column

    Wie wordt nummer 26?

    Rond de verkiezing van de leden van het Europees Parlement is een debat gevoerd over de vraag aan welke politieke groepering de 26e Nederlandse zetel moet worden toegedeeld. Deze laatste zetel komt beschikbaar na het in werking treden van het Verdrag van Lissabon. In het debat over de toedeling van de zetel zijn al enige stellingen betrokken. De vraag is wat de waarde is van deze stellingnames.

    04 september 2009
    Wie wordt nummer 26?
  • sociaal / Column

    Wachtgeld schaadt imago politiek

    In 1985 schreef ik in de serie Nederlands Parlementsrecht een boek over de financiële positie van de Nederlandse volksvertegenwoordigers. Centraal stonden daarin de cumulatie van politieke pensioenen en de wachtgeldproblemen. Aan de cumulatie van politieke pensioenen heeft de wetgever in de afgelopen 25 jaar stapje voor stapje min of meer een einde gemaakt, hoewel er nog wel aantal knelpunten is overgebleven.

    21 augustus 2009
    Wachtgeld schaadt imago politiek
  • bestuur en organisatie / Column

    Verplichte dubbele aanbeveling burgemeester blijft probleem

    Het gaat de laatste tijd wat beter met de geheimhouding rond de benoeming van burgemeesters. Nadat de gemeenteraad de aanbeveling van twee kandidaten heeft vastgesteld, wordt de naam van de eerste kandidaat openbaar gemaakt. Vervolgens gaat de dubbele aanbeveling naar de minister, die een kandidaat voordraagt ter benoeming door de Kroon.

    24 juli 2009
    Verplichte dubbele aanbeveling burgemeester blijft probleem
  • bestuur en organisatie / Column

    Code goed bestuur geeft problemen

    In 2004 kwam in het Verenigd Koninkrijk de Good Governance Standard for Public Services tot stand. Het document bevat ‘six core principles of good governance’. Bij lezing van het document springen je spontaan de tranen in de ogen. Uitdrukkelijk wordt beoogd: ‘to asses the strengths and weaknesses of current governance practice and improve it’.

    03 juli 2009
    Code goed bestuur geeft problemen
  • bestuur en organisatie / Column

    Onwenselijk raadsprogramma

    In de aanloop naar de raadsverkiezingen van volgend jaar wordt in allerlei kringen teruggeblikt op de tweede periode van het dualisme. Over de zegeningen van de dualisering wordt heel verschillend gedacht en geoordeeld, mede afhankelijk van het uitgangspunt dat wordt gekozen.

    19 juni 2009
    Onwenselijk raadsprogramma
  • bestuur en organisatie / Column

    Niet tijdelijk aftreden tot de storm voorbij is

    Het aftreden van alle gedeputeerden in de provincie Noord-Holland heeft diverse vragen opgeroepen. Dat de bestuurders – uitgezonderd de CdK – hun aftreden bekend hebben gemaakt om een signaal naar de samenleving af te geven, is goed te volgen en ook te prijzen. De provincie heeft aanzienlijke schade geleden door de Ice-Save-affaire. Dat bestuurders daaraan consequenties verbinden, is begrijpelijk.

    11 juni 2009
    Niet tijdelijk aftreden tot de storm voorbij is
  • ruimte en milieu / Column

    Huidige waterschapsverkiezing is kiezersbedrog

    Indien de ‘politisering’ van de waterschappen zich doorzet, dan is dat schadelijk voor deze vorm van functioneel bestuur, zo betoogde ik in enkele eerdere bijdragen in Binnenlands Bestuur. Om die reden moet er opnieuw worden nagedacht over de opbouw en inrichting van het waterschapsbestuur.

    05 juni 2009
    Huidige waterschapsverkiezing is kiezersbedrog
  • bestuur en organisatie / Column

    Partijpolitiek in waterschap vraagt om nieuwe regels

    De mogelijkheden om in de waterschapsbesturen politiek te bedrijven zijn uiterstbeperkt. Dat concludeerde ik eerder al in Binnenlands Bestuur 19 (8 mei). Dit roept de vraag op of de waterschapsverkiezing, met een belangrijke rol van politieke partijen, uiteindelijk uitdraait op een vorm van kiezersbedrog.

    22 mei 2009
    Partijpolitiek in waterschap vraagt om nieuwe regels
  • bestuur en organisatie / Column

    Toekomst waterschapsverkiezingen (1)

    De waterschapsverkiezingen in november van het vorig jaar kenden een uiterst lage opkomst van 24 procent. Voor het eerst konden de kiezers hun stem uitbrengen op lijsten. Deze vervanging van het personenstelsel door het lijstenstelsel beoogde de belangstelling voor het waterschap te stimuleren. Uit de uitslag blijkt dat dit overwegend niet is gelukt.

