Marens Engelhard

Marens Engelhard is sinds november 2014 de algemene rijksarchivaris en algemeen directeur van het Nationaal Archief. Hij was vanaf 2010 directeur van het Stadsarchief Amsterdam en in die hoedanigheid ook gemeentearchivaris voor hij bij het Nationaal Archief begon. Voordat Engelhard, van huis uit historicus, gemeentearchivaris werd, was hij onder meer stadsdeelsecretaris in Osdorp, deed hij een aantal interim-klussen, was hij organisatieadviseur en directeur van het Pedologisch Instituut Amsterdam.
  • digitaal / Column

    Archief, authenticiteit en waarheid: een lastige driehoek

    In een archief worden data bewaard, hetzij op papier hetzij digitaal. Wanneer u die data in een archief opdiept, staat het archief er borg voor dat zij authentiek zijn. Dat is niet hetzelfde als waarheid. Een archief heeft geen mening. Die mening wordt eraan toegevoegd door alle partijen die de data behandelen en gebruiken. Dat begint bij de archivaris zelf, die de data toegankelijk maakt en eindigt bij de onderzoeker, journalist of curator die ze presenteert.

    26 februari 2018
    Archief, authenticiteit en waarheid: een lastige driehoek
  • digitaal / Column

    Internet of Bikes

    U heeft ze vast wel gezien: die leuke felgekleurde deelfietsen. Mandje voorop en ze kunnen nooit lek. Je downloadt een app, scant de QR-code en je bent weg. Je kunt ze overal neerzetten. Geen stalling, geen soesa. Afgelopen zomer werden ze ‘s nachts Rotterdam en Amsterdam ingereden.

    30 oktober 2017
    Internet of Bikes
  • digitaal / Column

    Meten en weten: Quantified Self

    De Quantified Self beweging leek mij tot voor kort het domein van nerds, navelstaarders en experimentele kunstenaars. Tot ik in het voorjaar in de VS kennis maakte met Gary Wolf en hij me uitnodigde voor de QS 17 conferentie in Amsterdam. De beweging blijkt breder. Zij bestaat uit mensen die met allerlei sensoren hun activiteiten, stemmingen en lichaam bijhouden.

    06 oktober 2017
    Meten en weten: Quantified Self
  • digitaal / Column

    Het Rode Boekje revisited

    Deze column verschijnt als de meesten van u op vakantie zijn. Mag ik u daarom als reizende rijksarchivaris een paar van mijn Chinese vakantie-indrukken geven?

    04 augustus 2017
    Het Rode Boekje revisited
  • digitaal / Column

    Onmenselijke ambtenaren

    Is de ambtenaar van de toekomst wel een mens? Of is hij cyborg, een wezen dat op allerlei manieren is versmolten met kunstmatige intelligentie en andere technologie? Deze vraag is niet hypothetisch. Zelflerende systemen die gespecialiseerde kennis praktisch toepassen worden snel beter en steeds vaker gebruikt. Een medisch specialist, zoals een radioloog, kan nu bij zijn diagnoses al nauwelijks zonder IBM’s Watson.

    26 juni 2017
    Onmenselijke ambtenaren
  • digitaal / Column

    Dertig dozen en duizend rijstvelden

    Mijn familie heeft dertig dozen met ongesorteerd papier van mijn moeder staan. Wat gaan we ermee doen? Mijn familie kijkt naar mij, de archivaris. Jij hebt er toch verstand van? In een regenachtig weekend ben ik begonnen. Aan het eind was ik vijf dozen verder, maar had nog geen ordeningsplan en heb alles teruggestopt.

    02 juni 2017
    Dertig dozen en duizend rijstvelden
  • digitaal / Column

    Bewust Onbekwaam: sprookje of thriller?

    Die management trainingen die u en ik allemaal gevolgd hebben, maken dingen altijd zo lekker overzichtelijk. Neem de Leercirkel. Iedereen die leert gaat door vier fases: Onbewust Onbekwaam - de heilige onschuld zelve. Bewust Onbekwaam – dan begint er iets te knagen. Vervolgens wil je bewust iets leren en tenslotte word je Onbewust Bekwaam - ontspannen als een automatische piloot.

    11 mei 2017
    Bewust Onbekwaam: sprookje of thriller?
  • digitaal / Column

    Digitale overheid ontbrak in verkiezingsdebatten

    Alle keuzestress en de campagnekoorts liggen inmiddels achter ons. De verkiezingen gingen over belangrijke zaken. Het eigen risico, rekeningrijden, de AOW leeftijd; onderwerpen die moeiteloos een plek veroverden in het prime time lijsttrekkersdebat. Over de toekomst van de digitale overheid debatteerden de heren en dames niet.

    20 maart 2017
    Digitale overheid ontbrak in verkiezingsdebatten
  • digitaal / Column

    Koloniaal verleden tijd?

