Keijzer houdt moeizaam functionerende Wkb overeind

De invoering van de Wkb kan gemeenten opzadelen met meer kosten en bestuurlijke en juridische risico’s. Recent sloeg ook de te weinig aangehaakte brandweer over de wet alarm. Maar volgens minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, BBB) en de VNG is het te vroeg om de wet nu al te evalueren.

Laag

Sinds de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) per 1 januari 2024 is het toezicht op de bouw overgegaan van gemeenten naar private kwaliteitsborgers. Dat proces verloopt nog niet voorspoedig. Uit de laatste monitor van de VNG (over het vierde kwartaal van vorig jaar) blijkt dat het aantal onder de Wkb ingezette initiatieven ‘laag’ is ten opzichte van de bouwvolumes in eerdere jaren.  

Inspecties

Daarnaast leven er zorgen over de kwaliteit en kwantiteit van de uitgevoerde inspecties door de kwaliteitsborgers. Ook al hebben gemeenten onder de Wkb geen technische toetsingstaak meer, ze blijven eindverantwoordelijke als bevoegd gezag. Als een gebouw niet aan de normen voldoet, moeten gemeenten extra inspanningen verrichten om alsnog een gedegen informatiepositie op te bouwen. Ook blijven ze verantwoordelijk voor het afhandelen van de bouw- en gereedmeldingen.

Algemene middelen

Tegenover die taken staan voor gemeenten geen inkomsten uit leges meer. De kosten moeten daarmee uit algemene middelen worden gefinancierd. Bovendien is de informatiepositie van gemeenten door de privatisering van het toezicht verslechterd, wat extra inspanningen vereist bij incomplete meldingen van de zijde van private borgers.

Brandweer

Daarbovenop kwam recent onlangs het bericht vanuit Brandweer Nederland dat private kwaliteitsborgers de brandweer nog niet weten te vinden en geregeld ook moeite hebben om op brandveiligheid te controleren. ‘Dat gaat zelfs zover dat initiatiefnemers de brandweer verzoeken alsnog controles uit te voeren omdat ze de kwaliteitsborger niet vertrouwen.’

Geen conclusies

In antwoord op vragen van de EK-fracties van BBB, PvdA-GroenLinks, CDA en PvdD onderschrijft Keijzer dat het aantal projecten na de inwerkingtreding van de Wkb langzaam op gang is gekomen. ‘Daarmee is de onderzochte ervaring met de Wkb tot dusver nog beperkt.’ Volgens de minister kunnen, gezien die beperkte ervaringen, ‘nog geen conclusies kunnen worden verbonden aan de werking van het stelsel van kwaliteitsborging’. Wel besloot ze al eerder, afgelopen december, om verbouwactiviteiten nog niet onder het stelsel van de Wkb te brengen.

Brandweer

Volgens Keijzer spelen de zorgen van de brandweer vooral bij de latere uitbreiding van de Wkb naar de gevolgklasse 2 (bibliotheken, gemeentehuizen, onderwijsgebouwen, woongebouwen tot 70 meter hoogte) en gevolgklasse 3 (metrostations, voetbalstadions, ziekenhuizen, gebouwen hoger dan 70 meter). ‘Met de brandweer zijn afspraken gemaakt over haar betrokkenheid bij de doorontwikkeling naar deze gevolgklassen.’ Volgens Keijzer zijn deze afspraken onlangs herbevestigd. ‘In het kader van deze afspraken wordt de brandweer betrokken bij de monitoring en evaluatie van de Wkb.’

Meer inzicht

De VNG schaart zich achter de minister. Hoewel er vanuit de uitvoeringspraktijk van gemeenten ‘signalen en zorgen’ bestaan, achten wij ‘op basis van de tot nu toe beperkte ervaringen met het nieuwe stelsel’ een verzoek tot intrekking ‘onvoldoende onderbouwd’, schreef de vereniging eind vorige week. Volgens Keijzer zal monitoring en evaluatie ‘op termijn meer inzicht bieden in de werking van het stelsel’. Ze zal de Kamer elke zomer informeren over de resultaten in het voorafgaande jaar. Drie jaar na invoering wordt de wet volgens planning in 2027 geëvalueerd.