Minister kiest niet voor verplicht lobbyregister

Het instellen van een verplicht lobbyregister was een van de onderwerpen waar Tweede Kamerleden minister Bruins Slot graag wilden overhalen. De minister ziet echter te veel haken en ogen aan een dergelijk register en zet in op het versterken van openbare (lobby)agenda’s van bewindspersonen.

Niet zo geloofwaardig

Ja, de overgrote meerderheid van de bestuurders en ambtenaren werkt integer, beaamde Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt de opvatting van minister Bruins Slot dinsdag in een commissiedebat over integriteit in het openbaar bestuur. De overgrote meerderheid heeft ook geen verkeersregels nodig, maar toch hebben we verkeersregels en -sancties, omdat we de kleine groep die regels overtreden willen beboeten, gaat hij verder. ‘Maar als wij geen sanctiemechanisme voor onszelf nodig achten, maar wel voor de rest van de wereld, dan zijn wij niet zo heel erg geloofwaardig.’ Het helpt volgens hem ‘om het democratisch bestuur integer te houden’. ‘Door het ontbreken van deze regels maakt de regering het kwetsbaar.’

Netwerkcorruptie

Omtzigt, en met hem vele andere Kamerleden, noemt het ontbreken van het lobbyregister. Dat is er wel in de Verenigde Staten, Engeland, Duitsland, Frankrijk en België, maar komt er in Nederland niet, omdat er volgens het kabinet geen definitie kan worden gegeven van een ‘lobbyist’. ‘Kopieer er één’, stelt Omtzigt voor. Er zitten haken en ogen aan, maar ‘begin er gewoon mee’, vindt hij. Incidenten, zoals rond voormalig minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD), gebeuren, omdat er geen regels zijn, stelt Omtzigt vast. Ook wijst hij op heersende netwerkcorruptie, met als voorbeeld nevenfuncties van verschillende Eerste Kamerleden. ‘Als ik dit in het buitenland vertel, slaan ze steil achterover.’

Lobbyagenda's

Minister Bruins Slot deelt de doelstelling van de Tweede Kamer dat er meer transparantie, openheid en verantwoording moet komen tussen bewindspersonen en derden. Ze is nu voorstander van het versterken van openbare agenda’s, dus met wie bewindspersonen hebben gesproken en waarover. Ook lobbyagenda’s wil ze versterken en die keuze ‘heeft te maken met het onderzoek van professor Braun’. Caelesta Braun publiceerde onlangs met dr. Bert Fraussen het Afwegingskader Legitieme Belangenvertegenwoordiging. ‘Een lobbyregister wil niet per definitie zeggen dat je op de beste manier transparantie teweegbrengt over wat er in die afspraak staat en wat er is besproken, constateerde zij’, aldus Bruins Slot. En er zijn altijd ‘rafelranden’ bij een lobbyregister, zei Omtzigt al. ‘Die lijn heb ik gevolgd om tot mijn conclusie te komen.’ De minister is dus niet bereid om de motie voor een verplicht lobbyregister uit te voeren.