Water staat ambtenaren aan de lippen

Onder ambtenaren van Bergen op Zoom leeft onrust. Financiële problemen, bezuinigingen en vooral de toegenomen werkdruk vanwege corona zorgen ervoor dat het water bij velen aan de lippen staat. De Ondernemingsraad (OR) heeft aan de bel getrokken. Het kan zo niet langer.

Uitlaatklep ontbreekt

‘Omdat er nu zo veel speelt, dreig je mensen te overvragen’, stelt OR-voorzitter Deborah de Weerd. ‘Medewerkers vallen nog niet bij bosjes om, maar een gewaarschuwd mens telt voor twee.’ Bij alle ontwikkelingen die nu in de gemeente gaande zijn, moeten medewerkers worden betrokken. In tijden van corona, en het gros van de mensen vanuit huis werkt, valt dat niet mee. Ook is er nu geen makkelijke uitlaatklep. ‘Op het werk kun je bij wijze van spreken van boosheid of frustratie tegen het koffiezetapparaat schoppen of je onzekerheid met collega’s delen, maar dat gaat nu niet of stukken lastiger vanachter een beeldscherm.’

Snijden in eigen vlees

En er speelt momenteel veel. De gemeente kijkt aan tegen een tekort aan van 10 miljoen euro, op een totale begroting van 240 miljoen euro. ‘De tekorten worden vooral veroorzaakt door problemen in het sociaal domein, maar we kampen ook met een hoge schuldenpositie’, schetst gemeentesecretaris en WOR-bestuurder Theo Wingens. De gemeenteraad heeft daarop ingegrepen met een bezuinigingsprogramma, waarbij ook in eigen vlees moet worden gesneden. Op personeel moet vijf tot zes miljoen euro worden bezuinigd. Taken verdwijnen, dus ook functies en arbeidsplaatsen. Het is nog niet duidelijk hoeveel fte er uiteindelijk verdwijnt. Ook wordt gedacht aan het uithuisplaatsen van taken. Werknemers houden dan dezelfde functie, maar bij een andere werkgever. Er zal tevens worden gesneden in externe inhuur.  

Tempo

Het totale bezuinigingspakket is in mei door de raad aangenomen, maar voor het personeel is het nog ongewis wat het voor hen gaat betekenen. Daarnaast is er al een langer lopend traject van organisatieontwikkeling, dat nu, zo wil de raad, in versneld tempo wordt doorgevoerd. ‘Het werk moet met minder geld en met minder mensen worden uitgevoerd en tegelijkertijd moet de kwaliteit van de dienstverlening omhoog’, vat Wingens de wens van de raad samen. En dan is er nog corona, dat voor heel veel ambtenaren heel veel extra werk betekent.

Te veel

Het kan zo niet langer, schrijft de OR in een brief aan Wingens. ‘De loyaliteit aan de organisatie is groot, maar niet oneindig. Medewerkers vallen om of dreigen om te vallen. Er speelt te veel.’ Bij medewerkers is grote behoefte aan duidelijkheid, stelt OR-voorzitter De Weerd. Wingens deelt de zorgen van de OR en herkent ze ook. Bij hem zijn vergelijkbare signalen binnengekomen. Duidelijkheid over ieders toekomst kan hij nog niet geven, en de coronabeperkende maatregelen maken het er niet makkelijker op om met medewerkers in gesprek te gaan over hun onzekerheid en emoties. ‘In normale omstandigheden zou ik alle medewerkers op gezette tijden kunnen bijpraten, maar dat kan nu niet.’ Digitale varianten hebben toch zijn beperkingen. ‘Ook zouden medewerkers onder normale omstandigheden even bij me kunnen binnenlopen, maar ook dat is er nu niet bij.’ Wel krijgt hij regelmatig telefoontjes en mailtjes.   

Ernstig

Een kant-en-klare oplossing heeft de OR niet voor de geschetste problemen, zo tekende hij in zijn brief aan Wingens aan. Maar de situatie is zo ernstig, dat hij aan de bel trok. Terecht, vindt Wingens. Na het ‘indringende signaal’ van de OR is maandag gesproken met wethouder Mignon van der Zwan (personeelszaken, organisatieontwikkeling), burgemeester Frank Petter en het presidium. ‘Daar is in ieder geval benadrukt dat alle ontwikkelingen behoorlijke impact op de medewerkers hebben. Daar was aandacht en begrip voor’, aldus Wingens.

Heldere keuzes

De OR en Wingens hebben bij het college en de raad aangedrongen op duidelijkheid. ‘Wij hopen dat de politiek heldere keuzes maakt en daarbij de maatschappelijke, financiële en personele consequenties onder ogen wil zien’, aldus de OR in zijn brief. Er wordt gezocht naar digitale mogelijkheden om medewerkers beter bij de veranderprocessen en de bezuinigingsopgave te betrekken. Ook moeten raad, college en ambtelijke organisatie dichter bij elkaar komen. ‘Na de brief zijn de eerste stappen gezet’, aldus De Weerd. ‘We moeten in het belang van de stad en de inwoners samen verder.’