Vlaamse ambtenaar laat zijn politieke voorkeur thuis

Vlaamse ambtenaren zijn er niet op te betrappen dat ze vooringenomen werken. Bij adviezen aan de politiek blijken ze hun eigen overtuiging keurig buitenspel te zetten.

Onbevooroordeeld

Dat blijkt uit een studie van de Rotterdamse bestuurskundige Koen Migchelbrink samen enkele collega’s van de universiteiten van Leiden en Leuven. Zij onderzochten in hoeverre beleidsambtenaren hun politieke voorkeuren en overtuigingen laten meewegen in hun werk. Waar burgers en politici blijkens eerdere onderzoeken informatie sneller negeren, minimaliseren of foutief interpreteren wanneer die niet strookt met bestaande overtuigingen en voorkeuren, blijken Vlaamse ambtenaren onbevooroordeeld te werk te gaan.

Gevoeligheid

De onderzoekers deden dat door te bestuderen hoe ze advies gaven op basis van informatie over publieke versus private dienstverlening. Michgelbrink en zijn collega’s wilden wel eens weten of ambtenaren zich laten leiden door zogeheten nauwkeurigheidsdoelen (evidence based) of dat ze worden gemotiveerd door ‘richtinggevende doelen’ en vooringenomenheid vertonen ten aanzien van hun eigen, bestaande beleidsvoorkeuren. Over het algemeen blijken Vlaamse ambtenaren correct om te gaan met de beschikbare informatie en ‘ongeacht hun voorkeuren of de mate van politieke gevoeligheid’ de best presterende dienstverlenende partij aan te bevelen. Daarbij maakte het dus niet uit of de beste partij een private dan wel een publieke organisatie was.

Beleidsregime

‘Onze resultaten suggereren eerder dat ambtenaren die voor de Vlaamse overheid werken goed in staat zijn om de best presterende beleidsregeling te identificeren, zelfs als de regeling wordt aangeboden door een organisatie die niet overeenstemt met hun bestuurlijke voorkeuren’, zo is hun conclusie in het tijdschrift Public Management Review.

Die uitkomst hadden de onderzoekers niet verwacht. Het roept volgens hen meteen nieuwe onderzoeksvragen op. Bijvoorbeeld of ambtenaren door hun professionele context beter zijn beschermd tegen deze vormen van vooringenomenheid? Of hangt het wellicht af van waarover het beleid gaat? De gevonden resultaten zouden ook iets typisch Vlaams kunnen zijn. Zij pleiten daarom ook voor herhaling van de studie in andere ‘geografische regio’s’ en ‘beleidsregimes.’