SCP: Burgers missen invloed op woningmarkt

Burgers ervaren het bestaande systeem rondom wonen als complex, de gevraagde solidariteit is anoniem en indirect en de gevolgen blijven abstract, schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in het rapport Op elkaar bouwen?. Om de kwaliteit van de samenleving te verhogen, moet de afstand tussen de burger en ‘het systeem’ worden verkleind, zodat de burger ook een eigen verantwoordelijkheid of betrokkenheid ervaart.

Duidelijk verhaal

Burgers vinden het moeilijk om een bijdrage aan de wooncrisis te leveren als niet helder is wie daarmee wordt gesteund en of het een oplossing biedt. Overheden zouden daarom ‘een duidelijk verhaal’ moeten hebben over het systeem van de woningmarkt en de visie die eronder ligt. Daarbinnen moet de rol van de burger geëxpliciteerd worden, gekoppeld aan het belang dat die er zelf bij heeft om actiever te participeren. Dat kan in de vorm van een veilige(r) buurt of een beter functionerende woningmarkt.

Nieuwe organisatievormen

Om de betrokkenheid van burgers te vergroten, moet volgens het SCP worden nagedacht over nieuwe organisatievormen. Nu ervaren burgers te weinig om keuzes te maken die solidair met anderen of de samenleving zijn. Dat heeft enerzijds te maken met de schaarste op de woningmarkt en hun eigen positie, maar ook met het feit dat ‘het systeem rondom wonen’  vaak niet is ingericht op initiatieven van burgers. Veel burgers die op woongebied iets willen bijdragen,  stoten hun hoofd. Bijvoorbeeld bij het aanvragen van vergunningen voor het splitsen van woningen in het buitengebied of het aanvragen van een hypotheek voor een wooncoöperatie.

Draagvlak

Daarom zou de overheid in het juridische, beleidsmatige en financiële systeem meer ruimte in moeten bouwen voor wooninitiatieven van burgers die de samenleving ook voordelen opleveren, zoals wooncoöperaties, hospitaverhuur, familie-wonen en woningdelen. Dit verkleint de afstand tussen burger en overheid en biedt de burger meer grip. ‘Zo kan meer draagvlak ontstaan voor hervormingen die het woonstelsel herzien en solidariteit van burgers vragen’, aldus het SCP.