    08 mei 2009
    Toekomst waterschapsverkiezingen (1)
  • bestuur en organisatie / Column

    Non-incriminatie bij enquêtes

    Steeds vaker besluiten gemeenteraden en Provinciele Staten om een decentrale enquête te houden. Dat is een goede zaak.

    24 april 2009
    Non-incriminatie bij enquêtes
  • bestuur en organisatie / Column

    Decentralisatie splijt gemeentelijk bestel

    Gemeenteraadsleden wordt veelal voorgehouden dat de gemeenteraad het hoogste orgaan is van de gemeente. Het hoofdschap van de raad brengt met zich mee dat de gemeenteraden op cruciale beleidsonderdelen de doorslag geven in de politieke besluitvorming.

    10 april 2009
    Decentralisatie splijt gemeentelijk bestel
  • bestuur en organisatie / Column

    Verplicht om te stemmen

    Bij stemmingen in gemeenteraden komt het regelmatig voor dat oppositiesfracties alle mogelijkheden te baat nemen om een meerderheid voor het eigen standpunt af te dwingen.

    27 maart 2009
    Verplicht om te stemmen
  • bestuur en organisatie / Column

    Een provinciale rekenkamer mag werken voor het waterschap

    In een eerdere bijdrage in Binnenlands Bestuur (begin januari) bepleitte ik een samenwerking tussen provinciale rekenkamers en waterschappen. Een aantal waterschappen overweegt de instelling van een rekenkamer of een rekenkamerachtige functie. Het probleem dat daarbij rijst, is de afwezigheid van wettelijke normen en waarborgen.

    13 maart 2009
    Een provinciale rekenkamer mag werken voor het waterschap
  • ruimte en milieu / Column

    Stadsgemeente: ei van Columbus

    Twee weken geleden presenteerde ik in Binnenlands Bestuur het door mij ontwikkelde model van de stadsgemeente. Dit leverde veel reacties op, maar blijven ook wat vragen over.

    27 februari 2009
    Stadsgemeente: ei van Columbus
  • ruimte en milieu / Column

    Richt stadsgemeenten op

    Veel randgemeenten in Nederland worstelen met hun bestuurskracht en met hun verhouding tot de grote stad. Fusie met de grote stedelijke buurgemeente wordt als bedreigend ervaren.

    13 februari 2009
    Richt stadsgemeenten op
  • bestuur en organisatie / Column

    Ondergeschikt en toch raadslid

    Met grote regelmaat doet de vraag zich voor of ambtenaren die in dienst zijn bij een gemeenschappelijke regeling raadslid kunnen worden in een van de deelnemende gemeenten. Deze raadsleden controleren hun gemeentelijke bestuurders.

    30 januari 2009
    Ondergeschikt en toch raadslid
  • ruimte en milieu / Column

    Pas op met rekenkamers voor waterschappen

    Een aantal waterschappen heeft de laatste tijd rekenkamers of rekenkamerachtige functies in het leven geroepen. Daar is op het eerste oog geen bezwaar tegen. Staatssecretaris Ank Bijleveld moedigt deze ontwikkeling aan.

    16 januari 2009
    Pas op met rekenkamers voor waterschappen
  • bestuur en organisatie / Column

    Merkwaardig advies Antillen

    Eind augustus adviseerde de Raad van State in een voorlichting over de gefaseerde herstructurering van Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES-eilanden). Die voorlichting bevat op onderdelen verstandige opmerkingen en suggesties. Toepassing van die adviezen zou er volgens de Raad van State toe kunnen leiden dat in 2010 de herstructurering en de overgang van de BES-eilanden naar Nederland kunnen worden afgewikkeld.

    24 december 2008
    Merkwaardig advies Antillen
  • bestuur en organisatie / Column

    Job Cohen en het constitutionele neutrum

    De Amsterdamse burgemeester Job Cohen ontving vorige week de Van Kemenade-prijs. De jury motiveerde de toekenning ondermeer met de geheel terechte constatering dat Cohen bij uitstek een voorbeeld is van een burgemeester die adequaat en op aansprekende wijze invulling geeft aan het zogenaamde constitutionele neutrum in de lokale democratie. Dit is het noodzakelijk geheel van regels en instituties om vergaande vormen van verscheidenheid in het politieke domein te kunnen accepteren en zelfs te stimuleren.

    12 december 2008
    Job Cohen en het constitutionele neutrum
  • bestuur en organisatie / Column

    Constitutionele toetsing betekent terugval

    Het gaat de komende week er om spannen. De Eerste Kamer stemt in eerste lezing over het initiatiefvoorstel van Femke Halsema om de rechter de mogelijkheid te geven wetten te toetsen aan de klassieke grondrechten in de Grondwet.

    28 november 2008
    Constitutionele toetsing betekent terugval