Raad van State adviseert aanpassingen voor WGS

De Raad van State (RvS) heeft enkele aanpassingen geadviseerd in de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS). Deze wet maakt het mogelijk om informatie over personen te delen tussen samenwerkende overheden en private partijen.

De WGS is in het leven geroepen om zaken als fraudebestrijding en ondermijning aan te pakken. Met name vanuit het oogpunt van privacyrechten zijn er bezwaren ingediend. Op 11 juni stemde de Eerste Kamer in met het voorstel, nadat er enkele aanpassingen waren doorgevoerd, zoals een vroegtijdige invoeringstoets, waardoor de wet aanzienlijk sneller wordt geëvalueerd dan gebruikelijk. Het streven is dat de WGS op 1 januari 2025 in werking treedt.

Burgemeesters vaak voorstander

Veel burgemeesters zijn voorstander van de wet. Half mei stuurden de burgemeesters van Utrecht, Amsterdam en Den Haag, namens de RIEC’s, de VNG en de veiligheidsoverleggen, samen met het Openbaar Ministerie (OM) een brief naar de Eerste Kamer om te pleiten voor een juridische basis om informatie te mogen delen in de strijd tegen ondermijning.

De RvS heeft echter een aantal aanpassingen aan het wetsvoorstel geadviseerd. Zo moet de samenstelling van de rechtmatigheidsadviescommissie, met het oog op onafhankelijkheid, voorzien zijn van externe invalshoeken, bijvoorbeeld door het benoemen van een externe voorzitter. Ook adviseert de RvS om de mogelijkheid van herhaalde verlenging van de bewaartermijn nader af te wegen. Verder adviseert de RvS om WGS-gerelateerde onderwerpen zoveel mogelijk op één plek te regelen, zoals het aanwijzen van de banken die deelnemen aan het Financieel Expertisecentrum (FEC). Dat zorgt voor meer duidelijkheid en overzicht.

Diverse waarborgen

Voor het advies van de RvS waren er al diverse waarborgen gesteld voor het delen van gegevens binnen de WGS. Deze waarborgen hebben betrekking op de criteria waaraan een signaal of verzoek moet voldoen om data te mogen delen binnen de samenwerkingsverbanden. Ook worden er rechtmatigheidsadviescommissies ingesteld. Het uitvoeren van een onafhankelijke privacy-audit is verplicht, en er komt een contactpunt bij de samenwerkingsverbanden waar burgers hun rechten op grond van de AVG kunnen uitoefenen. Daarnaast is het verplicht om een passende opleiding voor gegevensverwerking te volgen bij de uitvoering van de wet.