Meer bevoegdheden burgemeesters tegen criminaliteit

Burgemeesters krijgen extra bevoegdheden om criminelen aan te pakken. De Tweede Kamer heeft de wijziging van de Gemeentewet aangenomen die dit mogelijk maakt. Wel komt er drie jaar na de inwerkingtreding een evaluatie van deze uitbreiding van de bevoegdheden van burgemeesters.

Extra bevoegdheden

Burgemeesters krijgen extra bevoegdheden om woningen te sluiten. Dat mag straks bijvoorbeeld ook als er een handgranaat aan de deurknop is gehangen. Dit was een wens van minister Dilan Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid die de huidige bevoegdheden van burgemeesters ‘ontoereikend’ vindt. De Tweede Kamer is dat met haar eens. Burgemeesters mogen nu alleen woningen sluiten als er sprake is van ernstige woonoverlast of de openbare orde wordt verstoord, maar straks mogen zij dat ook als de openbare orde rond de woning wordt verstoord door ernstig geweld of de dreiging daarmee en ook als dit wordt gevreesd.

Explosies in grote steden

Vorige week toonde VVD-Kamerlid Ingrid Michon-Derkzen zich in een debat fervent voorstander van de wetswijziging, meldt het ANP. ‘Ontploffingen komen steeds vaker voor’, zei ze, daarbij refererend aan de vele recente explosies in onder meer Rotterdam en Amsterdam. Volgens haar maakt dit opnieuw ‘beangstigend duidelijk dat de drugsmaffia niet langer in de schaduw opereert en geen enkel middel lijkt te schuwen’. ‘Dit excessieve geweld hoort niet thuis in een woonwijk.’

Ingrijpende gevolgen

Dat de term ‘ernstig’ in het wetsvoorstel is opgenomen is te danken aan een amendement van Joost Sneller (D66) en Michiel van Nispen (SP) die wilden dat burgemeesters de sluitingsbevoegdheid niet kunnen inzetten bij iedere verstoring van de openbare orde, maar slechts bij ernstige verstoringen. Het sluiten van een woning is een bevoegdheid die ingrijpende gevolgen heeft voor de bewoner(s) en vergaande grondrechtenbeperkingen veroorzaakt, zeggen Sneller en Van Nispen de Raad van State na. Op deze manier wordt ‘zo veel mogelijk voorkomen dat een woning wordt gesloten in strijd met de eisen van noodzakelijkheid, proportionaliteit en subsidiariteit’. Een motie van Kamerleden Songül Mutluer (PvdA) en Corinne Ellemeet (GroenLinks) die opriep te onderzoeken of gewaarborgd is dat bij toepassing van de sluitingsbevoegdheid geen kwetsbare mensen dakloos raken haalde het ook.

Evaluatie na drie jaar

Een amendement van deze Kamerleden om te regelen dat de uitbreidingen van de bevoegdheid van de burgemeester en gezaghebber om woningen te sluiten drie jaar na de inwerkingtreding van de wet worden geëvalueerd kreeg eveneens steun van een meerderheid in de Kamer. De minister van Justitie en Veiligheid stuurt binnen drie jaar na de inwerkingtreding een verslag naar de Eerste en Tweede Kamer over de doeltreffendheid en de effecten van deze wet in de praktijk. Beoordeeld kan worden of woningsluiting effectief is in het tegengaan van verstoringen van de openbare orde, of het middel proportioneel is en in hoeverre de grondrechten van mogelijk ook onschuldige en kwetsbare burgers erdoor worden geraakt.