Piet van Mourik

Piet van Mourik is afgestudeerd in sociale geografie, planologie en organisatie- en bestuurskunde. Als voormalig (top)ambtenaar en als adviseur leidt hij complexe veranderingsprocessen en daarnaast vervult Piet een groot aantal maatschappelijke (bestuurs)functies. Hij schreef het standaardwerk “De regisserende Gemeente” en is directeur van Binnenlands Bestuur Management.
  • sociaal / Column

    De meeste crises komen van binnenuit

    De coronacrisis trekt alle aandacht. Er is immers sprake van een verstoorde situatie van buiten. Onbeheersbaar met massale levensbedreiging. In dit geval kunnen organisaties dit niet met hun eigen middelen oplossen. Zo ziet de samenleving een bungelende minister met een ministerie van VWS dat er zich geen raad mee weet.

    08 februari 2021
    De meeste crises komen van binnenuit
  • bestuur en organisatie / Column

    Voorstelbaar het nieuwe jaar in

    Met alle hoop op de injectienaald houden in 2021 gemeenten hun bord vol. Als iets duidelijk is geworden dan wel hoe invullen van het begrip ‘zelforganisatie’ mensen bureaucratisch vermaalt en wanhopig in de steek laat.

    06 januari 2021
    Voorstelbaar het nieuwe jaar in
  • carrière / Column

    Hoe de gemeente de lerende organisatie ziet

    Er wordt binnen overheden best geleerd maar niet zoals bedoeld. Gebrek aan compassie en mededogen voor inwoners en nadruk op politiek wensdenken tonen hoe overheden anders in elkaar zitten. Bij politiek gestuurde organisaties is op de eerste plaats gehoorzaamheid, niet tegen spreken en loyaliteit naar boven voorwaarde voor een succesvolle carrière. Een kritische houding of intelligenter zijn dan de baas kan je kop al kosten. Evalueren is uit den boze. De klok luiden over misstanden komt neer op zoeken naar ander werk.

    02 december 2020
    Hoe de gemeente de lerende organisatie ziet
  • carrière / Column

    Du musst dein Leben ändern

    De werkelijkheid is dat gemeenten kennisintensieve bedrijven zijn dat in juridische procedures is gegoten. Daar procedures een zelfsturend vermogen meebrengen denkt de buitenwereld vandoen te hebben met een industrieel bedrijf. Maar inwoners hoeven niet te weten hoe complex gemeenten zijn. Zij verwachten medemenselijkheid. Wat dan goed helpt is een vriendelijke hulpvaardige medewerker die meteen de telefoon opneemt in plaats van ‘keuzemenu’s’ of ‘al onze medewerkers zijn in gesprek’. Een leuke ambtenaar aan de balie doet ook wonderen. Dan wel behept met ‘regelruimte, vertrouwen en zelfsturing’. Nu is het moment hier handen en voeten aan te geven.

    04 november 2020
    Du musst dein Leben ändern
  • bestuur en organisatie / Column

    Regie van coronavirus lijkt op dodenrit van drs. P

    De aanpak van corona draait feitelijk het om het missen van de vaardigheid om dit ingewikkelde beslisproces op basis van sociaalwetenschappelijke kennis te regisseren. Kortweg komt dat neer op dat het bestuur open en integer is en het goede voorbeeld geeft. Weet wat er leeft in de samenleving en laat zien wat ze er mee doet. Contacten met inwoners zijn van meet af aan intens. Het zelfreinigend en lerend vermogen is essentieel en vanzelfsprekend legt ze ruimhartig verantwoording af aan de samenleving.

    05 oktober 2020
    Regie van coronavirus lijkt op dodenrit van drs. P
  • bestuur en organisatie / Column

    De bezem door gesloten politieke en ambtelijke netwerken

    Door corona horen we er weinig van. Dat neemt niet weg dat vertrouwen in de overheid zoek blijft. Inwoners snappen niet waarom op de ene plek wel gehandhaafd wordt bij overtredingen en op de andere niet, of dat zorgvoorzieningen worden uitgekleed en de premies stijgen, of waarom de openbare ruimte er steeds beroerder bij ligt.

