Advertentie
ruimte en milieu / Nieuws

Motorblok Omgevingswet draait verre van soepel

Uit de laatste versie van het indringend ketentesten blijkt dat het digitaal stelsel Omgevingswet nog serieuze mankementen vertoont.

03 juli 2024
Gereedschap
Shutterstock

De invoering van de Omgevingswet verloopt al een half jaar betrekkelijk geruisloos, mede omdat veel gemeenten nog op de oude manier kunnen werken. Zorgen blijven intussen bestaan over het digitaal stelsel, de gebrekkige participatie door initiatiefnemers en de gevolgen van de wet voor de waterkwaliteit.

Medewerker AO/IC

Provincie Utrecht
Medewerker AO/IC

Strategisch informatiemanager business

gemeente Capelle aan den IJssel
Strategisch informatiemanager business

Doemscenario's

De doemscenario's rond de invoering van de Omgevingswet zijn nog niet uitgekomen, zo valt een half jaar later te constateren. Veel gemeenten dekten zich tegen de wet in door in hun planontwikkeling de vluchtroute van de TAM-Imro te verkiezen, waarmee ze de vertrouwde ontwikkelpraktijk voorlopig kunnen voorzetten. Ook werd in de maanden voor invoering een hausse aan plannen ingediend en ambtelijk verwerkt, waardoor er nu sprake is van een luwte. Daarmee worden de door gemeenten voorziene problemen rond de invoering van de Omgevingswet over langere tijd uitgesmeerd, maar zijn ze niet verdwenen.

Motorblok

Met name het motorblok van de Omgevingswet, het digitaal stelsel, draait nog verre van soepel. ‘Ik krijg signalen van bevoegd gezagen dat het publiceren van omgevingsdocumenten soms ingewikkeld is’, erkende demissionair minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) vorige week in antwoord op Kamervragen van PvdA-GroenLinks.

IKT

De onvolkomenheden van het digitaal stelsel komen scherper naar voren in het eveneens vorige week verschenen achtste verslag van het zogenaamde indringend ketentesten (IKT). Daaruit blijkt dat de planketen ondermaats functioneert. Veel voor gemeenten onontbeerlijke functionaliteiten ontbreken nog of vertonen mankementen. Daardoor waren gemeenten niet in staat om zelfstandig een wijziging in het omgevingsplan te publiceren.

Verlengd

Ook hapert de viewer waarmee doorgevoerde wijzigingen zichtbaar worden gemaakt. Tot slot werkt de verbinding tussen het digitaal stelsel en de website officiele­bekendmakingen niet goed. Het zijn problemen die bij de invoering deels al waren voorzien, maar dus ook nog altijd niet zijn opgelost. Mede daarom wordt het indringend ketentesten met minimaal een half jaar voortgezet. De verwachting is dat ook de TAM-Imro binnenkort met een jaar zal worden verlengd. 

Veel aan burgers en bedrijven gestelde vragen blijken nodeloos ingewikkeld of zijn overbodig

Vergunningencheck

Lastiger voor gemeenten is dat zij sinds de invoering van de Omgevingswet veel vragen krijgen over de vergunningencheck van het digitaal stelsel. Daarin zijn de van toepassing zijnde regels van het rijk en van alle decentrale overheden geïntegreerd. Veel aan burgers en bedrijven gestelde vragen blijken nodeloos ingewikkeld of zijn overbodig. Een complicatie voor gemeenten is dat de initiatiefnemer niet kan worden verplicht een e-mailadres achter te laten, waardoor de communicatie soms moeizaam verloopt. 

Participatie

Behalve over het digitaal stelsel breekt een aantal gemeenten zich het hoofd over de participatie door initiatiefnemers onder de Omgevingswet. Alleen bij een zogenaamde buitenplanse omgevings­plan­activiteit kunnen daar vanuit de gemeente harde eisen aan worden gesteld die ook in juridische zin afdwingbaar zijn. In overige gevallen is participatie vrijwillig. Een aantal wethouders uitte er recent hun zorgen over omdat ze vrezen dat omwonenden op deze manier bij nieuwe initiatieven geregeld te laat of niet worden betrokken, en daarmee buiten spel komen te staan.

