Streep door plannen paleis Soestdijk

Organisaties die bezwaar maken tegen de herontwikkelingsplannen van Paleis Soestdijk in Baarn hebben gelijk gekregen bij de Raad van State. Die heeft woensdag geoordeeld dat er opnieuw naar het bestemmingsplan moet worden gekeken.

Omwonenden vrezen overlast

De nieuwe eigenaar, de MeyerBergman Erfgoed Groep, wilde het voormalige woonpaleis van koningin Juliana en prins Bernhard onder meer restaureren en woningen bouwen op het landgoed en evenementen organiseren op het terrein. Omwonenden en natuurorganisaties zijn tegen de plannen en hebben bezwaar aangetekend. Ze vrezen onder meer voor overlast en aantasting van de bijzondere natuur op het landgoed.

De gemeente Baarn keurde in 2022 het nieuwe bestemmingsplan voor Paleis Soestdijk goed. De nieuwe eigenaar MeyerBergman Erfgoed Groep wil op het landgoed luxe appartementsgebouwen, horeca en een hotel bouwen. Ook wil de eigenaar evenementen organiseren.

Verkeer en veiligheid niet goed onderzocht

De Raad van State kwam onder meer tot de conclusie dat ‘de verkeersafwikkeling en veiligheid bij evenementen niet deugdelijk zijn onderzocht’. Ook is volgens de afdeling bestuursrechtspraak niet goed gekeken naar wat de gevolgen van de evenementen voor het beschermde natuurgebied zijn.

Gemeenteraad moet nieuw besluit nemen

De uitspraak betekent niet dat de gemeente niet alsnog de herontwikkeling van het landgoed mogelijk kan maken. Daarover moet de gemeenteraad een besluit nemen, aldus de bestuursrechter.

De gemeente Baarn noemt de vernietiging van het bestemmingsplan door de Raad van State een ‘flinke teleurstelling’. Wat de uitspraak van de hoogste bestuursrechter precies betekent voor de toekomst van het terrein kan de gemeente Baarn nog niet zeggen. ‘De komende dagen’ zal de gemeente de uitspraak bestuderen om de vervolgstappen te bepalen, die ‘met alle betrokkenen’ worden overlegd. Doel van de gemeente is ‘een passende oplossing te vinden voor duurzame instandhouding van het paleis’.

Natuurorganisaties willen andere invulling

Stichting Werkgroep Roofvogels Nederland en Stichting Behoud de Eemvallei zijn blij met de uitspraak van de Raad van State. De natuurorganisaties zijn twee van de elf bezwaarmakers die het plan van de gemeente Baarn aanvochten, omdat ze onder meer vreesden dat het de natuur zou aantasten. Nu ze gelijk hebben gekregen, hopen ze dat het landgoed een andere invulling zal krijgen die minder impact heeft op de omgeving.

‘We zijn blij voor de natuur, maar vooral erg blij voor de roofvogels die daar leven’, zegt voorzitter Hanneke Sevink van Stichting Werkgroep Roofvogels Nederland. Die zouden volgens haar te lijden hebben gehad als de plannen zouden doorgaan. ‘We hebben kunnen aantonen dat het de natuur zou schaden door de bouw van de woningen.’ Volgens Sevink moet er een andere invulling voor het paleis komen op kleinere schaal ‘die past bij de omgeving’.

‘Maak van Paleis Soestdijk een mooi museum, dan heeft niemand er last van’, zegt Kees Koolmees, secretaris van Stichting Behoud de Eemvallei. Hij was bij de uitspraak in Den Haag aanwezig en reageert opgelucht. ‘Die concerten zouden boven de geluidsnormen uitkomen en dat zou verschrikkelijk zijn geweest. De vogels zouden daar enorm last van krijgen. Maar daar had de gemeente lak aan.’

Met respect mee omgaan

Natuurmonumenten, Utrechts Landschap en Natuur en Milieufederatie Utrecht laten in een gezamenlijke verklaring weten eveneens blij te zijn met de uitspraak van de raad. ‘Het bos in Baarn is een thuis voor allerlei soorten dieren zoals ringslangen, dassen en reeën. Daar horen we met respect mee om te gaan. Gelukkig ziet de Raad van State dat ook.’

De eigenaar van Paleis Soestdijk had ‘totaal niet verwacht’ dat de Raad van State het plan voor de ontwikkeling van het paleisterrein zou vernietigen. Maya Meijer van de MeyerBergman Erfgoed Groep noemt het ‘wrang’ dat de restauratie van het paleis nu niet kan doorgaan.

Archeologisch onderzoek

De erfgoedontwikkelaar werd in 2017 eigenaar van het voormalige woonpaleis van koningin Juliana. Dat de Raad van State concludeert dat het bestemmingsplan niet voldoen verbaasd Meijer. Volgens haar is er jarenlang hard gewerkt aan de plannen. ‘Er is zelfs archeologisch onderzoek verricht.’

Nu de werkzaamheden niet door kunnen gaan, kan ook de restauratie niet van start gaan. Terwijl dat volgens Meijer het uiteindelijke doel van het hele verhaal is. Ze vindt het ‘jammer’ dat de raad het hele plan heeft vernietigd en geen ruimte laat om dingen aan te passen. Nu moet opnieuw worden begonnen. ‘Zo'n tegenstand in deze vorm hebben we nog nooit meegemaakt.’

Hoe nu verder weet Meijer nog niet. Net als de gemeente zal het bedrijf de uitspraak van de raad bekijken. Meijer wil nog steeds verder met het terugbrengen van het paleis naar zijn ‘volle glorie’.