Analyse: amper IT-expertise op verkiesbare plekken

AG Connect, Binnenlands Bestuur en iBestuur legden de partijen die volgens de laatste peilingen op 1 zetel of meer uitkomen de vraag voor wie zij aanwijzen als IT-expert op kandidatenlijst om IT-onderwerpen aan de kaak te stellen.

Vers talent nodig

De oproep van de ict-waakhond AcICT in september is klip en klaar: Een sterke Tweede Kamercommissie Digitale Zaken is hard nodig en de IT-kennis bij bewindslieden én Kamerleden moet verder vergroot worden, om zo nieuwe wetgeving en beleid te kunnen beoordelen op digitale uitvoerbaarheid. Terwijl de zorgen hierover toenemen en de werklast toeneemt, stoppen wederom diverse Kamerleden die zich jarenlang hebben vastgebeten in IT-dossiers, waaronder IT-politicus van het Jaar 2022 Renske Leijten (SP), Farid Azarkan (Denk), Danai van Weerdenburg (PVV) en CDA-Kamerlid Raymond Knops. Wie worden hun opvolgers?

VVD: IT-specialisten behouden

Eén klinkende ‘IT-naam’ lijkt in elk geval kansrijk om terug te keren: Queeny Rajkowski (nr.12 op de VVD-lijst). Rajkowski was bij vrijwel alle commissievergaderingen van Digitale Zaken aanwezig en ze diende vele Kamervragen en moties in over IT-onderwerpen. Op basis van de laatste peilingen lijkt een terugkeer realistisch.
Hawre Rahimi, IT-ondernemer, is iets minder lang actief als VVD-Kamerlid, maar maakte in korte tijd ook naam als ict-specialist. Op dit moment staat Rahimi op plek 44. Daarnaast wijst de partij naar Harry Bevers (nr. 27), in het verleden directeur van een softwarebedrijf en een hostingbedrijf, en Arash Rahmani (plek 64), CISO bij de Nederlandse Zorgautoriteit.

Nieuw Sociaal Contract: Dijkstra moet het doen

Bij Nieuw Sociaal Contract, de partij van Pieter Omtzigt, moet er op het moment van contact nog veel werk verzet worden. De partij heeft echter wel een kandidatenlijst klaar en laat weten dat Jesse Six Dijkstra is de eerste en hoogste kandidaat is met veel ict-expertise op de lijst. Dijkstra is ervaren in het verbinden van bestuurlijke en technische perspectieven in het digitale domein. Hij moet ervoor zorgen dat de overheid verantwoord blijft omgaan met grootschalige dataopslag en zelflerende algoritmes. Zijn entree lijkt op basis van peilingen behoorlijk zeker. Daarnaast is Isa Kahraman, nummer 16 op de lijst, managing director bij Accenture. Eerder was hij vice-president bij Atos waar hij verantwoordelijk was voor het ontwikkelen van IT-infrastructuur voor onder meer Defensie. Simon Pouwelse staat op de 34ste plaats bij NSC. Hij is bij provincie Zeeland als data-scientist verantwoordelijk geweest voor diverse data-projecten en digitalisering.

GroenLinks/PvdA verliest ict-topper

Na een meningsverschil over de oorlog tussen Hamas en Israël heeft Kauthar Bouchallikt (nr. 17) aangegeven van de kieslijst van PvdA/GroenLinks gehaald te willen worden. Ze zal een eventuele zetel in de Tweede Kamer niet innemen. Bouchallikt onderscheidde zich in de afgelopen jaren door diverse IT-onderwerpen aan de kaak te stellen. Ook nam ze in het merendeel van de commissievergaderingen van Digitale Zaken deel. Haar collega van de PvdA Barbara Kathmann (nr. 18), is eveneens ervaren in IT-onderwerpen en een vast gezicht in de commissie Digitale Zaken. Haar terugkeer lijkt op basis van de peilingen zeer aannemelijk.

PVV: Brok ervaring vertrekt

PVV-Kamerlid Danai van Weerdenburg zwaait na jarenlang trouwe dienst in de Tweede Kamer af. De commissie Digitale Zaken verliest daarmee één van de drijvende krachten. Van Weerdenburg maakte zich onder meer hard voor de belangen van privacy en encryptie. De vragen over wie de opvolger wordt voor Van Weerdenburg bleven onbeantwoord. PVV lijkt op de lijst op hoge posities geen personen met aantoonbare kennis van IT te hebben.

BBB: twee kandidaten met IT-expertise

BBB heeft twee kandidaten in huis met de nodige IT-expertise, zo geeft de partij aan. Henk Vermeer, die jarenlang in de communicatie werkzaam was, is aangewezen als IT-specialist. Hij lijkt de Kamer op basis van de peilingen te halen. De partij wees in eerste instantie ook naar Jasper Rekers (nr. 13), die in zijn werkzame leven Digitaal Transformatie Strateeg is. Hij trok zich echter terug nadat hij in opspraak raakte vanwege haatzaaiende berichten op X. De nr. 2 op de lijst, Mona Keijzer, heeft als staatssecretaris Economische Zaken te maken gehad met diverse IT-beleidsonderwerpen.  

