Gemeenten krijgen verjonging niet voor elkaar

Hoewel de gemiddelde leeftijd van de gemeenteambtenaar volgens de Personeelsmonitor niet langer stijgt, lukt het gemeenten maar niet een effectief verjongingsbeleid neer te zetten. Jonge ambtenarenorganisatie Futur roept gemeenten op door te pakken. ‘Jammer’, vindt voorzitter Emke Westra, ‘gemeenten missen kansen om te investeren in een toekomstbestendige organisatie’.

Geen moeite voor behoud
Volgens de recente Personeelsmonitor Gemeenten van het A en O-fonds doen veel gemeenten wel hun best om jong bloed in hun organisatie te krijgen, maar niet om het te behouden. Al is het percentage gemeenten dat dit wel doet in 2016 gestegen naar 29 procent. Het gaat om het aanbieden van opleidingsmogelijkheden, inzet op ontwikkeling en traineeships. 76 procent van de gemeenten voerde vorig jaar wel een actief wervings- en selectiebeleid om de instroom van jongeren te bevorderen. Zo doen steeds meer gemeentelijke organisaties (35 procent) mee aan het Generatiepact. Een regeling om oudere ambtenaren minder te laten werken zodat er ruimte is voor jonge mensen.

Grote jonge uitstroom

Ondanks alle inspanningen is er bij gemeenten dus sprake van een zeer onevenwichtige leeftijdsopbouw. Het aandeel jongeren bij gemeenten lag in 2016 met 11 procent veel lager dan in de beroepsbevolking (36 procent). ‘Het gemeentelijke personeelsbestand ís en blijft in zijn totaliteit sterk vergrijsd en jongeren zijn nog steeds de grootste groep uitstromers’, waarschuwt Westra. Futur merkt dat gemeenten dit steeds meer in zien en wel willen verjongen, zodat er een gezonde balans tussen jong en oud ontstaat. ‘Het vertalen naar effectief beleid en concrete activiteiten blijkt in de praktijk echter moeilijk.’

Jonge adviseurs
Toch is er hoop, stelt Futur vast. Er zijn overheidsorganisaties die erin slagen om wel een hoed jongerenbeleid uit te voeren. Een voorbeeld hiervan is het samenwerkingsverband ‘Werken in Haaglanden’. Deze negen gemeenten en veiligheidsregio Haaglanden hebben een concrete integrale aanpak op regionaal niveau. Haaglanden heeft lokale traineeships, een adviesbureau voor jonge adviseurs en een actieve mobiliteitsaanpak. ‘Hiermee laat Haaglanden het idee los dat je een jonge ambtenaar voor langere tijd vasthoudt binnen de eigen organisatie’, legt Futur uit. ‘Haaglanden organiseert op regionaal niveau de mobiliteit waardoor je jonge talenten kan behouden voor een organisatie in de regio.’

'Begin gewoon'

Een goed voorbeeld die andere organisaties kan inspireren om ook werk te maken van een toekomstbestendige organisatie, vinden de jonge ambtenaren. ‘Juist nu de economie aantrekt en het aantal gemeentelijke vacatures stijgt, lijkt dit het ideale moment te zijn om te investeren in verjonging. Dat draagt bij aan de continuïteit van kennis en borgt de aanwezige kunde in de organisatie, meer jonge collega’s binnen de organisatie heeft bovendien een positieve invloed op de energie en effectiviteit’, aldus de jonge ambtenarenorganisatie, ‘grijp deze kans dus en begin gewoon’.