Onafhankelijkheid Wmo-toezichthouder blijft aandachtspunt

Bijna 40 procent van de gemeenten heeft niet vastgelegd dat Wmo-toezichthouders onafhankelijk zijn in hun oordeel over de kwaliteit van de dienstverlening. Wat betreft transparantie hebben gemeenten eveneens nog een slag te slaan. Slechts een klein deel brengt rapporten over proactief toezicht naar buiten.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) onderzoekt jaarlijks de kwaliteit van het Wmo-toezicht. Aan de rapportage van 2023 deed bijna 70 procent van de gemeenten mee.  

Oordeel

De IGJ vraagt opnieuw extra aandacht voor de onafhankelijkheid van de Wmo-toezichthouder. Hoewel de meeste gemeenten dit hebben geregeld, is dat lang niet overal het geval. Bijna 40 procent heeft niet vastgelegd dat Wmo-toezichthouders onafhankelijk zijn in hun oordeel over de kwaliteit van de dienstverlening. Ook is in ruim 10 procent van de gemeenten nog sprake van functieverstrengeling. Denk aan een toezichthouder die op hetzelfde moment de kwaliteitsmanager of juridisch adviseur is. Volgens de inspectie staat dit haaks op onafhankelijkheid. Zij pleit voor afbouw.

Transparantie  

Het openbaar maken van beleid, rapporten, adviezen en meldingen kan eveneens veel beter, merkt de IGJ op. Een derde van de gemeenten maakt het Wmo-toezichtbeleid niet actief openbaar. Slechts een klein deel brengt rapporten over proactief toezicht naar buiten. En een relatief groot aantal gemeenten kan geen informatie geven over het aantal onderzoeken of toezichtrapporten.

Gemeenteraad

Hetzelfde geldt voor jaarverslagen van het Wmo-toezicht. Ruim 40 procent heeft er een en maakte dit document openbaar. De andere gemeenten hebben (nog) geen jaarverslag of hebben dit niet naar buiten gebracht. Dit is ongeveer gelijk aan voorgaande jaren. Het is daarbij niet vanzelfsprekend dat de gemeenteraad dit overzicht ontvangt: meer dan de helft krijgt geen jaarverslagen aangeboden.

Meldingen

In vergelijking met 2022 is het gemiddelde aantal gemelde calamiteiten per gemeente gestegen. Ook het percentage dat werd onderzocht nam toe. ‘Dit is een positieve ontwikkeling’, schrijft de inspectie. ‘Het betekent dat er extra aandacht is voor het melden door Wmo-aanbieders.’

Resultaat

De conclusies van de rapportage zijn vergelijkbaar met die van 2022. ‘Dat is logisch’, stelt de IGJ. ‘Het stimuleringsprogramma om de kwaliteit van het Wmo-toezicht te verbeteren gaat eind 2024 van start.’ De inspectie verwacht dat het resultaat hiervan de komende jaren zichtbaar wordt.