De Kamer wil dat de RES-regio's na 2030 verdwijnen

De RES-regio's worden na 2030 opgeheven. Een motie van VVD-Kamerlid Silvio Erkens kreeg dinsdagmiddag een meerderheid van de Tweede Kamer achter zich. SP, BBB, VVD, JA21, FvD, CDA en PVV stemden voor.

Binnen de dertig RES-regio's in Nederland werken provincies, gemeenten en waterschappen samen om in 2030 35 Terawattuur aan CO2-vrije elektriciteit op te wekken. Dat doel ligt binnen bereik. Deze regionale samenwerking is ontstaan op basis van het Klimaatakkoord van 2019.

Met klem

‘Die motie ontraad ik echt met klem’, had Erkens partijgenoot, VVD-klimaatminister Sophie Hermans, vorige week nog gezegd. ‘De werkwijze en de manier waarop de RES-regio's werken én invulling geven aan de doelen en ambities die we met elkaar hebben vastgesteld, zijn heel succesvol. Daar is grote tevredenheid over.’ Maar Erkens heeft een andere mening.

In een commissiedebat in januari betoogde hij dat de RES-regio's de reden zijn van inconsistent beleid, en ook onrust veroorzaken. ‘Het is immers logischer om op een aantal plekken in Nederland met draagvlak in te zetten op grote windparken, dan om in elke regio losse subdoelen te hebben en ontzettend grote, politiek moeilijke kwesties te creëren die zorgen voor onrust onder omwonenden, terwijl het in sommige gebieden maar om één of twee windmolens gaat.’

Democratisch

Daarnaast stelde hij destijds: ‘De RES-regio's zijn een extra bestuurslaag wiens rol ook prima vervuld had kunnen worden door de bevoegdheden op de juiste manier te beleggen bij gemeentes en provincies, die ook democratische legitimiteit hebben.’ Erkens pleit ervoor om niet langer op het niveau van dertig regio's energiebeleid te voeren, maar op dat van de twaalf provincies. ‘De energietransitie is in Nederland op een aantal dossiers aan het vastlopen en dat heeft ook te maken met het feit dat wij als politiek en overheid zaken te complex hebben gemaakt.’

Iemand als ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis hekelt eveneens het feit dat de RES-regio's niet democratisch zouden zijn. ‘Volgens mij is dat ondemocratische RES-proces ingericht in de tijd dat de VVD ook de verantwoordelijke minister leverde’, hield hij Erkens in januari voor. ‘Destijds heb ik me er als gemeenteraadslid inderdaad echt gruwelijk aan geërgerd dat je wel zogenaamd een mening mocht geven, maar dat er vriendelijk werd geknikt en men gewoon doorging.’ Grinwis was tot 2021 raadslid in Den Haag.

Top-down

Minister Sophie Hermans benadrukte vorige maand tijdens het commissiedebat dat de RES-regio's juist zijn opgericht om onrust onder burgers te voorkomen. ‘Voordat we de RES-regio's hadden werden deze wind-op-landprojecten erg top-down toegewezen in het land. Ik herinner mij — waarschijnlijk herinnert u zich dat allemaal — heel veel gedoe naar aanleiding van de manier waarop zo'n project in Drenthe geland is. Daar is die RES-samenwerking uit voortgekomen.’