Twentse gemeenten wilden rechtsgang zorgaanbieders blokkeren

Het is niet ondenkbaar dat gemeenten en jeugdzorgaanbieders met elkaar in de clinch raken. In het uiterste geval wordt zo’n conflict uitgevochten via de rechter. Maar juist dat laatste probeerden Twentse gemeenten nog vóór het tekenen van de contracten te blokkeren. En dat mag niet, zegt de rechter in Almelo. De tekst in de overeenkomst voor de Twentse jeugdzorg moet worden aangepast, meldt 1Twente.

Tarieven

Onder de noemer SamenTwente – een gemeenschappelijke regeling – kopen de veertien Twentse gemeenten vanaf 1 januari gezamenlijk jeugdzorg in. In de slotfase van het aanbestedingstraject stapten ambulante jeugdhulpaanbieders Doppa Zorg en Helios Kind en Jeugd in oktober naar de rechter, uit onvrede over de volgens hen lage standaardtarieven. De zorgbedrijven vingen bot, maar op één punt kregen ze wel gelijk.

Schikking

Het betreft een merkwaardige clausule die in een conceptovereenkomst in de aanbesteding is opgenomen, schrijft de streekomroep: ‘Alle jeugdzorgaanbieders die zich zouden inschrijven, zien na het ondertekenen af van een gang naar de overheidsrechter.’ Bij een conflict moesten de jeugdzorgpartijen eerst met SamenTwente in gesprek gaan om tot een minnelijke schikking te komen, al dan niet onder begeleiding van een adviseur.

Bindend

Als deze vorm van ‘mediation’ niet werkte, konden de aanbieders zich wenden tot de landelijke Geschillencommissie Sociaal Domein. In die commissie zijn onder meer de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Jeugdzorg Nederland vertegenwoordigd. Het advies van de geschillencommissie is bindend. Alleen bij procedurele fouten staat een gang naar de rechter nog open.

Disproportioneel

De Rechtbank Overijssel trekt echter aan de rem, en concludeert dat deze voorwaarde ‘disproportioneel’ is. ‘De gang naar de overheidsrechter wordt op deze wijze afgesneden. Dat druist in tegen de fundamentele rechten van de zorgaanbieders, zoals Doppa en Helios’, aldus de rechter in Almelo. Een partij kan er vrijwillig voor kiezen om geen juridische stappen te zetten, maar dat gaat in deze situatie niet op. Wie namelijk niet akkoord gaat met deze regel, krijgt geen contract en kan vanwege de gezamenlijke aanbesteding in heel Twente niet meer aan de bak.

Verwijderen of aanpassen

Daar komt bij dat wanneer een aanbieder zich rechtstreeks tot de geschillencommissie wendt, zonder dat er aantoonbaar is geprobeerd om tot een minnelijke schikking te komen, die commissie op verzoek van SamenTwente kan besluiten om geen inhoudelijke uitspraak te doen. ‘Daarmee zou elke mogelijkheid vervallen om een geschil juridisch te laten toetsen’, is te lezen in 1Twente.

De rechtbank bepaalt dat SamenTwente deze voorwaarde moet verwijderen, of zodanig moet aanpassen dat zorgaanbieders altijd de mogelijkheid hebben om naar de rechter te stappen.