'Meer ruimte nodig voor informele zorg'

Het zorgsysteem moet op de schop, betoogt de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. Het is tijd voor een meer gelijkwaardige samenwerking tussen formele en informele zorgverleners. Dat is nodig om tegemoet te komen aan de groeiende zorgvraag en het nijpende personeelstekort in de sector.

Hybride

Dat schrijft de RVS in het vandaag verschenen advies 'Anders leven en zorgen'. Voor een toekomstbestendige zorg is het volgens de raad nodig om naar een meer 'hybride' systeem toe te werken. Daarin moet meer ruimte zijn voor mengvormen tussen enerzijds de familiale, ongeschoolde en onbetaalde zorg, en anderzijds betaalde, geschoolde en gereguleerde beroepsmatige zorg.

Onmogelijk

Er zijn steeds meer ouderen, die bovendien steeds langer thuis blijven wonen. Daarom is de verwachting dat de zorgvraag de komende jaren gaat exploderen. 'Om aan de groeiende hulpvraag tegemoet te komen, zou in 2040 bij ongewijzigd beleid 1 op de 4 mensen in de zorg moeten werken, vergeleken met 1 op de 7 nu', stelt de RVS. 'Dat is onmogelijk.' Dat betekent ook dat de zorgkosten op termijn onhoudbaar worden. De Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid (WRR) becijferde dat gezinnen in 2040 een derde tot de helft van hun bruto-inkomen kwijt zullen zijn aan zorg.

Samenwerken

Volgens de RVS zou de informele zorg, uitgevoerd door mantelzorgers en vrijwilligers, meer kunnen betekenen om die druk te verlichten. Nu al zijn 5,5 miljoen mensen in Nederland mantelzorger of vrijwilliger in de zorg. Maar er wordt nog onvoldoende samengewerkt tussen formele en informele hulpverleners. Daarom moet het informele netwerk nadrukkelijker in het zorgstelsel worden betrokken, adviseert de raad. Ook moeten de vrijwillige zorgverleners als gelijkwaardige partners worden beschouwd. Ten slotte moeten regels worden vereenvoudigd en kwaliteitskaders versoepeld.

Basisbanen

Eén van de ideeën die de RVS oppert om de zorg houdbaar te houden is het creëren van basisbanen in de zorg. Dat wil zeggen: betaald werk voor mensen die al lang in de bijstand zitten. Langdurig werklozen kunnen bijvoorbeeld tegen minimumloon huishoudelijk werk en lichte zorgtaken verrichten.