Helft provincies beloont groene boeren nauwelijks bij pachtgrond

In de helft van de provincies speelt duurzaamheid een beperkte rol bij het verdelen van pachtgrond onder boeren. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer. Een duurzame pachtuitgifte kan een belangrijke bijdrage leveren aan de landelijke doelstelling van drie keer zoveel biologische landbouw in 2030.

Bonuspunten

Provincies verpachten gezamenlijk ruim 20.000 hectare landbouwgrond van de in totaal 1,8 miljoen hectare. Sinds enkele jaren geven veel provincies bij het uitgeven van pachtgrond bonuspunten aan boeren met een duurzame bedrijfsvoering. Zo maken deze boeren een grotere kans om de pachtgrond te krijgen.

Hoogste bod

Uit vragen van Pointer aan de twaalf provincies blijkt echter dat er grote verschillen zijn in het duurzaamheidsbeleid, en is het maar de vraag of groene boeren daar altijd van profiteren. Zo is in de helft van de provincies (Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Gelderland en Zeeland) het hoogste bod of de afstand van het erf tot het te verpachten perceel het belangrijkste criterium bij het bepalen wie de pachtgrond krijgt. De afstand tot het perceel is een duurzaamheidscriterium, omdat dit het aantal reiskilometers met zware landbouwmachines beperkt.

Mestoverschot

Maar volgens ruraal socioloog Margriet Goris hoeft dit niet te betekenen dat de grond dan ook daadwerkelijk naar een groene boer gaat. ‘Veel biologische boeren zijn afhankelijk van grond die verder weg van hun boerderij ligt. Dat komt onder andere omdat een deel nog niet generaties lang op een bepaalde plek boert. Het afstandscriterium maakt de kans dan juist kleiner dat zij in aanmerking komen voor een stuk grond’, zegt Goris tegen het onderzoeksjournalistieke platform. ‘Door de strengere mestwetgeving zijn veel boeren op zoek naar grond. Biologische boeren kunnen vaak niet opbieden tegen gangbare boeren die grond nodig hebben voor hun mestoverschot.’

Glyfosaat

Provincies kunnen ook aanvullende voorwaarden verbinden aan het land dat zij verpachten. Bijvoorbeeld door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen of kunstmest te verbieden. Maar uit de antwoorden op de vragen van Pointer blijkt dat boeren in vrijwel alle provincies bestrijdingsmiddelen en kunstmest mogen gebruiken. Ook het omstreden bestrijdingsmiddel glyfosaat is nog in vijf provincies (Friesland, Overijssel, Zeeland, Limburg, Gelderland) toegestaan.