Landelijke financiering lokale omroepen pas in 2028

De invoering van het nieuwe stelsel voor lokale publieke omroepen is uitgesteld naar 2028. Dat schrijft minister Eppo Bruins in een brief aan de Kamer. Gemeenten staan dus nog iets meer dan drie jaar aan de lat voor het financieren van de omroepen, daarna verschuift die verantwoordelijkheid naar het rijk. De minister wil in het wetsvoorstel gaan regelen dat gemeenten ook na de stelselwijziging de mogelijkheid hebben financieel bij te dragen.

Niet haalbaar

Invoering per 2027 blijkt niet haalbaar. Ten eerste omdat er meer tijd nodig is voor afstemming met de Europese Commissie. ‘Dit is noodzakelijk om (juridisch) vast te stellen dat het nieuwe stelsel voor lokale omroepen voldoet aan de Europese staatssteunregels’, aldus Bruins. Daarnaast kost de aanwijzingsprocedure voor de 80 toekomstige streekomroepen veel tijd en middelen. Eén overgangsjaar is daarom volgens de minister te kort.

Overgang

Het wetsvoorstel moet medio 2026 ingaan, maar de feitelijke start van het nieuwe stelsel vindt pas op 1 januari 2028 plaats. ‘Zo borgen we dat er ruimte voor zorgvuldigheid in de uitvoering van dit alles is, en zorgen we ervoor dat er een solide basis ligt voor een robuust en toekomstbestendig stelsel voor de lokale omroepen.’ Aan de hoogte van de financiering die het vorige kabinet voorstelde wijzigt niets, al zeggen de omroepen zelf dat het te weinig is.

Kritiek

De VNG reageerde medio vorig jaar kritisch op de plannen van toenmalig staatssecretaris Uslu voor het verschuiven van de bekostiging naar het rijk. Volgens de VNG is het wenselijk dat gemeenten nog steeds deels verantwoordelijk blijven voor- en verbinding houden met de lokale omroepen. Dat heeft er onder andere mee te maken dat de hoogte van de nieuwe financiering die het rijk wil vaststellen in sommige gevallen lager is dan wat de omroepen nu krijgen van gemeenten.

Onafhankelijk

Daarnaast vroeg de VNG zich af welk probleem het rijk met deze stelselwijziging eigenlijk oplost. Volgens Uslu komt de wetswijziging de onafhankelijkheid van de lokale journalistiek ten goede, daarin wordt zij gesteund door de journalistenvakbond. Echter zijn er volgens de VNG helemaal geen signalen dat gemeenten de onafhankelijkheid van de lokale media beïnvloeden.

Gemeente blijft aangehaakt

De minister lijkt gemeenten en omroepen daarom enigszins tegemoet te komen met de opmerking dat hij gaat regelen dat gemeenten ook vanaf 2028 financieel mogen bijdragen aan de lokale omroep. ‘Hiermee wil ik ruimte bieden voor maatwerk, zodat gemeenten ook in het nieuwe stelsel kunnen blijven inspelen op specifieke lokale omstandigheden en wensen.’ Bruins zegt dat gemeenten een cruciale rol hebben in de transitie naar het nieuwe stelsel.