Gemeenten evenmin blij met Europese natuurherstelwet

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) stelt zich op hetzelfde standpunt als het kabinet ten aanzien van het ambitieuze Europese wetsvoorstel inzake natuurherstel dat de Europese Commissie in de zomer van 2022 presenteerde. Deze wet is onderdeel van de Green Deal van Brussel, en meer specifiek van de Europese ambitie op het vlak van biodiversiteit.

EU-normen

Kom niet met nieuwe Brusselse resultaatverplichtingen, bepleit de VNG. 'We zijn geen voorstander van de procentuele EU-normen omtrent stedelijke groene ruimte en stedelijke boomkroonbedekking zoals vastgesteld in de wet.' Gemeenten moeten maatwerk kunnen blijven leveren en beslissingsruimte behouden.

De Europese Commissie wil echter elke lidstaat 'juridisch bindende doelstellingen' opleggen 'voor natuurherstel in verschillende ecosystemen'.

Ook het voorgestelde verbod op verslechtering van natuur buiten de Natura2000-gebieden valt slecht. 'In praktijk kan dit betekenen dat veel meer projecten dan nu vergunningsplichtig worden. Dit kan ingezette transities in de weg staan.'

Onaanvaardbaar

Het kabinet liet in oktober al weten dat in haar ogen het verbod op verslechtering buiten de Natura2000-gebieden onhoudbaar is in de Nederlandse situatie. 'Van dit verbod voorziet het kabinet onaanvaardbare gevolgen voor de Nederlandse samenleving, bijvoorbeeld bij de aanleg en onderhoud van infrastructuur en/of de woningbouw en het uitvoering geven aan de energietransitie.'

Daarnaast vreest het kabinet dat het verslechteringsverbod leidt tot een toenemende 'juridificering van een toch al sterk gejuridificeerd beleidsterrein. Indien dit verslechteringsverbod er komt, is het denkbaar dat een vergunningsprocedure noodzakelijk wordt voor álle voorgenomen projecten.'

Verzet

Opvallend is het academische verzet tegen de afwijzende houding van de regering, die overigens door een meerderheid van de Tweede Kamer wordt gedeeld. In oktober werd met 81 stemmen een motie aangenomen van BBB-Kamerlid Caroline van der Plas, waarin zij opriep het verslechteringsverbod 'van tafel te halen'. Hierna startte onderzoeker Jeroen Candel, verbonden aan Wageningen University & Research, een petitie. Hij bood het door 9300 mensen ondertekende verzoekschrift eind november aan aan de Kamercommissie voor Landbouw.

Volop naar de rechter

Daarnaast uitte de Tilburgse hoogleraar Natuurbeschermings- en waterrecht Kees Bastmeijer vorige week zijn onvrede over de zijns inziens structurele schending door de Nederlandse overheid van het natuurbeschermingsrecht. In zijn afscheidscollege pleitte hij juist voor verdere juridificering van de natuurbescherming. 'Ik zou ngo's willen oproepen om volop naar de rechter te blijven gaan, inclusief de Europese rechter', zei hij (in de 41e minuut van de opname). 'Heel veel mensen zullen dat niet aardig van mij vinden. Maar ik denk dat dat de enige manier is om tot een omslag van ons systeem te komen. De voorbeelden van de grote aanpakken die we nu zien, of dat nou stikstof is of een ander onderwerp, komen stuk voor stuk voort uit eerdere rechtszaken door ngo's.'