Meer transparantie over giften politieke partijen

De transparantie van giften aan politieke partijen en hun neveninstellingen wordt vergroot. Vrijdag stemde de ministerraad met een wijziging van de Wet financiering politieke partijen (Wfpp). Straks moeten partijen duidelijk maken wie de natuurlijke personen zijn achter rechtspersonen die een gift aan hen doen. De drempel van 4500 euro per donateur per jaar voor openbaarmaking van giften uit Nederland blijft bestaan.

Ook kleinste giften uit buitenland openbaar

De wijzigingen komen voort uit adviezen die de commissie Veling al in februari 2018 gaf.  Giften van buiten de Europese Unie aan Nederlandse politieke partijen wordt verboden met uitzondering van giften van Nederlandse kiesgerechtigden die buiten de EU wonen. Ook worden politieke partijen verplicht alle, ook de kleinste, giften openbaar te maken die zij krijgen uit andere EU-lidstaten.

Drempel openbaarmaking blijft 4500 euro
Aanleiding daarvoor is het toegenomen risico op buitenlandse beïnvloeding van onze democratie. Voor de openbaarmaking van giften uit Nederland blijft de drempel van 4500 euro per donateur per jaar gelden. Eerder gaf minister Ollongren al aan dat zij die huidige balans tussen het belang van transparantie en het belang van het beperken van administratieve lasten voor de politieke partijen zo goed vindt. De Group of States against Corruption (GRECO) had aanbevolen die drempel te verlagen. Ook zette Ollongren vorig jaar al vraagtekens bij het verhogen van de subsidie aan politieke partijen.

Buitenlandse inmenging onwenselijk

Minister Knops, die het voorstel uiteindelijk heeft ingediend, onderstreepte vrijdag het belang van transparantie. ‘Politieke partijen zijn een belangrijke pijler van onze parlementaire democratie. Voor het vertrouwen in onze democratie is transparantie over wat de herkomst is van het geld dat je ontvangt als politieke partij heel belangrijk. Daarbij is buitenlandse inmenging onwenselijk en daar willen we onze democratie en politieke partijen voor behoeden.’

Nieuwe Wet op de Politieke Partijen

De gewijzigde Wet financiering politieke partijen valt straks onder een nieuwe Wet op de politieke partijen, die het kabinet nog aan het voorbereiden is. Doel daarvan is om de positie van politieke partijen te versterken. De wet voegt de bestaande organisatorische eisen die nu al in de Kieswet en de Wfpp zijn vastgelegd samen, zoals bijvoorbeeld de eis dat een politieke partij een vereniging moet zijn om aan verkiezingen mee te doen. Landen als Duitsland en Spanje hebben al een dergelijke wet.

Microtargeting
Daarnaast kijkt het kabinet naar mogelijkheden om regels over digitale campagnevoering in de wet op te nemen, zoals microtargeting, het in beeld brengen van (voorkeuren van) potentiele kiezers). De Wet op de politieke partijen wordt later in deze kabinetsperiode ingediend. Het huidige wetsvoorstel wordt nu eerst voor advies naar de Raad van State gestuurd. De tekst van het wetsvoorstel en het advies van de Raad van State worden pas openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.