Een leercultuur: hoe breng je die tot stand?

Als organisatie moet je continu groeien om in te spelen op veranderingen in de markt, nieuwe trends en digitale innovaties. Dit betekent dat medewerkers de mogelijkheid moeten krijgen om zich te ontwikkelen. Zij maken immers de groei van de organisatie mogelijk. Het creëren van een leercultuur is hierbij onmisbaar. Want alleen als leren en ontwikkelen een onderdeel is van de organisatiecultuur zorg je voor een duurzaam leerbeleid. Hoe je dit precies bereikt, lees je hier.

Het vormen van een leercultuur

Een cultuur waarin leren centraal staat komt helaas niet uit de lucht vallen. Je zult als organisatie bewust aan de slag moeten gaan om dit tot stand te brengen. Het draait hierbij hoofdzakelijk om de verandering van gedrag. Oude gewoontes dienen afgeleerd te worden en nieuwe aangeleerd. Vervolgens dien je de leercultuur te versterken. Dit is mooi in beeld gebracht in de onderstaande tabel.

Hoe je oude gewoontes afleert

Hoe je je dag indeelt, welke route je naar werk neemt, hoe laat je naar bed gaat en hoe laat je weer opstaat, zijn allemaal gewoontes. Dit zijn aangeleerde gebruiken die we als mensen allemaal hebben. We zijn nu eenmaal gewoontedieren. Maar wanneer dit wenselijk is, zijn die gewoontes gelukkig te doorbreken.

De eerste stap naar een leercultuur, is je als organisatie ontdoen van alles wat continu leren ontmoedigt. Denk aan formele en informele processen, systemen, opvattingen en communicatie. Houdt het vele papierwerk innovatie tegen? Schrap het. Hebben medewerkers geen tijd voor creatieve initiatieven door de huidige vergadercultuur? Beperk het aantal vergaderingen. Je zoekt naar een lege ruimte die je kunt vullen met nieuw leergedrag.

In deze fase is het gebruikelijk om tegen weerstand aan te lopen. De status quo doorbreken en het veranderen van de dagelijkse routine is namelijk eng. Zorg ervoor dat je in gesprek gaat met medewerkers en dat je goed communiceert waarom deze veranderingen plaatsvinden en wat jouw medewerkers hieruit kunnen halen. Dit verkleint de weerstand en zo ontdek je precies welke gewoontes het continue leren in de weg staan.

Hoe je nieuwe gewoontes aanleert

Het afleren van oude gewoontes gaat gepaard met het aanleren van nieuwe. De tweede strategische stap is daarom het creëren van nieuwe gewoontes, gedrag en opvattingen. Allemaal gericht op het aanmoedigen van continu leren, betere samenwerking, open communicatie en het geven en krijgen van feedback.

Nieuwe gewoontes aanleren en implementeren is een wisselwerking tussen de organisatie en haar medewerkers. Het is te vergelijken met de push-pull-strategie. Aan de ene kant 'pusht' de organisatie continu leren door het op te nemen in de organisatie- en persoonlijke doelstellingen en door het aanbieden van leren en ontwikkelen zo toegankelijk mogelijk te maken. Aan de andere kant probeer je medewerkers naar de leeromgeving toe te trekken door het te adverteren middels communicatie. Dit kun je doen via e-mail, op een intranet, door gesprekken te voeren of door posters op kantoor op te hangen. Denk voor inspiratie bijvoorbeeld aan een klassieke advertentiecampagne zoals je die op tv of billboards ziet.

Bij het aanleren van nieuwe gewoontes is het van belang dat medewerkers zich op hun gemak voelen en dat obstakels die de nieuwe gewoontes in de weg staan, worden geminimaliseerd. Een online leeromgeving biedt hierbij uitkomst. Hierin bundel je alle lesstof, houd je de leervoortgang bij en boek je eenvoudig externe opleidingen. Medewerkers loggen in en worden verwelkomd door hun eigen digitale ontwikkel-dashboard. Zo komen medewerkers in een warm bad terecht als het op leren en ontwikkelen aankomt.

Hoe je de leercultuur versterkt

Zijn de nieuwe gewoontes, processen en tools van de nieuwe leercultuur geïmplementeerd? Zorg er dan voor dat je de leercultuur dag na dag versterkt. Richt de organisatie zo in dat medewerkers hun opgedane kennis kunnen toepassen, nieuwe skills kunnen oefenen en nieuwe informatie kunnen delen. Hebben medewerkers net een leerlijn samenwerken afgerond? Laat hen een opdracht in teamverband uitvoeren. Hebben managers een cursus projectplanning afgerond? Geef hen dan de mogelijkheid het volgende project zelf te leiden.

Ook de leidinggevenden en directie spelen een rol in deze fase. Het omarmen van leren en ontwikkelen heeft sterke leiders en goede voorbeelden nodig. Als medewerkers zien dat het leren en ontwikkelen wordt gedragen door de top van de organisatie, dan motiveert en inspireert dit.

Van leercultuur naar lerende organisatie

Het uiteindelijke doel is dat jouw organisatie een lerende organisatie wordt. We spreken over een lerende organisatie als "de organisatie haar medewerkers in staat stelt de dienstverlening continu aan te passen aan de voortdurend veranderende omgeving. Dit gebeurt door het stimuleren van scholing, ontwikkeling, samenwerking en eigen initiatieven." Als lerende organisatie kun je keer op keer inspelen op veranderingen met behulp van leren en ontwikkelen.