Karikatuur jeugdhulp

‘De jeugdhulp lijkt een bodemloze put.’ Aldus de Deskundigencommissie Hervormingsagenda Jeugd, die op 30 januari het adviesrapport ‘Groeipijn’ presenteerde. De commissie onderzocht de toekomst en de financiële haalbaarheid van de jeugdzorghervormingen.

Over de omstreden bezuinigingen is ze stellig: die zijn onwenselijk en onhaalbaar. Daarom komt de commissie met een salomonsoordeel: gemeenten en rijk moeten de financiële tekorten over 2023 en 2024 – bij elkaar zo’n 1,5 miljard euro – eerlijk verdelen. Of deze uitkomst nu mee- of tegenvalt, duidelijk is dat de commissie alle betrokkenen meer ademruimte wil geven. De ingeboekte bezuiniging hangt namelijk ‘als een zwaard van Damocles boven alle partijen’. 

Of de commissie nu sprak met gemeenten, zorgaanbieders of beroepsgroepen, steeds werd de inhoud overschaduwd door discussies over geld. Terwijl juist inhoudelijke veranderingen noodzakelijk zijn. Van veel hervormingsmaatregelen is vanwege gebrek aan data onduidelijk wat ze kosten en wat ze precies opleveren. Er is maar heel weinig kennis van wat wel en niet werkt. Kortom, interventies moeten kritisch onder de loep worden gelegd.

Toch moeten we oppassen geen karikatuur van jeugdhulpinterventies te maken. Alsof op grote schaal ouders van faalangstige kinderen zich aanmelden bij de jeugdzorg. Of dat scholieren en masse worden behandeld voor proefwerkstress. Die overdrijvingen duiken geregeld op. Zo beweerde een wethouder uit Etten-Leur onlangs dat ouders in zijn gemeente bij jeugdzorg aankloppen voor rouwverwerking omdat opa of oma is overleden. Die ouders zullen er ongetwijfeld zijn, maar staan ‘schrijnende gevallen’ (zijn woorden) daarom maanden op de wachtlijst? 

Bovendien kunnen gemeenten zulke inwoners prima de deur wijzen. Door met een dergelijk verhaal naar buiten te treden, wek je als bestuurder de indruk dat het leveren van onzinnige zorg schering en inslag is. En om hoeveel ouders gaat het eigenlijk? Blijkbaar weet de wethouder dat zelf niet. Om dat te onderzoeken heeft Etten-Leur een bureau ingeschakeld.

Mijn advies: wacht eerst dat rapport af. Want ook overhaaste conclusies moeten kritisch onder de loep worden gelegd.