Bijna 1 op de 10 ambtenaren gediscrimineerd

In 2022 voelden 1 op de 10 werknemers zich gediscrimineerd op de werkvloer. Bij werknemers in het openbaar bestuur gaat het om ruim 9 procent. Ervaringen met discriminatie vanwege afkomst, huidskleur of nationaliteit en vanwege leeftijd of geslacht komen het meest voor. Dat blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van het CBS en TNO.

9 procent

Met 12 procent voelden werknemers in de sector vervoer en opslag zich iets vaker gediscrimineerd op het werk dan werknemers in andere bedrijfstakken, blijkt uit het onderzoek dat in het laatste kwartaal van 2022 werd uitgevoerd onder 61 duizend werknemers in allerlei sectoren. Het openbaar bestuur bevindt zich bij de ‘beste’ drie bedrijfstakken met iets meer dan 9 procent van de werknemers die zich gediscrimineerd voelden. In de bouw en landbouw wordt nog minder gediscrimineerd: 6 procent van de werknemers ervoer er discriminatie op het werk.

Afkomst

De meest voorkomende discriminatiegronden op het werk zijn afkomst, huidskleur of nationaliteit, gevolgd door leeftijd of geslacht. Op elk van deze gronden voelde 2 á 3 procent van alle werknemers (van 15 tot 75 jaar) zich gediscrimineerd. Discriminatie vanwege afkomst, huidskleur of nationaliteit kwam met 16 procent relatief vaak voor onder migranten van buiten Europa. Ook migranten uit Europese landen (10 procent) en in Nederland geboren personen met een buiten-Europese herkomst (9 procent) hadden hier relatief vaak last van. Gevoelens van leeftijdsdiscriminatie kwamen het meest voor onder werknemers tot 25 jaar (4 procent) en 65-plussers (5 procent). Van de vrouwen zei 4 procent gediscrimineerd te worden vanwege hun geslacht, bij mannen was dat minder dan 1 procent.

Buitensluiten

De werknemers die zich gediscrimineerd voelden merkten dat vooral aan opmerkingen en negeren of buitensluiten (35 procent). Een deel ervoer minder mogelijkheden op promotie of ontwikkeling (25 procent), mocht minder aantrekkelijk werk doen (18 procent) of kreeg een lagere beloning voor hetzelfde werk (17 procent). Bedreigingen, geweld of agressief gedrag kwam minder vaak voor (6 procent). Van de werknemers die last hadden van discriminatie, was 51 procent (zeer) tevreden en 17 procent (zeer) ontevreden met het werk. Ter vergelijking: van degenen die geen last hadden van discriminatie was 80 procent (zeer) tevreden met het werk en 5 procent (zeer) ontevreden.

Verzuim

Tot slot is nog naar de effecten op verzuim gevraagd. Werknemers die zich gediscrimineerd voelen op het werk verzuimen relatief vaak. In 2022 zei 69 procent van hen in het afgelopen jaar te hebben verzuimd. Onder werknemers die geen last hadden van discriminatie, was dat 55 procent. Bij 38 procent van de verzuimende werknemers die zich gediscrimineerd voelen, waren de klachten deels of hoofdzakelijk een gevolg van hun werk. Bij verzuimende werknemers die zich niet gediscrimineerd voelden, was dat 19 procent. Gediscrimineerde werknemers wijten het werkgerelateerde verzuim ook vaker aan een ruzie, conflict of grensoverschrijdend gedrag.