Met rode potlood door Utrechtse kernenergie-passage

Met de spreekwoordelijke rode potlood is de fractie van Volt in de Provinciale Staten van Utrecht door de nieuwe Energievisie van de provincie gegaan, waarover woensdag in het Utrechtse provinciehuis werd gestemd. Het amendement van de partij werd met 59 procent van de stemmen aangenomen. Waar ging de betwiste passage over? Over kernenergie. Meer specifiek, over de kleine modulaire kernreactoren (SMR's) waar meer provincies zich op richten.

In de oorspronkelijke versie van de Energievisie stond weliswaar dat de provincie Utrecht aandacht zou houden voor de mogelijkheid van SMR's. Maar een meerderheid van de provinciale staten vond de passage weinig enthousiasmerend. Vandaar de rode potlood van Volt. Opvallend genoeg diende deze oppositiepartij het amendement in met coalitiepartij VVD, en kreeg de wijziging ook steun van fractieleden van de coalitiepartijen D66 en CDA. De gedeputeerde met de energietransitie in zijn portefeuille is GroenLinks'er Huib van Essen.

Een lastig parket

Net als zijn partijgenoot en collega-gedeputeerde Berend Potjer in Zuid-Holland lijkt Van Essen in een lastig parket te zitten. Zijn moeder was vroeger anti-kernenergieactivist, en landelijk verzet GroenLinks zich tegen kernenergie en meer specifiek ook tegen onderzoek naar de kleine kernreactoren. In Zuid-Holland leidt gedeputeerde Potjer momenteel zo'n onderzoek naar SMR's, op basis van een door de provinciale staten aangenomen motie.

Passage geschrapt

Een voorbeeld van de wijzigingen in de Energievisie door het amendement, is het schrappen van een passage over SMR's met zinnen als: ‘Het is wel sterk de vraag of er in de provincie een plek te vinden is die ruimtelijk aanvaardbaar is en waar voldoende koelwater beschikbaar is’. Het diplomatieke alternatief werd uiteindelijk: ‘De ruimtelijke inpassing, de integratie in het Utrechtse energiesysteem en de financiële en juridische randvoorwaarden zijn daarbij belangrijke uitdagingen die tijdig het hoofd moeten worden geboden.’

Ook SGP-statenlid Kees Vermaat zei zich te storen aan de weinig welwillende houding tegenover kernenergie. Aanvankelijk had hij op dat punt een eigen amendement voorbereid. De Utrechtse SP had hem al in een eerder debat de vraag gesteld: ‘Waar moeten uw kiezers naartoe?’ Dit in verwijzing naar Bunschoten-Spakenburg als mogelijke locatie voor een SMR.

ChristenUnie-statenlid Henriëtte Rikkoert herhaalde dit tijdens het debat van woensdag: ‘Heeft de heer Vermaat al een potentiële locatie in gedachten? De locatie die wij vaak horen is Bunschoten-Spakenburg. Dat zou betekenen dat het hele dorp wordt gesaneerd. Hoe denkt uw achterban daarover?’

Overijssel ook

Ook in Overijssel zal in november over een nieuwe Energievisie worden gedebatteerd. Het huidige provinciebestuur ziet voor de komende decennia een mogelijkheid voor ongeveer vier middelgrote SMR's, staat in het concept. ‘Deze leveren ongeveer evenveel elektriciteit als 50 MW aan windturbines (circa 8 grote windturbines). Wij achten dit voorstelbaar op ongeveer vier plekken in Overijssel.’

Deze passage in de Energievisie is deels gebaseerd op een motie van onder meer de SGP, die begin dit jaar in de Overijsselse Staten aangenomen werd en door PvdA-gedeputeerde Tijs de Bree wordt uitgevoerd. Opvallend genoeg stemde de PvdA-fractie juist tegen deze motie, die opriep onderzoek te doen naar de mogelijkheden van kernenergie en de uitkomst in de energievisie op te nemen.

Rond 2028

Vanaf volgend jaar verkent de provincie de potentie van de SMR's en de mogelijke locaties ervoor. Ook wil Overijssel aansluiten bij het op de kleine kernreactoren gerichte versnellingsprogramma van het ministerie van Economische Zaken. ‘Rond 2028 verwachten we meer zicht op de haalbaarheid en inzetbaarheid van SMR’s en ontstaat er ook in de uitvoeringsagenda weer ruimte om nieuwe projecten aan te jagen voor de periode na 2030’, staat in de energievisie.