Recordaantal nieuwelingen in colleges Gedeputeerde Staten

De collegevorming in de provincies heeft voor een ongekende vernieuwing van de colleges van Gedeputeerde Staten (GS) gezorgd. In de twaalf provincies zijn er in totaal veertig nieuwe gedeputeerden aangetreden op een totaal van 67 benoemde gedeputeerden.

Vloedgolf

Volgens onderzoek van De Collegetafel in opdracht van Binnenlands Bestuur zijn er nog nooit zoveel nieuwe gezichten in de collegekamers van GS binnengekomen. Onder meer Noord-Brabant levert een grote bijdrage aan de vernieuwing, want van de zeven gedeputeerden zijn er vier nieuwelingen: Jos van der Horst (SP), Saskia Boelema (D66), Wilma Dirken (VVD) en Marc Oudenhoven (Lokaal Brabant). In de rest van het land tekent de BoerBurgerBeweging (BBB) voor de vloedgolf aan nieuwe gezichten onder de gedeputeerden. De partij komt met achttien nieuwelingen in tien colleges nieuw in het provinciaal bestuur.

Keerzijde

De keerzijde van die vernieuwing is dat de bestuurlijke ervaring beperkt is. De provincie Zeeland heeft als enige twintig jaar bestuurlijke ervaring in huis, vooral dankzij Harry van der Maas (SGP) en Jo-Annes de Bat (CDA) die al sinds 2015 gedeputeerde zijn, terwijl Zuid-Holland start met achttien jaar bestuurlijke ervaring, maar de rest heeft minder dan tien jaar ervaring. De colleges van GS in Limburg en Fryslân spannen de kroon. Zij hebben nauwelijks of geen ervaring in het team van gedeputeerden. Fryslân heeft dankzij Friso Douwstra, tussentijds aangetreden in 2022, één jaar bestuurlijke ervaring in zijn college van GS; alle andere gedeputeerden zijn nieuw, waaronder Femke Wiersma die enkele jaren geleden bekendheid kreeg door het tv-programma Boer Zoekt Vrouw. Hoe anders was het vier jaar geleden toen Fryslân koploper was met twintig jaar bestuurlijke ervaring aan de GS-tafel bij de start toen van de nieuwe collegeperiode.

Blanco

In Limburg zit een ander college met een bijna blanco blad. Limburg heeft twee jaar bestuurlijke ervaring in GS, dankzij VVD-gedeputeerde Stephan Satijn die in 2021 debuteerde na de door interim-commissaris van de koning Johan Remkes geregisseerde collegevorming.

Ter vergelijking: elf van de twaalf colleges van GS hadden vier jaar geleden ruim dertien jaar bestuurlijke ervaring aan tafel, met uitzondering van Utrecht dat toen startte met een volledig nieuw college van gedeputeerden. Of dat verschil gaat maken voor het oplossen van grote problemen als klimaat en stikstof zal de komende tijd moeten blijken.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 18 van deze week. (inlog)