Bedrijven met overheidsconnecties presteren minder

Belgische ondernemingen die belangrijke klanten zijn van overheidsbedrijven of die politici in de raad van bestuur hebben, zijn minder productief en minder rendabel. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Gent en de Nationale Bank van België, waarover ‘De Tijd’ publiceert.

Gebrek aan efficiëntie

Als ondernemingen bij onze zuiderburen overheidsbedrijven als leverancier hebben of als ze politieke connecties hebben, gaat dat vaak gepaard met lagere winsten en verminderde productiviteit, meer personeel en meer schulden, stellen de onderzoekers. Want meer personeel kan een teken zijn van een gebrek aan efficiëntie.

Meer dan 20.000 bedrijven hadden in de periode waarover het onderzoek gaat (2002-2018) een politicus in de raad van bestuur. Het begrip politicus wordt in het onderzoek vrij ruim genomen: het kan om Europese, landelijke, provinciale of gemeentelijke politici gaan.

Liever werk dan winst

De onderzoekers hebben een aantal verklaringen voor het achterblijven van de resultaten van deze bedrijven. Een mogelijke verklaring voor de negatieve impact van het inkopen bij overheidsbedrijven is dat bedrijven met politici in de raad van bestuur meer aandacht hebben voor werkgelegenheid dan winstgevendheid. Daarbij zijn producten van aan de staat gelieerde bedrijven vaak duurder. Bedrijven met politici in het bestuur kopen meer bij overheidsbedrijven dan ondernemingen die geen politici in het bestuur hebben, vooral als die bestuurders contacten hebben met de landelijke overheid. Dit geldt met name voor politici die lid zijn van een regerende partij. Ook geldt het sterker voor politici van rechtse dan van linkse of middenpartijen, zo blijkt uit het onderzoek.

Voor- en nadelen

Of Nederlandse bedrijven met intensieve overheidscontacten ook minder presteren is niet bekend. Maar de voor- en nadelen van nauwe samenwerking met de overheid zijn wel eerder in kaart gebracht. Zo zijn belangrijke voordelen van zaken doen met de overheid stabiliteit en voorspelbaarheid, goede bekendheid met regelgeving en minder concurrentie. Daar staan echter nadelen tegenover als bureaucratische overheidscontracten die leiden tot vertragingen in beslissingen en betalingen en strikte toepassing van  regels en compliancenormen, die tot extra werk en extra kosten leiden.