Drie jaar Wmo: hoe gaat het nu?

Is het gelukt om de langdurige zorg anders in te richten? En zijn de doelen als zelfredzaamheid behaald? We blikken terug op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) in de afgelopen drie jaar.

Uit onderzoek blijkt dat vooral de eerste twee jaren lastig waren. De gemeenten waren bezig met het inrichten van de nieuwe taken en moesten tegelijk zorgen voor een continuering van de huidige zorg. Door de administratieve druk en de invoeringsperikelen, zijn er in deze twee jaar weinig echte veranderingen doorgevoerd. Ook bleek het voor inwoners, door de nieuwe inrichting, niet altijd duidelijk te zijn waar ze terecht konden met hun hulpvraag.

Is de langdurige zorg anders ingericht?

De plannen om de langdurige zorg anders in te richten zijn bij veel gemeenten nog in volle gang. Maar nu we de eerste twee jaar zijn doorgekomen, begint er meer ruimte te komen voor vernieuwing. Professionals zien dat de ondersteuning dichter bij de inwoners ligt en dat er meer ruimte is voor maatwerk. Een blijvend aandachtspunt hierin zijn de kortlopende contracten met aanbieders. Deze bieden weinig ruimte voor innovatieve ideeën en duurzame veranderingen.
 
Daarbij is samenwerking tussen gemeenten, aanbieders en zorgverzekeraars belangrijk om ook echte veranderingen te kunnen doorvoeren. Deze samenwerking is in de afgelopen jaren wel toegenomen, maar we zijn er nog niet. Zo kan de afstemming tussen gemeenten en zorgverzekeraars nog flink worden verbeterd, om ook echt maatwerk voor een individu te kunnen leveren.

Zelfredzaamheid als doel

Hoewel de uitgangspunten van Wmo 2015 breed worden gedragen, blijkt de praktijk toch anders. Zo is de toepasbaarheid van zelfredzaamheid op een aantal doelgroepen moeilijk of zelfs onmogelijk. Ook is er een verschil tussen hoe gemeenten en bewoners zelfredzaamheid ervaren:

- Gemeenten vinden bewoners zelfredzaam wanneer ze hun sociale netwerk vragen om hulp.
- Bewoners vinden zichzelf zelfredzaam wanneer ze hun sociale netwerk niet hoeven te vragen omdat ze hulp van de gemeenten krijgen.

Daarbij blijft het lastig voor zowel inwoners als professionals om precies te weten bij wie ze terecht kunnen met welke vraag, omdat de verantwoordelijkheden verspreid liggen.

Voldoet de Wmo 2015 aan de verwachtingen

Of de Wmo aan alle verwachtingen voldoet, kunnen we nog niet zeggen. Gemeenten en aanbieders geven aan dat ze nog volop met de plannen bezig zijn en niet voldoende middelen hebben om resultaten te kunnen meten.

Bent u benieuwd hoe u kunt blijven leren en ontwikkelen binnen de Wmo? De Wmo opleidingen en trainingen van Bestuursacademie Nederland bieden u de kennis en vaardigheden die u gaan helpen om de beste invulling te geven aan uw functie.