VNG: verschillen vroegsignalering ‘onontkoombaar’

NVVK, Divosa en de VNG zeggen in een bestuurlijke reactie op het Ombudsman-rapport over de vroegsignalering van schulden dat lokale verschillen niet te voorkomen zijn. Sommige gemeenten zijn eerder gestart met vroegsignalering en er zijn ook verschillen door de beleidsvrijheid die gemeenten hebben, de lokale politieke kleur en verschillende visies op het sociaal domein. De Ombudsman noemde de verschillen tussen gemeenten ‘niet wenselijk’.

Lokale verschillen

Ombudsman Reinier van Zutphen vindt vroegsignalering als geheel een waardevol instrument, maar uit zijn onderzoek blijkt dat gemeenten in de praktijk niet alle inwoners met betalingsachterstanden tijdig bereiken. Uit een steekproef onder tien gemeenten bleek tevens dat de inzet van gemeenten sterk verschilt. Sommige lokale overheden doen veel meer moeite dan anderen om problematische schulden snel op te sporen.

Onontkoombaar

Van Zutphen adviseerde daarom in zijn rapport ‘Hoe eerder hoe beter’ onder andere om minimumvereisten voor vroegsignalering op te stellen, die zouden gelden voor alle gemeenten. NVVK, Divosa en de VNG gaan in hun bestuurlijke reactie niet direct in op dat standpunt, maar benadrukken wel dat lokale verschillen onontkoombaar zijn en in sommige gevallen ook wenselijk.

Maatwerk

‘Daarbij is flexibiliteit nodig om in te spelen op lokale initiatieven en maatwerk te kunnen bieden om zo te komen tot de beste dienstverlening aan inwoners; ondersteuning op maat waarbij de inwoner centraal staat.’ Zo leest de brief. Lokale verschillen zijn volgens de partijen ‘niet vreemd’, maar alle drie hebben ze wel de ambitie om alle gemeenten te motiveren en te faciliteren om een goede dienstverlening te realiseren.

'Realistisch zijn'

Ook benadrukken ze dat vroegsignalering in veel gevallen nog in de opstartfase zit. Sommige gemeenten zijn daar al verder in, waardoor het bereik kan verschillen. Verder staan de NVVK, Divosa en de VNG stil bij het feit dat niet iedereen open staan voor contact met de gemeente. ‘We moeten ook realistisch zijn. Behoud van de eigen autonomie van een inwoner is een groot goed. Inwoners zien een betalingsachterstand niet altijd als een probleem en proberen betalingsachterstanden en schulden zelf zo lang mogelijk op te lossen.’

Reactie Schouten

Demissionair minister Schouten heeft ook gereageerd op het rapport van de Ombudsman. Ook zij benadrukt dat gemeenten op dit moment beleidsvrijheid hebben. Wel noemt ze het als één van de gemeentelijke taken die in de toekomst worden herzien in het geheel van de verantwoordelijkheidsverdeling tussen rijk en gemeenten. Het kabinet is bereid om te bekijken welke mogelijkheden er zijn om nog meer gegevens te delen die vroegsignalering makkelijker maken, binnen de kaders van de AVG.

In het vierde kwartaal van dit jaar komt het kabinet met een verbeterplan voor vroegsignalering.