Woontop-akkoord: onder andere schrap- en verbetersessies

Het zijn vijftig dik bedrukte vellen met afspraken waar talloze partijen uit de woningbouwsector woensdag tijdens de woontop in Nieuwegein een handtekening onder hebben gezet. Woontoppen zijn er wel vaker, maar dit keer werd de ontmoeting georganiseerd door het ministerie van Volkshuisvesting onder leiding van minister Mona Keijzer. De woontop moet elk jaar herhaald gaan worden, om de vinger aan de pols te houden wat betreft de vorderingen.

Ondertekenaars

De Woonbond liep kortgeleden weg bij de onderhandelingen, omdat de huurdersorganisatie fel gekant is tegen de huurverhoging van 4,5 procent in 2025 die Keijzer wil. De partijen die wel een krabbel wilden zetten, waren de overheidskoepels IPO, VNG en Unie van Waterschappen; corporatiekoepel Aedes, werkgeversorganisaties VNO NCW en MKB Nederland; Vereniging Eigen Huis; en vele brancheorganisaties van investeerders en bouwbedrijven: NEPROM, IVBN, Bouwend Nederland, NVM, WoningBouwersNL, Vastgoed Belang, Stichting Professioneel Platform Vastgoed, en Techniek Nederland.

De droom

Doel van dit alles is om nu eindelijk 100.000 nieuwe woningen per jaar erbij te krijgen. Vorig jaar, zo bleek kortgeleden uit CBS-cijfers, waren dat er ‘slechts’ 79.000. Eén oplossing is: industrieel bouwen. Bijbehorende ambitie: in 2030 moet de helft van alle nieuwbouw industrieel vervaardigd zijn. Het middel: het Programma Innovatie en Opschaling Woningbouw. In een bijbehorend rapport staat dat industriële bouw 35 procent minder arbeidskrachten vergt.

‘Met industriële bouwstromen kunnen we 40 procent sneller woningen bouwen’, staat bovendien bij afspraak 15 in het uitgebreide document met woontop-afspraken. De eerste opschaling hiervan moet plaatsvinden binnen woondeals in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en in Limburg. 

Zeven jaar

Om de realisatietijd van woningen terug te brengen van tien naar zeven jaar, worden ‘parallel plannen’ en een ‘publiek private monitor’ (PPM) harde voorwaarden voor het verkrijgen van subsidies, zoals de Woningbouwimpuls. Vanaf 1 juli volgend jaar moet zo'n PPM een vast onderdeel van de regionale versnellingstafels zijn, in de gaten gehouden door de provincies.

Een ander speerpunt is een aantrekkelijker investeringsklimaat in de middenhuursector. Dat moet bereikt worden met een verlaging van de overdrachtsbelasting naar 8 procent en een ‘maximale inspanning’ om van Brussel toestemming te krijgen om ‘de realisatie van middenhuurwoningen door woningcorporaties en beleggers financieel te ondersteunen’.

Nationale Prestatieafspraken

Losstaand van de woontop-afspraken kwamen het rijk, de woningcorporaties en de gemeenten woensdag tot een update voor de komende tien jaar van de Nationale Prestatieafspraken. Vanaf 2029 moeten er 30.000 sociale huurwoningen per jaar bijkomen. Eigelijk wil Keijzer dit al vanaf 2027, stond woensdag in een aparte Kamerbrief. Daarvoor is nog een flinke groei nodig. Eén instrument daarvoor is de eis dat in elke regio 30 procent sociale huur erbij komt. 

‘Deze opgave moet via de woondeals die in het voorjaar van 2025 worden geactualiseerd, en in lijn met het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting, worden doorvertaald naar individuele gemeenten’, staat te lezen in de Kamerbrief. Tevens komen Aedes, VNG en het ministerie met een ‘aanjaagprogramma.’

Schrappen/verbeteren

In totaal bevat het woontop-akkoord negentien afspraken. Opvallend nog is het nieuwe STOER-programma van minister Keijzer (‘Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Regelgeving’). Onderdeel hiervan is dat het Bouwberaad, een platform van overheids- en marktpartijen, ‘schrap- en verbetersessies’ gaat houden. Hier kan een externe adviesgroep bij betrokken worden, onder leiding van Binnenlands Bestuur-columnist Friso de Zeeuw, staat in het woontop-document.

Daarnaast wordt geopperd: ‘Ook wordt gedacht aan een (besloten) LinkedIn-groep aan te maken zodat ook ideeën en suggesties van buiten de deelnemers aan de schrap- en verbetersessies kunnen worden opgehaald.’ Op de Dag van de Volkshuisvesting in juni 2025 moet het eindadvies het licht zien.