    Enige weken geleden wist ik opnieuw dat wat archieven doen relevant is. Archieven die in 1916 uit Suriname naar Nederland waren gebracht, zijn een eeuw later teruggegeven aan Suriname. Al die archieven zijn gedigitaliseerd online beschikbaar. Verschillende zeecontainers met documenten zijn verscheept terug de oceaan over. Een nieuw depot in Suriname is toegerust dit historisch erfgoed te beheren.

    20 februari 2017
    Koloniaal verleden tijd?
  • digitaal / Column

    Maatschappelijk belang botst met individueel belang

    3 januari 2017 was openbaarheidsdag in het Nationaal Archief. Geheimen worden onthuld! Als er beperkingen op openbaarheid waren gesteld gelden die altijd voor een bepaalde periode. Openbaarheidsdag hanteren wij als vervaldatum. Voor mij markeert die dag het recht van iedere Nederlander op toegang tot de informatie van de overheid. Maar openbaarheid is een veelkoppig monster.

    23 januari 2017
    Maatschappelijk belang botst met individueel belang
  • digitaal / Column

    Zweedse ambtenaren hebben recht op 'lekken'

    Sneeuw in november of onbeperkte ambtelijke vrijheid van meningsuiting; in Zweden weten ze niet beter. Het is daar zo gewoon dat ze het zelf niet bijzonder vinden of opmerken. Dat komt meer voor. Soms zijn dingen zo vanzelfsprekend dat je ze niet ziet.

    05 december 2016
    Zweedse ambtenaren hebben recht op 'lekken'
  • digitaal / Column

    Wordt privacy een Data Morgana?

    Privacy is een versleten begrip. Net als transparantie. De dimensies die beide woorden aanduiden zijn veel groter dan wat de meeste van ons zich tot voor kort daarbij voorstelden. Het is alsof de stickers op je brievenbus ‘Nee! Tegen ongevraagd drukwerk!’ je zouden beschermen tegen hackers.

    07 november 2016
    Wordt privacy een Data Morgana?
  • bestuur en organisatie / Column

    Kiezen en Context

    Wat zouden bewoners van onze streken in de 23e eeuw van onze tijd willen weten? Tenminste, ervan uitgaande dat die bewoners er zijn en dat ze nieuwsgierig zijn. Zouden ze geïnteresseerd zijn in hoe wij worstelden met de nasleep van fossiele energie, met door gaswinning opgewekte aardbevingen? Of misschien meer in de effecten van de doorzettende globalisering, de discussies rond TTIP, multiculturalisme of gesloten grenzen?

    06 oktober 2016
    Kiezen en Context
  • digitaal / Column

    Auteursrecht Onderweg

    De nieuwe fototentoonstelling van het Nationaal Archief toont zo’n 250 reisfoto’s van fotografen als Cas Oorthuys, Ed van der Elsken, Henri Cartier-Bresson en Robert Capa. Veel materiaal heeft gevaren doorstaan voordat het in het Nationaal Archief is terechtgekomen.

    29 augustus 2016
    Auteursrecht Onderweg
  • digitaal / Column

    Ambtenaren van de toekomst kunnen omgaan met BOLD

    BOLD is geen onweerstaanbare aftershave voor echte mannen. BOLD is wat saaier, maar best belangrijk. BOLD staat voor Big, Open en Linked DATA. BOLD is de grondstof voor modern bestuur. Mensen die kunnen omgaan met BOLD, data analisten en modellenbouwers, zijn de beleidsambtenaren van de toekomst.

    01 augustus 2016
    Ambtenaren van de toekomst kunnen omgaan met BOLD
  • digitaal / Column

    Voorwaarts en niet vergeten!

    Ik had nooit gedacht dat het Solidariteitslied van Bertold Brecht, nog eens van toepassing zou zijn op mijn huidige werk als Algemeen Rijksarchivaris. Het lied uit 1931 werd weer populair in de jaren zeventig. Ik heb het meegezongen in demonstraties en actiegroepen. Pakkende tekst en stoere melodie, maar....

    04 juli 2016
    Voorwaarts en niet vergeten!
  • digitaal / Column

    De Complimenten van de Commissie

    Het tweede rapport-Oosting is voor informatieprofessionals en archivarissen nog interessanter dan het eerste. Misschien hebben wij als beroepsgroep een wat morbide belangstelling. Ook de affaires rond de mails van Hillary Clinton en minister Kamp worden door ons gretig gevolgd. Zijn wij dan zo sensatiebelust of uit op leedvermaak?

    06 juni 2016
    De Complimenten van de Commissie
  • digitaal / Column

    Owee de Woo!

    Openbare archieven zijn er -het woord zegt het al- voor de openbaarheid. Waarom zou je iets voor de eeuwigheid bewaren als het nooit gezien mag worden? Als de meningen daarover al verschillen, gaat dat vooral over de duur van de geheimhouding, de gronden en de uitzonderingen. Dat is waar de net door de Tweede Kamer aangenomen Wet Open Overheid en archieven elkaar raken.

    09 mei 2016
    Owee de Woo!