Bezuinigen door slimmer te investeren?

Met het ravijnjaar voor de deur zijn veel gemeenten druk met bezuinigingen. Kan het ook anders? Misschien wel! Bijvoorbeeld door aan de slag te gaan met resultaatgerichte financiering.

Bij resultaatgerichte financiering draait het niet om wat je doet (inspanning), maar om wat je bereikt (resultaat). Zo’n vorm van financiering zou bijvoorbeeld interessant kunnen zijn in het sociaal domein. 

Neem nou valpreventie. Dat staat nog wel eens op de bezuinigingslijsten. Gemeenten vragen zich af waarom zij moeten opdraaien voor die kosten, terwijl het resultaat (grotendeels) terugvloeit naar verzekeraars en zorgkantoren. Tegelijkertijd bestrijdt niemand het nut van valpreventie. Dus kan het ook slimmer? 

Laten we daarvoor eens kijken naar gemeente Venlo. Deze gemeente investeerde namelijk in regionaal verband in valpreventie, maar dan anders dan gebruikelijk. Ze financierden de investering namelijk via een Health Impact Bond.

Het idee in een notendop? Een collectief van maatschappelijke en particuliere investeerders financiert een meerjarig valpreventieprogramma voor meerdere gemeenten in Noord-Limburg. Zij dragen daarmee ook het financiële risico. Als dat tot minder valpartijen leidt (maatschappelijk rendement), zorgt dat voor lagere kosten bij gemeenten en zorgverzekeraars. Die baten vloeien weer deels terug naar de investeerders. 

Beleidsadviseurs Cecile Peeters en Luc Meerts van de gemeente Venlo zijn enthousiast over deze manier van impactvol investeren in het sociaal domein. ‘Deze gezamenlijke aanpak zorgt voor een prettige samenwerking, een focus op gemeenschappelijke doelen’, geeft Cecile aan. Voor die tijd ging de aandacht vooral naar de individuele financiële belangen van de verschillende partijen. Dus dit was echt een omslag in denken.

Resultaatgerichte financiering en health impact bonds zijn voor veel gemeenten onbekend terrein. Gelukkig sta je er niet alleen voor. Venlo werkte bij het opzetten samen met sociale partners, zoals Social Finance NL en Vilans. Deze organisaties helpen je onder andere in de complexe wereld van financieringen. Ook ondersteunen ze in gespreksvoering en het neerzetten van gezamenlijke belangen. En dat geeft echt een andere, positieve energie. 

Cecile en Luc willen impactfinanciering graag breder inbedden in het sociaal domein binnen de gemeente Venlo. Zo kunnen sociale ondernemingen bijvoorbeeld helpen bij het verlagen van de kosten van uitkeringen en bijstand door werkgelegenheid en zelfredzaamheid te bevorderen. Ook daarin biedt Social Finance NL al verschillende impactvolle voorbeelden.

Wat mij betreft een aanrader voor andere gemeenten. In de aanloop naar het ravijnjaar biedt samenwerking met sociale ondernemingen nieuwe kansen om efficiënt met middelen, en met je tijd om te gaan. Sociale ondernemingen combineren kennis van de doelgroep met nieuwe financieringsoplossingen, waarbij de verantwoordelijkheden en kosten beter verdeeld zijn. Je voert dan een heel ander gesprek met elkaar. Het gaat niet primair over bezuinigen, maar over hoe je samen tegen lagere kosten komt tot meer welzijn of een hogere kwaliteit van leven voor mensen of, zo je wilt de inwoners van jouw regio en gemeente. En dat is toch een veel leuker gesprek dan een gesprek over bezuinigingslijstjes? Dus we gaan van bezuinigen naar impactvol investeren.