D66: IT-Politicus van het Jaar 2021

D66 heeft met Lisa van Ginneken (nr. 12) als het gaat om IT een powerhouse in de gelederen. Niet alleen heeft ze een achtergrond als IT’er, ook werd ze in 2021 gekozen als IT-politicus van het Jaar en voerde ook zo’n 1,5 jaar het woord over digitale zaken in de Tweede Kamer. Van Ginneken behandelde specifiek cybersecurity en digitale burgerrechten. Op de D66-lijst staat verder de naam van Hind Dekker-Abdulaziz, die voor ze de politiek in ging ervaring opdeed in onder meer de telecomsector en daarnaast in de afgelopen 1,5 jaar voor D66 woordvoerder Digitale Zaken was. Maar de kans dat Dekker-Abdulaziz (nr. 46) terugkeert, is normaal gesproken erg klein.

PvdD: Van Raan lijkt voor nieuwe periode te gaan

Bij de Partij voor de Dieren was Lammert van Raan de afgelopen jaren de aangewezen persoon voor IT-onderwerpen. Hij werkte zelf in de ICT-wereld en schoof meermaals aan bij de commissie Digitale Zaken, waar hij debatteerde over onder meer privacy bij generatieve AI. Van Raan (nr. 6) werd aanvankelijk ingedeeld op plek 20, maar omdat hij genoeg steun kreeg van partijgenoten komt hij nu op plek 6 en keert hij op basis van de peilingen vermoedelijk terug in de nieuwe Tweede Kamer.

SP: Opvolger van Leijten staat klaar

De SP leverde met Renske Leijten nog de IT-Politicus van het Jaar 2022 aan. De partij heeft met Nicole Temmink, (nr. 7) iemand die wat IT-onderwerpen betreft het stokje kan overnemen. Temmink is de huidige woordvoerder digitale zaken van de SP en voorheen was ze medewerker van Renske Leijten op het gebied van digitale zaken. Op basis van peilingen is het echter zeer onzeker of ze het haalt.  

ChristenUnie: Ceder blijft

De ChristenUnie lijkt mits het aantal zetels niet erg tegenvalt in elk geval te kunnen rekenen op de ict-expertise in de Tweede Kamer van voormalig advocaat Don Ceder (nr. 3). Hij maakte zich onder meer hard voor een TikTok-verbod, het toegankelijk maken van overheidsapplicaties en inzet, regulering en toepassing van digitale technologie door de overheid. Bij de ChristenUnie is verder ook Christiaan van der Krift (nr. 13) terug te vinden, een manager bij het hightechbedrijf ASML.

Volt: Lijst puilt uit van IT-kennis

Aan expertise op gebied van IT is er bij Volt geen gebrek. Marieke Koekkoek (nr. 2) is momenteel de woordvoerder digitale zaken van Volt in de Tweede Kamer, waar ze diverse problemen met big tech-bedrijven aankaartte. Bjorn Beijnon (nr.9) onderzoekt voor zijn dagelijkse werk IT-toepassingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke waarden. Robin Twickler (nr. 10) werkt als data-scientist aan geneeskundig onderzoek met Natural Language Processing (NLP). De partij noemt verder nog nr. 14 Sylvia van Laar, nr. 15 Michael Teng-Li Tai en nr. 16 Valérie Pajak. Op basis van de peilingen haalt alleen Koekkoek de Tweede Kamer.

CDA: Zwaargewichten nemen afscheid

Het CDA werd jarenlang gekenmerkt door een grote hoeveelheid ict-kennis op de lijst, maar lijkt op dit gebied hard te worden getroffen. Onder meer zwaargewicht Raymond Knops (voormalig staatssecretaris Digitale Zaken) zwaait af. Eerder nam Harry van der Molen, die zich in het verleden heeft onderscheiden met diverse IT-onderwerpen, afscheid. Twee ervaren IT-politici die volgens de partij wél beschikbaar blijven zijn nr. 5. Harmen Krul en nr. 12 Evert Jan Slootweg, die al enige tijd het woord voeren over digitale zaken. Op basis van de peilingen lijkt alleen Krul kans te maken.

Forum voor Democratie: ervaren developer 

Forum voor Democratie werkte niet mee aan vragen van Binnenlands Bestuur. Toch is er wel IT-expertise te vinden op de lijst. IT'er Andreas Bakir (9) is de hoogst genoteerde ict-expert op de kandidatenlijst. Een plek lijkt in de Tweede Kamer lijkt niet erg realistisch, aangezien de partij in de peilingen op drie zetels wordt geschat. 

SGP: experts laag op de lijst

De SGP heeft drie kandidaten op lage posities met ervaring in de IT. Het gaat om Leendert de Knegt (23), Arnold Versteeg (33) en Ruben van Heteren (40). Zij hebben volgens een woordvoerder kennis van ICT en ervaring met ICT-projecten in relatie tot beveiligingsvraagstukken. Omdat de fractie klein is, lijkt de kans dat zij in de Tweede Kamer terechtkomen echter klein.

JA21 & Denk: geen IT-expertise

JA21, 50Plus, Denk & BIJ1 reageerden niet op de vraag welke personen op de kandidatenlijst de aangewezen IT-experts zijn. De partijen hebben op de hoge posities geen van allen kandidaten met aantoonbare ict-expertise. Het lijkt daarmee onwaarschijnlijk dat zij een kandidaat met IT-expert afleveren in de Tweede Kamer.