Meer coulance voor gemeenten? ‘Ruimte is er al’

Het kabinet ziet niet direct aanleiding om te gebieden dat de provinciaal toezichthouders extra coulance betrachten met oog op de financiële opgaven waar gemeenten voor staan. Dat blijkt uit antwoorden van minister Judith Uitermark op vragen van SGP-Kamerlid André Flach. Volgens Uitermark biedt het huidige financiële toezicht al veel ruimte voor flexibiliteit, maatwerk en dialoog.

Kabinetsreactie

Flach stelde vragen aan de minister naar aanleiding van berichtgeving over gemeenten die moeite hebben met het opstellen van een sluitende begroting en het bericht dat de provincie Zuid-Holland ook een niet-sluitende begroting heeft. De minister reageert daarop met het inmiddels welbekende kabinetsstandpunt, namelijk dat de slechts één gemeente onder preventief toezicht staat en dat de jaarrekeningen van gemeenten doorgaans positiever uitvallen dan de begroting vooraf. Of de huidige begrotingstekorten ook daadwerkelijk zullen leiden tot meer negatieve oordelen door provincies valt volgens het kabinet dus nog maar te bezien.

Provinciaal toezicht

Het SGP-Kamerlid vroeg de minister tevens aan te geven of zij bereid is te verkennen of het mogelijk is om gemeenten en provincies meer mogelijkheden te geven voor het inzetten van hun reserves. Die inmiddels, onder andere door een gebrek aan slagkracht, flink zijn opgelopen. De minister zegt hiertoe bereid te zijn, al benadrukt ze vervolgens dat het toestaan van een ruimere inzet van de algemene reserves inmiddels al is doorgevoerd. Wel lopen er momenteel gesprekken over het uitbreiden van de manier waarop provincies de gemeentebegrotingen beoordelen.

Coulance?

Op de vraag in hoeverre de minister vindt dat provincies coulanter moeten zijn ten opzichte van gemeenten als het gaat over de financiële gezondheid zegt Uitermark dat er al heel veel opties zijn. De ruimte voor flexibiliteit, maatwerk en dialoog is er, aldus de minister. Het is geen kwestie van simpelweg goedkeuren of afkeuren. ‘Bij het financieel toezicht gaat het om het voeren van een construc­tieve dialoog, waarin betrokken partijen met behoud van ieders rol en verantwoordelijkheid elkaar aanspreken en kritisch bevragen.’

In 2023 deed Binnenlands Bestuur onderzoek naar de bereidheid van provincies om coulanter om te gaan met de gemeentelijke begrotingstekorten. Die bereidheid was er toentertijd niet.