Waterkwaliteit

In waterkringen leeft, tot slot, de vrees dat de invoering van de Omgevingswet de toch al achterblijvende waterkwaliteit  verder onder druk zet. Dat komt voort uit de omkering van de bewijslast die onder de Omgevingswet is ingezet. Industriële bedrijven moeten voortaan zelf aan de bel trekken als ze vermoeden dat hun lozingen ‘significante verontreiniging’ veroorzaken. Waterbedrijven vrezen dat daardoor meer lozingen onder de radar zullen blijven, met mogelijk funeste gevolgen.

Binnenlands Bestuur organiseert op 26 september het congres Grijp de kansen van de Omgevingswet, met o.a. Deltacommissaris Co Verdaas, Marjolein Jansen (dg ruimtelijke ordening bij BZK) en Sarah Ros (coördinator participatie bij de VNG).

Reacties: 4

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

T. Simpelmans
Dat digitale stelsel is verschrikkelijk. Het is voor geen burger te begrijpen. Ik ken ook geen enkele professional die het beter vindt werken dan ruimtelijke plannen. Een onoverzichtelijke puinzooi is het. En let wel: dat is niet waar deze ketentest naar kijkt. Die kijkt of het überhaupt functioneert (nee). Niet naar of het voldoet aan de doelstelling: het omgevingsrecht toegankelijker maken voor de burger (nee).
R. D.
Het DSO is verschrikkelijk, en de hele Omgevingswet ook. De enigen die beter worden van de nieuwe situatie zijn juristen en de bedrijfsadviseur, omdat geen enkel bedrijf zelf er wat van snapt.

De vragen die het DSO stelt zijn verschrikkelijk ingewikkeld en het zijn er teveel. Waarom is de naam 'Vooroverleg' weg? Nu heet het ''concept aanvraag''. Dat is toch wezenlijk wat anders en duidt niet op een overleg... En waarom is het in godsnaam mogelijk om een concept melding of informatieplicht in te dienen. Wie bedenkt deze onzin.
En dan nog deze belachelijke casus.
Iemand wilt 50 schapen gaan houden en doorloopt het DSO. In het DSO zoekt diegene op ''schapen'', logisch. Dan zegt het DSO dat het gemeld moet worden en verder niks. Vervolgens komt het bij de omgevingsdienst. Die kijkt naar het Bal en komt uit op vergunningplicht want 50 schapen (art. 3.202), vallend onder de Mba veehouderij. Dan moet die initiatiefnemer wel '''veehouderij'' intikken in het DSO anders komt het DSO daar zelf niet meer.
Welk uilskijken verzint dit?
Dit is toch niet ingegeven vanuit de burger, of de bedrijven, en ook niet vanuit de ambtenaren die met dit gedrocht van een DSO en wetgeving moeten werken. Nee dit is puur bedacht door een stel ellendige juristen (wetgeving) en autistische IT-ers (DSO). Want het DSO verder aanpassen zodat de ambtenaren er ook beter mee kunnen, nee hoor dat wil met niet doen volgens het IPLO. Schandelijk.

Dus beste burgers en bedrijven, namens de ambtenaren, zowel vergunningverlener als toezichthouder, die met dit gedrocht moeten werken, dit willen wij ook niet! Dit werkt voor ons ook niet!
Nico Bos
Participatie zou eigenlijk een taak van de omgevingsdienst moeten zijn die onafhankelijk (dus zonder plaatselijke wethouders in het bestuur) de plannen van het college & initiatiefnemers kritisch beoordeeld en tevens het initiatief neemt om belanghebbenden mee te nemen in de participatie ronde. De huidige methode nodigt uit tot vriendjespolitiek en (ambtelijke) corruptie. De branche organisaties (w.o. NVB bouw en NEPROM) die deze rol succesvol hebben binnengesleept hebben veel te veel invloed gehad op deze wetgeving en krijgen nu vrij spel. Het is en blijft een prutswet van de Jonge die nog jaren blijft doorstotteren door gebrek aan gebruiksgemak en onvoorziene complicaties.
R. D.
Zou eigenlijk wel mooi zijn, maar hier wordt aan participatie geen aandacht geschonken.
Advertentie