RES-doel voor 2030 bijna binnen, maar wat daarna?

De dertig regio's die in Nederland samen werken aan de opwek van wind- en zonneënergie, gaan hun doel voor 2030 met grote zekerheid halen. Dat blijkt uit de nieuwste editie van de jaarlijkse monitor van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De laatste vergunningen die noodzakelijk zijn om in 2030 35 terawattuur aan zonnevelden en windturbines te hebben staan, zullen nog deze maand verstrekt zijn. ‘Wanneer de 35 terawattuur dan precies wordt bereikt is nog niet duidelijk, maar dat zou heel goed al voor 2030 kunnen gebeuren’, staat in het rapport.

Bijna 30 procent

Daarmee wordt dit doel uit het Klimaatakkoord van 2019 behaald. Die 35 terawattuur die binnen deze Regionale Energie Strategieën (RES) zal worden opgewekt, is bijna 30 procent van de totale 120 Twh stroomproductie nu in Nederland. Eén terawattuur (TWh), oftewel de productie van één terawatt aan stroom in een uur tijd, is gelijk aan één miljard kilowattuur (kWh). De opwek binnen de RES-regio's is nu 30 TWh. Daarnaast is er voor vier TWh aan subsidies verstrekt voor energieprojecten die de komende vier jaar gebouwd worden.

Wat na 2030?

Dit voorlopig succes van de RES-regio's roept de vraag op wat zal volgen ná 2030, met uitzicht op het grote deadline jaar 2050: dan wil Nederland klimaatneutraal zijn. Dat vergt volgens berekeningen een stroomproductie die misschien wel vier keer zo groot is als nu, zo beschrijft het Nationaal Plan Energiesysteem van vorig jaar. ‘Daarbij impliceren ze een doorgroei van de opwekking van hernieuwbare elektriciteit op land, oftewel grootschalige zonne- en windenergieparken in het Nederlandse landschap’, schrijft het PBL over de opstellers van het nationale plan. 

Op dit moment overlegt de nationale overheid met decentrale overheden over de regionale ambities ná 2030, vertelt PBL-onderzoeker Steven Heshusius bij de presentatie van de monitor. In 2025 moet daar meer over bekend worden.

Verviervoudiging?

Als de totale stroomproductie in 2050 verviervoudigd moet zijn, geldt dat ook voor de regionale opwek? Zal die moeten doorgroeien tot 120 of zelfs 140 TWh? Dat is de vraag, aangezien het de ambitie van opeenvolgende kabinetten is dat de windparken op de Noordzee uiteindelijk 300 TWh voor hun rekening nemen. Dat is het doel voor 2050, en is een factor 14 van het turbinevermogen dat eind 2023 in de Noordzee stond. Ook komt er kernenergie bij. De twee grote kerncentrales die het rijk komend decennium bij Borssele wil bouwen, moeten zorgen voor ongeveer 24 TWh. De huidige kerncentrale produceert een kleine vier TWh per jaar.

Hoeveel stroom Nederland in het toekomstjaar 2050 nodig heeft, is voorlopig nog voer voor academische discussie. Netbeheer Nederland hanteerde in 2023 een bandbreedte van 293 TWh tot 445 TWh. Nieuwe scenario's van onderzoeksinstituut TNO reiken van 334 TWh tot zelfs 552 TWh.