SCP: Nieuwe P-wet moet zich minder richten op werk

De nieuwe Participatiewet moet zich niet alleen richten op het begeleiden naar werk. Op die manier sluit de wet beter aan bij mensen die nu nog geen betaald werk kunnen verrichten. Dat zegt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) op basis van een vandaag verschenen onderzoek. Het wetenschappelijk instituut vindt dat de wet meer moet uitgaan van vertrouwen.

Accent

Momenteel wordt de Participatiewet herzien. In de nieuwe wet, die aan de Tweede Kamer is voorgelegd, is herstel van vertrouwen tussen overheid en bijstandsgerechtigden een belangrijk thema. Ook is het accent op werk minder zwaar.

Betaalde baan

Het SCP onderschrijft de voorgestelde beleidswijzigingen. ‘De Participatiewet is nu vooral gericht op het begeleiden van mensen naar werk. Maar ongeveer een derde van de bijstandsgerechtigden is niet in staat een betaalde baan te hebben’, zegt Karen van Oudenhoven. De SCP-directeur stelt dat er op dit moment te weinig wederzijds vertrouwen is. ‘Terwijl dat juist zo belangrijk is wanneer je mensen verder wilt helpen.’

Vrijwilliger

Het belangrijkste doel van de huidige Participatiewet is om mensen te begeleiden naar betaald werk. Bij een grote groep bijstandsgerechtigden lukt dat ‘prima’, zegt Van Oudenhoven. Daarnaast is er een tweede groep die niet direct kan werken, maar wel op andere manieren kan participeren, bijvoorbeeld als vrijwilliger. Bij een derde groep inwoners zijn de problemen zo groot dat beide niet lukt. Het SCP adviseert om de ondersteuning voor deze laatste groepen te richten op een betere kwaliteit van leven.

Potentiële fraudeurs

Verder laat het onderzoek zien dat wederzijds wantrouwen een goede ondersteuning in de weg staat. ‘Bijstandsgerechtigden voelen zich soms benaderd als potentiële fraudeurs omdat de controle diep door kan dringen in het persoonlijke leven van mensen’, signaleert het wetenschappelijk instituut. Zij delen daarom niet altijd al hun problemen, waardoor er soms een onvolledig beeld van hun situatie ontstaat. ‘Hierdoor is het voor gemeentelijke klantmanagers lastig hen goed te helpen.’ Als de overheid dit wantrouwen wil doorbreken, moet ze anders naar mensen kijken, aldus het SCP.