Spanning blijft in politieke strijd over Natuurherstelwet

'Wanneer ziet Frans Timmermans in dat dit niet de manier is om zijn wet door te drukken? Voor ons is het duidelijk: wij staan voor meer biodiversiteit en natuurherstel, maar niet zoals dit in het huidige wetsvoorstel is vormgegeven.'

Dat zei de Nederlandse Europarlementariër Esther de Lange dinsdag tegen persbureau ANP, na de stemming in de milieucommissie over de Natuurherstelverordening. In de commissie stemde de helft van de 88 betrokken parlementariërs vóór de wet en de andere helft tegen. Dit was een herhaling van twee weken daarvoor. Toen stemde één helft voor een amendement dat de wet van tafel haalde, en de andere helft tegen. Dat gelijkspel betekende een afwijzing van het amendement. Gejuich klonk toen op bij de voorstanders van de wet.

Campagne voor en tegen

Eind dit jaar moet in Brussel een finaal besluit genomen worden. Eurocommissaris Timmermans voert de campagne voor de wet aan. Zijn grootste tegenstander is de grootste fractie van het Europees Parlement: de christendemocratische Europese Volkspartij (EVP), geleid door de Duitser Manfred Weber. Volgens Weber zal de wet schadelijk zijn voor de voedselproductie en -prijzen in Europa en voor de voedselzekerheid in Afrika. Maar ook voor bouwprojecten die nodig zijn voor de energietransitie. Dit laatste vreest ook het Nederlandse kabinet.

De wet beoogt namelijk een strikt beschermingsregime op te leggen aan natuurgebieden die niet vallen onder de Natura 2000-arealen. Het meest omstreden onderdeel is het verslechteringsverbod.

Hard politiek spel

De EVP speelt het spel hard. Eind mei stopte de fractie met de onderhandelingen met de andere politieke stromingen in het Europees Parlement. Binnen de eigen fractie bevinden zich ook voorstanders van de Natuurherstelverordening, maar vanwege de politieke druk binnen de EVP stemden die in de milieucommissie niet (allemaal) mee. Zij geven hun vóór-stem wel als het Europees Parlement op 11 juli plenair stemt over deze Brusselse biodiversiteitswet.

Saillant is dat Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, zelf afkomstig is uit de EVP. De Spaanse Europarlementariër César Luena, sociaal-democraat en de speciale rapporteur van de Natuurherstelverordening, deed in zijn persconferentie dinsdag een 'ernstige oproep' aan Von der Leyen. Hij wil dat zij een standpunt inneemt over de Natuurherstelverordening.

Tijdens dezelfde persconferentie deed de Franse voorzitter van de milieucommissie, Pascal Canfin, harde uitspraken over de EVP, die hij op Twitter herhaalde. Volgens Canfin heeft EVP-voorzitter Manfred Weber de stemming dinsdag gemanipuleerd door een flink deel van de fractieleden te vervangen door met name Europarlementariërs van de Duitse politieke partij CDU die normaal zitting hebben in de commissie voor Landbouw. Eerder dit jaar stemde die commissie voor Landbouw, net als die voor Visserij, al tegen de Natuurherstelverordening.

VNG deels ook tegen

Maar ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft grote moeite met de Natuurherstelverordening. Dat liet zij kortgeleden voor de tweede keer weten. De Vereniging lobbyt naar eigen zeggen in Brussel voor aanpassingen in de wet. Het verslechteringsverbod kan 'leiden tot grote uitvoeringsproblemen gezien de kleine oppervlakte en dichtbevolktheid van Nederland'. Bovendien hindert het wetsvoorstel 'de beleidsvrijheid die lokale autoriteiten moeten hebben om de openbare ruimte op een verantwoorde wijze in te richten'.

Minister Christianne van der Wal uitte eerder dit jaar in de Tweede Kamer eveneens haar weerstand tegen het Europese wetsvoorstel: 'Ik wil vanuit een draagvlak voor natuurherstel samen met elkaar de juiste keuzes maken, in plaats van dat we onszelf juridisch een extra mes op de keel zetten, met een vergunningenstelsel dat niet uitvoerbaar is en juist gaat leiden tot minder draagvlak.'