Vahstal-claim: 48 miljoen, exclusief rente

De schadeclaim die projectontwikkelaar Hans Vahstal bij de gemeente Amersfoort indient wegens gederfde inkomsten bedraagt 48 miljoen euro, exclusief rente. Dat bleek journalist Miro Lucassen woensdag tijdens een rechtszaak over de kwestie. De inzet van de gemeente is ‘een factor tien minder’.

Achteloos tussenzinnetje

Een ‘achteloos tussenzinnetje’ was het, van gemeentelijk advocaat Remko Wijling, maar het viel Lucassen wel degelijk op. Op zijn website maakt hij gewag van het ‘angstvallig geheim gehouden bedrag’ dat Vahstal van de gemeente Amersfoort wil ontvangen: 48 miljoen euro, exclusief rente. Toen de rechter aan het eind van de zitting aan de advocaat vroeg aan welk bedrag de gemeente zelf zat te denken, was hij minder specifiek: een factor tien minder. Ongeveer 5 miljoen euro derhalve.

Geschiedenis

De zaak-Vahstal is een van de langstlopende ooit tussen een particulier en een gemeente. Eind jaren ’70 begon het eigenlijk al met de aankoop door Vahstal van een aantal weilanden als hij merkt dat de gemeente wil uitbreiden. De toenmalige wethouder ziet dat niet zitten en na enkele gesprekken en een toezegging dat hij elders mag bouwen, zegt Vahstal zijn contracten met de boeren op. Maar de afspraak komt niet van de grond en andere bouwers gaan aan de slag op de afgestane weilanden. Na enkele mislukte pogingen om tot de uitvoering van een akkoord te komen, volgens Vahstal wegens ambtelijke tegenwerking, vraagt de projectontwikkelaar in 2015 arbitrage aan.

Schadevergoeding

Drie onafhankelijke juristen bepalen eind 2020 dat Vahstal 244 woningen door de neus zijn geboord, omdat de gemeente  ‘ontoerekenbaar’ tekortschoot. De gemeente Amersfoort moet hem een schadevergoeding betalen. De hoogte van het bedrag was lang onduidelijk, maar Lucassen schatte het destijds op 25 miljoen euro. De Burger Partij Amersfoort, die de zaak al die tijd aanhangig bleef maken bij het college en in de raad, kwam toen uit op een bedrag tussen de 40 en 50 miljoen euro. Zij lijken wat betreft de claim gelijk te krijgen. Lijmpogingen via minnelijk overleg leverde daarna niets op.

Schadestaatprocedure

Vahstal begon daarom eerder dit jaar een schadestaatprocedure. In de rechtszaak die woensdag diende pleitte de gemeente echter voor vernietiging van het arbitrageoordeel, omdat er licht zou zitten tussen een tussenbeslissing en het bindende eindoordeel. ‘Dat kan niet worden beoordeeld als vermeerderd inzicht in de periode van vijf jaar dat de arbitrage heeft geduurd’, is de opvatting van het stadsbestuur, aldus Lucassen.

Laatste wanhoopspoging

Advocaat Mark Moolhuizen van Vahstal wijst erop dat het eindoordeel van de arbitragecommissie alleen door een rechter terzijde kan worden geschoven als er ‘aantoonbaar slecht werk’ is geleverd. Die heeft de gemeente niet kunnen aanwijzen, betoogt hij. Volgens hem is de gemeente het gewoon niet eens met de uitspraak en is deze rechtszaak een ‘laatste wanhoopspoging’ om er onderuit te komen. De schadestaatprocedure vindt plaats achter gesloten deuren. De gemeente heeft op al deze stukken geheimhouding opgelegd. Volgens Lucassen stond in pleitaantekeningen van de advocaat dat het claimbedrag vertrouwelijk was.

Gemeenschapsgeld

De gemeente moet sowieso een schadebedrag betalen en dat had niet gehoeven als het afspraken was nagekomen, stelt Moolhuizen vast. Door het ‘traineren’ loopt het bedrag, met de maandelijkse rente, elke dag op. En dat zijn publieke middelen. Dat ziet de rechter ook, blijkt als Lucassen hem citeert: ‘Wij maken ons zorgen, want dit gaat over gemeenschapsgeld, maar het is aan de gemeente om te bepalen welke stappen ze nu neemt.’ Zijn vonnis wordt verwacht op donderdag 17 november. In december vindt de volgende mondelinge behandeling van de schadestaatprocedure plaats. Deze procedure kan jaren duren, ‘maar van uitstel komt niet altijd afstel’, concludeert Lucassen. Het wordt een afweging van de Amersfoortse gemeenteraad of de gemeente moet doorprocederen.