FNV: escalatie is niet denkbeeldig

Uitvoeringsorganisaties zouden worden ontzien bij de aangekondigde bezuinigingen van 22 procent op de rijksambtenarij, stond in het hoofdlijnenakkoord. Maar in het regeerprogramma werd daar niet meer over gerept. In een open brief aan BZK-minister Uitermark wijst vakbond FNV erop dat dit onrust in de organisaties brengt. ‘Het is zeer zorgelijk, dat de ene keer dit wordt gezegd en er daarna weer een andere koers wordt gekozen.’

Niet organisch veranderen

In de brief noemen FNV-bestuurders van de rijkssector een gesprek dat zij op 2 oktober jongstleden hadden met Uitermark over de voorgenomen bezuinigingen. We hebben toen duidelijk aangegeven dat wij centrale coördinatie willen zien en inzage hebben in de plannen en voorgenomen aanpakken van de verschillende ministeries. En dat we daarover snel weer overleg willen.’ Nadat zij gewezen hebben op de cao-afspraak dat de medezeggenschap ‘in een vroegtijdig stadium’ betrokken moet worden, hebben de bestuurders nadrukkelijk aangegeven dat zij geen ‘organische veranderingen’ willen zien. ‘Organisch veranderen valt niet onder personeelsbeleid dat met ons is afgesproken in het Sectoroverleg Rijk (SOR).’

Onrust onder personeel

In het verleden zijn reorganisaties in formele zin vaker omzeild, schrijven de bestuurders, ‘wat soms tot frustraties, onduidelijkheid en veel klachten bij ons heeft geleid’. De schaal van veranderingen die nu is aangekondigd ‘is echter vele malen groter’. ‘Als dit bij de komende grote reorganisaties opnieuw zou gebeuren dan voorspellen we een onverantwoorde, onoverzichtelijke situatie en onrust onder het personeel.’ Ook raken volgens de bestuurders nu ‘ordentelijk belegde publieke taken’ uit verband, worden verantwoordelijkheden onduidelijk en leidt het loslaten van de ‘hark’ uiteindelijk tot een ‘organisatorische en personele puinhoop’. ‘Het functioneren van de rijksoverheid mag, door onverantwoord te reorganiseren, niet in het geding komen.’

Medezeggenschap niet buitenspel zetten

Daarbij krijgt de FNV zorgwekkende signalen over de wens van ministers om organisatiewijzigingen via het ‘politieke primaat’ te laten verlopen. ‘De medezeggenschap wordt daarmee, wat ons betreft, op een onnodige, arrogante en regenteske manier buitenspel gezet.’ De vakbond roept Uitermark, als zijnde coördinerend minister, op om al haar collegaministers ervoor te waarschuwen dat het politiek primaat niet moet worden gehanteerd. Volgens de FNV dringt de vergelijking met de behandeling van de noodwetdiscussie in de landelijke politiek zich op. ‘Zet de medezeggenschap niet buiten spel, want dan zet u de verhoudingen onnodig onder druk.’ Alle ondernemingsraden van het rijk zouden deze boodschap ‘op krachtige wijze’ aan hun bestuurders kenbaar moeten maken.

Neem regie

Verder wijst de FNV op de discrepantie tussen het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma, want in het eerste document zouden uitvoeringsorganisaties nog worden ontzien bij de taakstelling van 22 procent, maar in het tweede document werd dat niet herhaald. ‘Het is zeer zorgelijk, dat de ene keer dit wordt gezegd en dat daarna er weer een andere koers wordt gekozen. Dat brengt onrust in de organisaties, in de kwaliteit van het werk en bedreigt de belangen van onze leden. Wat hangt er nu boven het hoofd van de ambtenaren en wat gaat daar straks nog bij komen?’ Tot slot zouden SG’s in nieuwsbrieven aan het personeel overleg met de vakbonden ‘doodzwijgen’, terwijl die vroegtijdig een rol hebben. ‘En als die wordt genegeerd, ontstaan er direct problemen in de verhoudingen. Wij roepen u op om de regie te nemen want als dit proces zonder respect naar de positie van de bonden begint, dan is escalatie niet denkbeeldig.’