    08 september 2020
    De bezem door gesloten politieke en ambtelijke netwerken
  • carrière / Column

    Ambtenaren: let nu op je zaak

    Pensioen. Corona verdringt bijna de aandacht. Het geld waar elke ambtenaar een dag per week voor werkt. Nu dreigt dit te worden gepikt. We kennen de briljante ABP-missie. Samen bouwen aan een goed pensioen met geloof in de kracht van collectiviteit en solidariteit. Aangevuld met de pracht kernwaarden ‘betrokken bij elke deelnemer’ en ‘deskundig’. Als de minister zijn zin krijgt schiet daar weinig van over.

    02 juli 2020
    Ambtenaren: let nu op je zaak
  • bestuur en organisatie / Column

    Als oude waarheden wankelen

    Wat corona leert is dat oude waarheden wankelen. Zo worden grondrechten in a split second afgenomen, autonoom denken vervangen door verplichte nutteloze muilkorfjes en in Guernsey zitten aandeelhouders van buitenlandse concerns van onze belastingcenten likkebaardend hun nieuwe zeiljacht uit te zoeken. 

    02 juni 2020
    Als oude waarheden wankelen
  • bestuur en organisatie / Column

    Tijdens coronahysterie moeten gemeenten aan de slag

    Coronaveerkracht. Complete bevolkingsstammen hebben zich georganiseerd, orde op zaken in de buurt gesteld en nieuwe leefregels opgesteld. Trouw werden de door de overheid opgelegde eisen opgevolgd. Scheuren komen in de centrale crisisaanpak. De gezondheidsmanie raakt in het slop. Op straat worden de anderhalvemeterkwekkers vreemder aangekeken. Mensen hebben het even gehad met nog langer binnen blijven. 

    04 mei 2020
    Tijdens coronahysterie moeten gemeenten aan de slag
  • bestuur en organisatie / Column

    Maak Coronavirus de sleutel tot solidariteit

    En daar was het coronavirus. Plotseling blijkt zonder overheid lotsverbondenheid te bestaan. Termen als gezond, veilig, sociaal, liefdevol en zorgzaam duiken op. Doordat mensen massaal thuis blijven bloeit de creativiteit op in het vinden van een eigen weg. Nog belangrijker is dat uit collectief belang rekening gehouden moet worden met anderen. Van onderop komen de voorwaarden voor een goed functionerende solidaire participatiesamenleving spontaan op. Plotseling wordt de samenleving sterker en de overheid zwakker.

    02 april 2020
    Maak Coronavirus de sleutel tot solidariteit
  • sociaal / Column

    Geen kwaliteitsregie leidt tot willekeur en hoge kosten

    Over het sociaal domein, en hoe dat beter ingericht kan worden.

    09 maart 2020
    Geen kwaliteitsregie leidt tot willekeur en hoge kosten
  • bestuur en organisatie / Column

    Polderen holt de democratie uit

    Het huidige polderen ondermijnt ons democratisch stelsel, betoogt columnist Piet van Mourik

    04 februari 2020
    Polderen holt de democratie uit
  • bestuur en organisatie / Column

    Er komt een heet decennium aan

    Eind vorige eeuw weegt de bureaucratie zwaar. Gemeenten worden te duur. Extra uitvoerende taken worden op hun bord gedropt. Marktwerking moet. Het geloof in globalisering doet de rest. Wat klinkt als filiaal van het Rijk handiger dan zaken op afstand zetten. Niet om een probleem op te lossen maar om ervan af te komen.

    07 januari 2020
    Er komt een heet decennium aan
  • carrière / Column

    Bijklusondernemers creëren Orwelliaanse gemeenten

    De maatschappij is veranderd in een neoliberaal Utopia. Vooral jonge ambitieuze academici willen steeds vaker hun ‘eigen ding’ doen. Gevestigde belangen en bureaucratie kennen deze disrupters niet.

