10 gemeenten archiveren tekstberichten

Gemeenten en gemeentelijke regelingen zijn bezig met de implementatie van de Wet open overheid (Woo). Hoe ver ze daarmee zijn, is precies te zien in een dashboard op waarstaatjegemeente.nl Dat geeft de uitkomsten weer van een VNG-monitor uit het voorjaar van 2023.

Tekstberichten archiveren

Benieuwd naar de appjes van de wethouder? Als inwoner van Heemskerk hebt u geluk. Dit is een van de tien gemeenten die tekstberichten archiveert, zoals de wet voorschrijft. Met een beroep op de Wet open overheid (Woo) kan eenieder achterhalen wat de wethouder zoal aan berichtjes schrijft aan zijn medebestuurders en medewerkers.

Heemskerk doet dan weer nog niet aan email-archivering, net als 100 ander gemeenten en gemeentelijke regelingen die de enquête van de VNG invulden. Ook een e-depotvoorziening, een archief voor documenten en data die interessant zijn om te bewaren, heeft deze gemeente nog niet. Ook hierin staat Heemskerk overigens niet alleen: op het kaartje zijn ongeveer evenveel gemeenten lichtblauw (niet) als donkerblauw (wel een e-depot) gekleurd. Het overgrote deel is wit, een indicatie dat de betreffende gemeente de enquête niet heeft ingevuld.

Hoe ver zijn ze?

Ook al staan er dan geen gegevens in het onderzoek over élke Nederlandse gemeente (Utrecht ontbreekt bijvoorbeeld), toch is het Rapport Invoering Open Overheid heel informatief. Dat komt vooral doordat de uitkomsten van de VNG-monitor sinds kort zijn verwerkt in een dashboard op waarstaatjegemeente.nl. Op deze website kun je per gemeente bekijken hoe ver men is met de invoering van de Woo, en dus ook hoe die gemeente presteert ten opzichte van andere gemeenten.

Nog aan het begin

Opvallend aan het dashboard is dat veel gemeenten vrijwel aan het begin van de implementatie staan. Zo beschikt elke gemeenten over een selectielijst om te bepalen of documenten en data moeten worden bewaard dan wel vernietigd. Dat proces zou per applicatie geautomatiseerd moeten verlopen. Maar op de vraag ‘Is binnen uw organisatie in elke applicatie de selectielijst ingevoerd?’ antwoorden slechts drie gemeenten ‘ja’ (voor de liefhebbers: Bloemendaal, Schiermonnikoog en Woudenberg). Een deel van de andere respondenten heeft de selectielijst alleen ingevoerd in relevante applicaties, maar er is ook een deel dat aangeeft nog te moeten beginnen of dat simpelweg ‘nee’ antwoordt. 

Aantal Woo-verzoeken

Niet verrassend hebben de grote gemeenten meer woo-verzoeken te verwerken dan de kleintjes. Amsterdam spant de kroon met 468 verzoeken in 2022. Vlieland ontving er in dezelfde periode slechts 4.

Actieve openbaarmaking: wel wetten, geen klachten

De monitor geeft ook inzicht in de onderwerpen waarover de gemeenten actieve openbaarmaking moet betrachten. In de Woo staan 17 categorieën van documenten die een overheid op internet moet zetten. 11 daarvan zijn van toepassing op gemeenten. De categorieën Wet- en regelgeving, Organisatie- en contactgegevens en Vergaderstukken van decentrale overheden worden het vaakst genoemd als categorieën die al online staan.

Klachten zelden online

Een stuk minder happig zijn gemeenten en gemeentelijke regelingen om de categorieën Onderzoeken, Klachten en Adviezen van adviescolleges openbaar te maken. Deze categorieën eindigen onderaan de lijst.

Dus bent u benieuwd welke klachten er zijn geweest over uw gemeente? Dan is het te hopen dat u woont in Barneveld, Best, Den Haag, Dinkelland, IJsselstein, Meierijstad, Nijkerk, Schiermonnikoog, Steenwijkerland, Tubbergen, Woensdrecht of Zaanstad.