Vleermuizenregeling voor isoleren is opengesteld

Ecologische bureaus krijgen het de komende jaren extra druk. Zij moeten in opdracht van gemeenten talloze ecologische rapporten gaan opstellen die volgens de rechter noodzakelijk zijn om vleermuizen niet het slachtoffer te laten zijn van het Nederlandse isolatieoffensief. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft nu zijn financiële regeling voor het natuurvriendelijk isoleren gepubliceerd. Deze regeling weekt een bedrag van 54 miljoen euro los voor provincies en gemeenten. Volgend jaar volgt waarschijnlijk nog eens 44 miljoen euro.

Zo groot als een luciferdoosje

Noodzaak voor de regeling is een uitspraak van de Raad van de State, afgelopen augustus, uitgelokt door de Provincie Utrecht. Die laatste had het isolatiebedrijf IsoSun voor de rechter gedaagd, omdat het alleen een cameraonderzoek deed voordat het muren isoleerde. Volgens de rechter is dit inderdaad onvoldoende: de meest voorkomende vleermuissoort, de gewone dwergvleermuis, is ‘zo groot als een luciferdoosje’. ‘Daar komt bij dat de vleermuis een soort is die gedurende het jaar meerdere verschillende verblijven heeft, waardoor op verschillende momenten onderzoek naar de aanwezigheid ervan moet worden verricht.’

Vrienden van de rechtbank

Die kennis ontleende de bestuursrechter aan zogenaamde ‘meedenkers’. Begin 2023 had de Raad van State een algemene oproep gedaan om inzichten aan te leveren, op basis van de nieuwe Wet amicus curiae. ‘Amicus curiae’ betekent: vriend van de rechtbank. Er kwamen 46 reacties binnen, waaronder van de branchevereniging Isolerend Nederland. Deze koepelorganisatie van isolatiebedrijven rekende voor dat een ecologisch onderzoek per huis 4500 tot 6000 euro kost, terwijl de spouwmuurisolatie van een hoekwoning zelf gemiddeld 2500 euro bedraagt. Bovendien moeten de vleermuizen, die beschermd zijn op basis van de Europese Habitatrichtlijn, dan nog een alternatieve verblijfplaats krijgen.

Woningen van voor 1992

De oplossing moet zijn dat de provincies, die het bevoegd gezag van de Wet natuurbescherming zijn, hele gemeenten een ontheffing verlenen. Dat kan als de gemeenten een soortenmanagementplan (SMP) aanleveren, waaraan een ecologisch onderzoek van een jaar ten grondslag ligt. Dit onderzoek moet de vleermuizenpopulaties in het gebied in beeld brengen. Daarna moeten er nieuwe verblijfplaatsen komen, of valse spouwmuren. Begin volgend jaar komt het ministerie van Landbouw met een blauwdruk voor het opstellen van een SMP. De provincie Utrecht heeft hier al een eigen ontwerp voor op papier staan.

Het nu beschikbare geld zou slechts voldoende zijn voor de helft van alle gemeenten, dus moeten de provincies kiezen wie als eerste aan de beurt komt. Elk gemeente krijgt een basisbedrag van 50.000 euro, plus een bedrag voor elke woning van vóór 1992. In dat jaar namelijk zijn de bouwregels veranderd.