    05 december 2019
    Bijklusondernemers creëren Orwelliaanse gemeenten
  • carrière / Column

    Ga samenwerken en moderniseren

    Kleine gemeenten kunnen geen medewerkers meer krijgen. Best vreemd. Arbeidsvoorwaarden en personeelsbeleid zijn - behalve bij een flexcontract (zie https://www.binnenlandsbestuur.nl/flexambtenaar) - super goed voor ambtenaren. Volgens kleine gemeenten kunnen zij op basis van haar inwonertal niet zoveel betalen waardoor houtje-touwtje gemeenten ontstaan. Hoewel gemeenten hechten aan zelfstandigheid steken raadsleden de koppen bij elkaar om te herindelen. In werkelijkheid stoppen ze hun koppen in het zand.

    06 november 2019
    Ga samenwerken en moderniseren
  • bestuur en organisatie / Column

    Niet bezuinigen maar investeren in regiecompetenties

    De zorgdecentralisatie leek zo’n goed idee. Vlakbij de inwoners en de markt als model. Weet u het nog? Klantgericht, goedkoop, efficiënt en kwalitatief hoogwaardig. Nu alleen maar kommer en kwel. De kosten blijven tegen vallen. Dan maar de bibliotheek en de schouwburgsubsidie eraan. Wegen, plantsoenen en gemeentelijke gebouwen moeten ook maar wachten. Hier en daar grijpt een wethouder in de rioleringskas en als het echt niet anders kan dan maar de belastingen omhoog.

    02 oktober 2019
    Niet bezuinigen maar investeren in regiecompetenties
  • digitaal / Column

    Kunnen inwoners door AVG onbespied hun ding doen?

    De Algemene Verordening Gegevensbescherming. Sinds 25 mei 2018 lijkt een zwaard van Damocles boven het hoofd van overheden en bedrijven te hangen. Mensen mogen zomaar aanvinken welke cookies ze wel of niet goed vinden. Privacy is immers een grondrecht. Onder leiding van een oud burgemeester wordt een dure Autoriteit Persoonsgegevens in het leven geroepen.

    03 september 2019
    Kunnen inwoners door AVG onbespied hun ding doen?
  • bestuur en organisatie / Column

    Bij werven personeel zijn basiswaarden van de rechtsstaat het ‘nieuwe normaal’

    Gemeenten zijn een simpel bedrijf. Ze hoeven maar op één vraag antwoord te geven. Welke relevantie heb ik voor de maatschappij? Daar begint meteen de ellende. Haar inwoners weten niet meer waar ze aan toe zijn. Virtuele kletskamers vullen zich met kritiek op van alles en nog wat. Beelden en sentimenten winnen steeds meer van waarden en feiten. Omdat aanraden hun mond te houden niet helpt komen groeperingen als Code Oranje naar voren. 

    03 juli 2019
    Bij werven personeel zijn basiswaarden van de rechtsstaat het ‘nieuwe normaal’
  • bestuur en organisatie / Column

    In Amsterdam bepalen ambtenaren zelf wel of ze beleid uitvoeren

    Flexibiliseren van werk is in. Gemeenten doen gretig mee. Door een flexibel arbeidscontract niet te verlengen spaart de gemeente geld uit. Dan betaalt immers de verzekering van het uitzendbedrijf. Gemakzuchtige gemeentemanagers misbruiken het uitzendbureau om contracten argumentloos te ontbinden. Zo wordt het risico afgewenteld op de werknemer. Ernstiger is dat opzettelijk economisch voordeel wordt gehaald uit mensen in een afhankelijke positie.

    03 juni 2019
    In Amsterdam bepalen ambtenaren zelf wel of ze beleid uitvoeren
  • bestuur en organisatie / Column

    Bestuur en organisatie zijn geen tere kinderzieltjes

    Staat het er echt? Een Overijsselse krant meldt dat een lokale overheid is geadviseerd voor een netwerkgemeente als passender scenario dan de regiegemeente. De laatste zou een te grote investering en teveel veranderkracht van bestuur en organisatie vergen. Alsof het tere kinderzieltjes zijn. Sommige adviesbureaus gaan beter om met marketing dan met inzicht, meent Piet van Mourik.

    07 mei 2019
    Bestuur en organisatie zijn geen tere kinderzieltjes